'Iedere stoppende Zeeuwse veehouder is er één te veel'

Provincie Zeeland is wat stikstof betreft een bijzonder geval. Van alle stikstof die op de provincie neerdaalt, komt ongeveer 62 procent vanuit het buitenland (met name Vlaanderen) en 6 procent vanuit de scheepvaart. De landbouwsector is in Zeeland goed voor 19,8 procent van de stikstofdepositie. Landelijk ligt dit cijfer op 46,3 procent.

Een deel van uw achterban ziet de stikstofcrisis als papieren probleem. Hoe kijkt u daar tegenaan?

'Ik ga de wetenschap niet ontkennen. Provincie Zeeland heeft een stikstofprobleem en de natuur lijdt daaronder. Stikstof is echter niet de enige negatieve factor, er zijn nog tientallen andere zaken die een rol spelen. Denk bijvoorbeeld aan de toenemende verdroging of het groeiende toerisme.'

Stikstof zorgt voor nogal wat polarisatie, toch?

'In 95 procent van de gevallen zijn partijen het eens over de aanpak van de grote problemen, althans zo is mijn ervaring. Maar we hebben het altijd over die resterende 5 procent. Daar moeten we echt van af.'

Tegelijkertijd is het ook lastig om beleid te maken wanneer u geen invloed heeft op de belangrijkste stikstofbronnen.

'Ja, dat klopt. Het terugdringen van de depositie uit het buitenland is een zaak van nationale overheden. Tegelijkertijd zitten ook wij regelmatig aan tafel met Vlaanderen. De scheepvaart zal moeten overschakelen naar emissiearme motoren. Maar dat is niet van vandaag op morgen gerealiseerd.'

In 2035 moet de ammoniakuitstoot in provincie Zeeland met 631 ton zijn teruggedrongen. Blijft dat doel overeind?

'Ja, dat doel blijft staan. Maar tegelijkertijd is dat getal niet in beton gegoten. Je moet die 631 ton vooral als richtinggevend zien.'

Wat verwacht u van de landbouw?

'Hetzelfde als van andere sectoren: iedereen zal zijn deel in de stikstofreductie moeten leveren. De landbouw kan ver komen op basis van innovaties. Denk aan de Lely Sphere voor melkvee of het Eco Air Care systeem van Vencomatic voor pluimvee.'

Melkveehouders in Zeeuw-Vlaanderen willen gezamenlijk groen gas produceren uit mest van koeien. Hoe zit dat?

'ZLTO onderzoekt de haalbaarheid hiervan. Dat onderzoek wordt deels gefinancierd door de provincie. Daarmee maken we duidelijk perspectief te zien in de techniek. In provincie Noord-Brabant is een vergelijkbare installatie al enkele jaren in bedrijf. Maar of we ook financiële ondersteuning bieden als mestvergisting kansrijk blijkt, daar ga ik nu niet op vooruitlopen. Onze grondhouding is in elk geval positief.'

Gaat de stikstofwinst van mestvergisting naar de stikstofdoelen van de provincie of naar de melkveehouders voor bedrijfsontwikkeling?

'Wat mij betreft voor een groot deel naar de veehouders, maar ook deels naar de stikstofdoelstellingen van de provincie. Zover zijn we echter nog niet.'

En hoe zit het met het Provinciaal Programma Landelijk Gebied (PPLG) nu in Den Haag een wisseling van de wacht is geweest?

'Dat plan ligt beslist niet in de prullenbak, wij gaan gewoon door met de uitvoering. Maar wel in een lager tempo. Immers, het Haagse budget is teruggeschroefd van 20 miljard naar 6 miljard euro.'

De beschikbaarheid van zoetwater speelt een grote rol in het Zeeuwse PPLG.

'Slechts 3 procent van de wereldwijde watervoorraad is zoet. We moeten dus heel zuinig zijn op dat water. Het Volkerak-Zoommeer is belangrijk voor de zoetwatervoorziening van de landbouw in Zeeland, maar is beperkt van omvang. Het Grevelingenmeer is veel groter, maar bestaat nu nog uit zout water van slechte kwaliteit. De kwaliteit van dat zoute water verbeteren gaat heel veel geld kosten.'

'De provincie laat daarom ook onderzoek doen naar het zoet maken van het Grevelingenmeer. Kijk, Noord-Nederland heeft het IJsselmeer als zoetwaterbel. Die functie kan het Grevelingenmeer wellicht ook gaan vervullen voor Zuidwest-Nederland. En vergeet niet: meer zoetwater helpt ook in het bestrijden van verdroging van natuur.'

Wat zegt u tegen de veehouders die mee willen doen aan de vrijwillige opkoopregeling?

'Ondernemers maken hun eigen afwegingen. En ik snap veehouders die onder deze omstandigheden willen stoppen. Dat neemt niet weg dat Zeeland kampt met een tekort aan dierlijke mest. We halen het zelfs uit Vlaanderen. Daarom is iedere stoppende Zeeuwse veehouder er wat mij betreft één te veel.'

U zegt ook: geen meter natuur erbij.

'Dat is ook volstrekt logisch. Zolang de bestaande natuur niet op orde is, waarom dan investeren in nieuwe natuur?'

Het vorige kabinet gunde Zeeland slecht 4 miljoen euro voor koploperprojecten. Tevreden?

'Laat ik het mild stellen: ik had als commissie andere keuzes gemaakt. Maar het is niet anders.'

BBB zit samen met SGP, VVD en CDA in de coalitie. Hoe is het contact met de linkerkant?

'Iedereen moet zich gehoord voelen: daar doe ik ook echt mijn best voor. Aan de andere kant, deze coalitie zit vaak net wat anders in bepaalde vraagstukken. Er waait een andere wind door provincie Zeeland, dat kan ik zeker niet ontkennen.'