'Ik hoop dat het nieuwe kabinet mensen weer hoop kan bieden'

Het is volgens Wiersma nog afwachten of een nieuw kabinet alle beloftes daaruit kan waarmaken. 'De duivel zit in de details.' Het huidige college van Gedeputeerde Staten staat dicht bij de Friese gemeenschap, vindt BBB-gedeputeerde Femke Wiersma.

Weilanden met bloemetjes produceren is prima, maar niet tegen een grote opbrengstderving

Femke Wiersma, gedeputeerde (BBB) in Friesland

'We zijn een jong gezelschap, gingen van het oudste college naar het jongste college. We spreken niet met meel in de mond en ik doe dat zelf zeker niet', stelt Wiersma. 'Ik durf een steen in de vijver te gooien zonder anderen te schofferen. Daar moeten sommige mensen wel aan wennen en ik hoop maar dat dit wordt geaccepteerd.'

Hoe bevalt uw werk in het provinciehuis in Leeuwarden?

'Er zit dynamiek in de dossiers die ik onder handen heb, zoals het Fries landbouwbeleid en het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG). Daarnaast zijn er veel onderwerpen die aandacht vragen omdat we er echt niet blij mee zijn, vooral omdat daarmee de spelregels tijdens de wedstrijd worden veranderd. Denk aan de kritische depositiewaarden die zijn verlaagd of het aanwijzen van de met nutriënten verontreinigde gebieden.

'Zelf is het wennen, omdat ik via mijn werk voor de BBB-Tweede Kamerfractie gewend was aan oppositie voeren en nu een bestuursfunctie vervul. Dat zijn twee verschillende rollen, maar de overstap bevalt tot nu toe goed.'

Wat vindt u van het kersverse coalitieakkoord voor een nieuw kabinet?

'Het is een hoofdlijnenakkoord, zodat nog lang niet alles duidelijk is. Positief is dat het perspectief ademt voor de landbouw, maar de duivel zit in de details. Ik hoop daarom inbreng te kunnen leveren bij de uitwerking ervan.

'Er gaat toch het nodige veranderen. Zoals de rol van de provincies in het gebiedsgerichte beleid. Daar was oorspronkelijk veel geld voor beschikbaar dat nu grotendeels is weggestreept. Je moet je dan afvragen: hoe gaan we daar dan wel mee door?'

Is het niet frustrerend dat een nieuw kabinet nu op de rem trapt in het gebiedsgerichte beleid?

'Het gebiedsgericht werken wordt wel benoemd in het nieuwe regeerakkoord, al zullen er accentverschuivingen zijn. Het nieuwe kabinet krijgt hoe dan ook daar hoge ambities mee, bijvoorbeeld op het gebied van de waterkwaliteit, omdat we op dat gebied moeten voldoen aan de Kaderrichtlijn Water.'

U heeft het dus niet zelf in de hand?

'We zijn als provincies een tussenbestuur, zijn vooral uitvoerders van rijksbeleid. Maar we hebben wel degelijk een inbreng en ik zal mij er hard voor maken dat elk gebied een gebiedseigen aanpak krijgt. Bijvoorbeeld de Friese veenweiden en zandgronden: overal zijn de gebiedskenmerken weer anders. Daar moeten we dus het gesprek over aangaan.'

Er ligt nog een ander heet hangijzer: PAS-melders en andere bedrijven die door het wegvallen van het PAS in de knel zijn geraakt.

'Op dit vlak heb ik hernieuwde hoop. Allereerst ga ik ervan uit dat deze kwestie oplossen topprioriteit is voor een nieuw kabinet. De nood is immers aan de man en de oplossingen die tot nu toe worden geboden, zijn beperkt. Het kan niet zo zijn dat de overheid dit op zijn beloop laat. Het is gewoon een schande dat we ook op dit gebied met een nieuwe toeslagenaffaire zitten en niets minder. Dat er zo wordt omgegaan met het levenswerk van mensen, is een ongekend onrecht.'

De PAS-problematiek oplossen ligt vooral bij het rijk. Wat kunnen de provincies er dan aan doen?

'Via het Interprovinciaal Overleg zijn we bezig om met een wetenschappelijke en juridische onderbouwing te komen tot een rekenkundige ondergrens, een grens waaronder extra depositie niet is toe te rekenen aan een specifiek project. We hopen dat er zo een juridisch houdbare oplossing komt voor de PAS-melders. Want dat is hard nodig, anders blijven we tegen een veelheid aan rechtszaken aanlopen en zijn de PAS-melders nog steeds niet geholpen.'

Is het niet de vraag of van de aangekondigde transitie van het platteland nog veel terechtkomt?

'Wat het NPLG betreft zullen we de tering naar de nering moeten zetten. Minder geld uit Den Haag betekent bijvoorbeeld dat er minder geld is om NPLG-doelen te realiseren. Dat wil niet zeggen dat er dan niets gebeurt aan natuurverbetering. Je kunt ook inzetten op innovatie. Dat kost minder dan het uitkopen van bedrijven.

'Maar je moet je wel bedenken dat het ondernemersklimaat is verziekt. Door alle onzekerheid in de agrarische sector kunnen boeren vrijwel niet meer ondernemen. Ik kom regelmatig bij boeren op het erf en dan hoor ik maar al te vaak dat ze het bedrijf niet meer durven door te geven aan een volgende generatie.'

Wat zijn uw plannen voor de Friese land- en tuinbouw?

'Ik wil de Friese landbouwagenda herijken. De huidige landbouwagenda dateert alweer uit 2017. Uit dialoogsessies met boeren en tuinders moet blijken hoe die landbouw eruit komt te zien.

'We willen als provincie variatie en duurzaamheid stimuleren. We gaan er dus niet van uit dat één type landbouw goed is. Weilanden met bloemetjes produceren is prima, maar niet tegen een grote opbrengstderving. Voedselproductie en de waarde daarvan moeten op de kaart komen bij de mensen.'

Wat is uw boodschap voor een nieuw kabinet?

'Het geloof in de politiek en de overheid is in algemene zin een beetje verloren gegaan. Het vertrouwen is weg. Een nieuw kabinet is dan mooi, maar een groot schip bijsturen vergt tijd. Ik hoop dat het nieuwe kabinet mensen weer hoop kan bieden.'