'De stikstofopgave halen we met innovatie en natuurlijk verloop'

Een afspraak maken met Harold Zoet is geen sinecure, de agenda van de gedeputeerde zit ramvol. Als Nieuwe Oogst dan uiteindelijk op zijn paardenhouderij is voor een interview, komt hij met vertraging aan. 'Ik ga van het ene overleg naar het andere, de eerste paar maanden dacht ik weleens: waar ben ik aan begonnen? Maar er zijn weinig uitnodigingen die ik afsla. Ik vind het belangrijk en waardevol om met mensen in gesprek te zijn.'

Geef mensen een opdracht mee in plaats van ze te betuttelen, de markt is creatief genoeg

Harold Zoet, Gelders landbouwgedeputeerde voor BBB

Is dat de BBB-mentaliteit?

'Ons land heeft behoefte aan politici die de taal van de burger spreken. BBB wil aanpakken met praktische oplossingen, daarom past deze partij zo bij mij. Als ik kijk naar ons college in Gelderland, dan verstaan we elkaar, handelen we gewoon en zijn we in gesprek met medebestuurders en inwoners. Ons coalitieakkoord heet niet voor niets Gewoon Doen.

'We hebben de laatste jaren in dit land de zaken heel ingewikkeld gemaakt. Sinds corona lijken we de gave te zijn kwijtgeraakt om elkaar in het midden te vinden. In loopgraven vind je geen oplossingen, in toenadering wel.'

Ziet u die oplossingen ook in de kabinetsplannen?

'Wat betreft mest kiest landbouwminister Femke Wiersma voor kortetermijnoplossingen, voor de lange termijn verwacht ik een verdere uitwerking. Verder ben ik heel blij met de weg van innovatie. De Lbv en Lbv-plus zijn goede oplossingen voor stoppers, maar innovatie is een serieuze weg die kan slagen.

'Ik vind het goed dat Wiersma zegt de agrariër in het middelpunt te willen zetten. Ik weet zeker dat de sector de reductie die al is gerealiseerd kan doorzetten, mits daar waardering en respect voor zijn.'

Was u teleurgesteld toen het NPLG werd geschrapt?

'Gelderland was heel ver, dus dat doet wel iets met de organisatie die er nauw bij betrokken is. Het ligt eraan wat ervoor terugkomt. Mijn instelling is er altijd een van oplossingen zoeken. Als het niet kan op de ene manier, dan moet je kijken hoe het wel kan.'

Vertrouwt u erop dat minister Wiersma een goed alternatief vindt?

'Ja, ik ken haar als pragmatisch en zeer ervaren. Ik ben met haar op werkbezoek geweest en heb genoten van de kennis die zij bezit van de sector. Dat hebben we gemist in Nederland, al hebben we best goede ministers gehad. Maar het vraagstuk dat er nu ligt schreeuwt om vakministers.'

U stelt dat de politiek is vervreemd van de sector.

'Men ziet niet hoeveel pijn de afgelopen jaren hebben gedaan in de sector. Maar het is niet alleen de politiek, het is ook het westen versus de rest van het land.

'Kijk naar de wolf. In de Randstad hebben ze niet in de gaten wat dat dier doet met mensen in Utrecht, Gelderland, Drenthe of Friesland. Mooi dat de wolf terug is, hoor je dan. Maar dan ga je eraan voorbij dat er kinderen zijn die niet meer naar school durven fietsen, dat schapen- en paardenhouders stoppen of hun dieren binnenhouden.'

Is er te veel naar cijfers gekeken in plaats van naar mensen?

'Met het oog op stikstof werd van boeren verwacht dat ze een snelle oplossing zouden leveren. De vraag is of dat reëel is. En als je dat wilt, is het belangrijk dat je de moeite neemt om je in te leven en te zien wat die boer drijft. Ik ben blij dat deze minister ook wil kijken naar de Europese normen, om te zien of we het in Nederland niet een beetje overdrijven.'

Hoe is het gesteld met de Gelderse stikstofaanpak?

'We hebben veel in gang gezet en gaan daarvan hopelijk de komende jaren de vruchten plukken. Het is wel lastig; je wil namelijk snelheid maken, maar we willen in Nederland alles niet voor 95 procent maar voor 105 procent zeker weten. Dat belemmert innovatie.

'Het bedrijfsleven is veel verder dan de politiek. Verandering van regelgeving duurt lang, terwijl er telkens nieuwe technieken komen die veel beter zijn. Ik zie heel mooie innovaties, dat zijn kansen die je met twee handen moet aangrijpen.

'Wij gaan voor innovatie en vrijwilligheid. Gelderland heeft een stikstofreductieopgave van 7,5 kiloton waaraan alle sectoren bijdragen. In de landbouw kunnen we de doelen halen met duurzame innovaties en het natuurlijke verloop van bedrijven die stoppen. Ik wil op alle mogelijke manieren voorkomen dat boeren gedwongen stoppen.'

Er loopt een pilot met doelsturing. Hoe is het daarmee gesteld?

'Ook daarmee zijn we best ver en ik denk dat we daar grote stappen zetten. We zijn dicht bij het vergunnen op basis van doelsturing met een passende beoordeling. Ik ben ook blij dat het kabinet hierop focust, ik zie dat namelijk als de oplossing.

'De creativiteit zit gewoon in de markt, bij ondernemers. Geef mensen een opdracht mee in plaats van ze te betuttelen. Ik denk dat iedere boer snapt dat dierenwelzijn en duurzaamheid belangrijke aspecten zijn in de hedendaagse samenleving.'

Hoe kijkt u naar de toekomst van de landbouw in Gelderland?

'Het is een uitdaging om genoeg landbouw over te houden, maar ik zie een duurzame sector voor me die zorgt voor voedsel in ons land en een speler is op de exportmarkt. Met een breed palet aan bedrijven die meegroeien met hun tijd. Ik ben ervan overtuigd dat de landbouw, waar we altijd zo trots op waren en wereldwijde faam mee hebben, zo blijft.'