Kabinet ziet niks in ophoging transitiebudget landbouw

De land- en tuinbouw komt tijdens de eerste algemene politieke beschouwingen van dit kabinet maar beperkt aan bod. Het hete hangijzer gisteren en ook vandaag is de noodwet waarmee het kabinet de instroom van asielzoekers wil verminderen. Tijden de behandeling donderdag eiste de Kamer ambtelijke stukken op die de premier aanvankelijk niet wilde leveren. Het onderwerp is doorgeschoven en wordt later op de avond behandeld.

Daar waar het wel over de landbouw ging werd het kabinet aangesproken op het schrappen van het transitiefonds voor de landbouw. Een deel van de oppositie – met het CDA voorop – trachtte het budget van 5 miljard euro dat landbouwminister Femke Wiersma voor de komende jaren wel ter beschikking heeft te verdubbelen.

CDA-fractievoorzitter Henri Bontenbal wil daarvoor 5 miljard euro overhevelen uit het klimaatfonds dat met miljarden is opgehoogd voor de bouw van vier kerncentrales. Aangezien die pas na 2035 gerealiseerd kunnen worden ziet de christendemocraat daar ruimte voor. 'Noem het doorontwikkelfonds landbouw', suggereert hij.

Het is te weinig

Bontenbal verbindt dat extra budget aan de klimaatopgave voor de landbouw die om een reductie van 6 megaton broeikasgassen vraagt in 2030. ‘De 5 miljard euro die nu begroot is komt pas in 2026 vrij. De minister heeft er nu niet de beschikking over en het is te weinig.’

Premier Schoof is niet van plan in te schuiven in de 'complexe puzzel' van de rijksbegroting. Met de eenmalige injectie van 5 miljard euro in het toekomstbestendig maken van de land- en tuinbouw en de 500 miljoen euro voor agrarisch natuurbeheer (jaarlijks) bovenop de huidige LVVN-begroting moet Wiersma het de komende jaren doen.

‘We laten de boeren niet in de steek. Ook dit kabinet wil naar een nieuw soort landbouw. Dit is de manier om dat op een verstandige wijze te doen’, aldus Schoof die daarbij benadrukte dat dit kabinet vasthoudt aan de doelen voor klimaat, waterkwaliteit en stikstof.

Extreem gevoelige onderwerp

D66-fractievoorzitter Rob Jetten wil weten of een krimp van de veestapel een streven is van dit kabinet. Schoof wil zijn vingers niet branden aan dit ‘extreem gevoelige onderwerp’. Zijn antwoord kennen we van vorige regeringen: ‘Maatregelen zullen ongetwijfeld leiden tot krimp van de veestapel, maar dat is geen doel op zichzelf.’ Ook met innovaties zijn emissiereducties te behalen, stelt de premier, en een deel van Wiersma's budget is daarvoor bedoeld.

Wel houdt het kabinet vooralsnog vast aan de forse verlaging van de mestplafonds in de pluimvee- en varkenshouderij. BBB-fractievoorzitter Caroline van der Plas vroeg woensdag deze sectoren te ontzien in het mestplan van minister Wiersma. Zij noemt dit ‘oneerlijk voor sectoren die hun mestverwerking- en afzet al op orde hebben’.

Schoof kon Van der Plas niet geruststellen. Bij de verlaging is rekening gehouden met het verwachte aantal boeren dat deelneemt aan de Lbv-beëindigingsregelingen. Bovendien kijkt de Europese Commissie naar de totale mestproductie, legde de premier uit, ook varkens- en kippenboeren moeten een aandeel leveren. Wel komen er weegmomenten waarna nog bijgestuurd kan worden om doelen te halen. ‘Wat die zullen betekenen? Daar durf ik niet op vooruit te lopen. We werken keihard om een koude sanering in de veehouderij te voorkomen’, besloot de premier.