'En dan nu de uitvoering'

Ik zat een half jaar lang elke week ergens in Utrecht aan een tafel waar plantaardige zaken werden besproken. Dat ging bij ons in goede harmonie. We kwamen ver met wat we allemaal wilden realiseren. Op het gebied van doelsturing, gewasbescherming, eerlijke handel, noem maar op.

Maar zoals we allemaal weten, kwam het helaas niet tot een breedgedragen akkoord. Van goede intenties alleen kan de schoorsteen niet roken. Misschien wilden we achteraf wel te veel en te snel. En dan moest de financiering ook nog worden geregeld. We hebben echt geen 13 miljard euro door het afvoerputje laten lopen.

Afgelopen periode heb ik regelmatig gedacht: stel, er was een akkoord gesloten, hoe hadden we dat in vredesnaam uitgevoerd gekregen? Ik ben nog groot geworden in de tijd dat we de Dienst Landelijk Gebied hadden, het Landbouwschap en de Dienst Landbouwvoorlichting.

Zoals we allemaal weten, is daar al jaren niets meer van over. De productschappen zijn in 2001 een stille dood gestorven. Nog een geluk dat we keuringsdienst NAK hebben kunnen behouden voor onze sector. Voor de grootste verkaveling van Nederland, zoals toenmalig premier Mark Rutte het Nationaal Programma Landelijk Gebied noemde, hadden we domweg niet eens een uitvoeringsorganisatie gehad.

Ook zonder landbouwakkoord lopen we er nu op alle fronten tegenaan. Goede plannen die we hebben om de doelen van de Kaderrichtlijn Water te halen voor gewasbescherming, kunnen wel op sympathie van de betrokken ministeries rekenen, maar geld voor uitvoering of uitvoeringscapaciteit is er niet. Projecten van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer vormen hierop een positieve uitzondering.

We ondertekenen convenanten, participeren in uitvoeringsprogramma's tot we een ons wegen, maar er komt bar weinig terecht van de uitvoering. Dat geldt overigens niet alleen voor landbouwgerelateerde zaken. Intussen hebben we nieuwe collectieve organisaties opgericht zoals BO Akkerbouw, waar we gezamenlijk gefinancierd onderzoek uitvoeren en elkaar als ketenpartijen steeds beter weten te vinden. Maar ook hier heeft de uitvoeringscapaciteit grenzen.

Ik zou het een goede zaak vinden als we weer een publiek-private uitvoeringsorganisatie oprichten waarin we als collectief de grote uitdagingen van deze tijd ook daadwerkelijk met mensen en middelen kunnen aanpakken. Laten we het vooral geen Landbouwschap 2.0 noemen, want dan hebben we binnen de kortste keren ook weer een Boer Koekoek op het podium.

Maar in de huidige politieke context is dit waarschijnlijk wensdenken, dus voor nu hebben we plan B te volgen. Dat is samen met en in de ketens naar oplossingen zoeken en deze ook uitvoeren.