'Als je niks verandert, verandert er niks'

Phytophthora en valse meeldauw, maar ook insectenschade worden steeds grotere problemen. Een aantal effectieve middelen zijn we kwijtgeraakt. Vaak terecht. Ook boeren en tuinders willen niet dat ze gezondheidsschade oplopen door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Maar intussen hebben we nog geen groene oplossingen voor bijvoorbeeld schimmelziektes.

Toch lijkt het op papier nog wel mee te vallen. Daar zijn we met zijn allen creatief in, met als gevolg dat de overheid en onze afnemers denken dat we het allemaal nog wel onder controle hebben. Tot het volgende middel verboden wordt en dat een van de pijlers onder het phytophthora-spuitschema blijkt te zijn. Laat het helder zijn: akkerbouwers en groentetelers spuiten niet voor hun plezier en het kost klauwen met geld. Maar de weersextremen vragen om nieuwe oplossingen.

Om Mark Geling nog maar eens te citeren: 'Het roer moet om.' Daaronder versta ik niet dat we voortaan allemaal maar biologisch moeten gaan telen. Wel dat we met de hele keten op korte termijn om tafel gaan en bespreken wat voor aanpak we wel gaan kiezen. Want wij als telers krijgen de teelt zo niet meer rond gezet en lopen ook nog eens alle risico's. En met de hele keten bedoel ik dan van veredelaars tot de afnemers van onze afnemers.

De consument zal moeten accepteren dat frites of chips een andere kleur of ander formaat kunnen hebben, maar daarom nog wel even lekker zijn. Daar horen dan rassen bij die minder input nodig hebben. De veredeling zal een tandje bij moeten schakelen. Wij als telers zullen verstandig met resistenties om moeten gaan, evenals met onze bedrijfshygiëne. We vragen ook van het bedrijfsleven meer en snellere groene oplossingen en van onze toelatingshouders een snellere toelating daarvan.

Onderzoek en kennisdeling wordt nog meer toegespitst op de werking en het omgaan met groene oplossingen. Proefboerderijen spelen hierin een cruciale rol. Communicatie is nog wel een ding. We worden nu bijna dagelijks lelijk geframed in de media, met achterlijke foto's van veertig jaar terug of uit het buitenland, in aanloop naar weer een Kamerdebat. Waarna weer Kamervragen worden gesteld, altijd door dezelfde partijen, over een bericht dat zeer toevallig dan opduikt.

Feiten en heel veel emoties

Elke reactie van de sector is als wrijven in een vlek. We hebben op dit dossier te maken met feiten en heel veel emoties. Zonder de emoties uit het oog te verliezen: laten we er met elkaar voor zorgen dat data en feiten boven tafel komen, bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid. Dan kunnen we daarnaar handelen en helpt het ons ook om daadwerkelijk zaken te veranderen.

De realiteit zal zijn dat we nog steeds effectieve chemische middelen nodig hebben. Al was het maar om kostbare resistenties te beschermen. Maar wel minder en met acceptabele gevolgen voor milieu en gezondheid. Voedsel telen zonder emissies is namelijk onmogelijk.

'Als je niks verandert, verandert er ook niks', aldus een spreuk op de Omdenken-kalender. Dus aan de slag!