'De 1 oktoberregel ligt ons zwaar op de maag'

Maar het is zeker ook lastig omdat het effect van de maatregel minimaal zal zijn en in voorkomende gevallen juist averechts uitpakt, zoals bij het oogsten van niet-afgerijpte gewassen. Dit jaar is daarvoor ook weer exemplarisch. Maar Nederland wordt geregeerd door modellen en dus zet de regering deze onzinnige maatregel tot op heden door.

Alles onder het mom van 'het moet van Brussel'. De afbouw van de derogatie is een ander voorbeeld van het paard achter de wagen spannen. De realiteit is dat wij niet veel meer gaan veranderen aan het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN). Grotendeels liggen de maatregelen vast in wetgeving. Om dat te veranderen, is de wetgever nodig. 22 november is de eerstvolgende datum om daar invloed op uit te oefenen.

Intussen blijven wij als vakgroep inzetten op het van tafel krijgen van de 'kalenderlandbouwonzin'. Maar na het zevende APN komt het achtste. De besprekingen hierover starten nu. De doelen van de Kaderrichtlijn Water en vooral de Nitraatrichtlijn gaan wij na ruim twintig jaar niet meer veranderen.

De wijze waarop wij die doelen kunnen halen is wat mij betreft een nieuwe discussie. In de aanloop naar het Landbouwakkoord, dat er uiteindelijk niet is gekomen, zijn we stevig met het ministerie van LNV in gesprek geweest om van middelvoorschriften naar doelsturing te gaan. Ook de maatwerkaanpak in het zevende APN was gebaseerd op het sturen op doelen.

Ondanks dat demissionair landbouwminister Piet Adema op elke bijeenkomst riep dat hij met de sector naar doelsturing wenste te gaan, was dit toch te spannend voor LNV en vooral voor de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. Natuurlijk, doelsturing is niet voor iedereen de oplossing. Bij grote opgaves is ook het zelf sturen op het halen van doelen een enorme uitdaging. Maar nog meer generieke maatregelen gaan de hele sector, vooral op zand en löss, de kop kosten.

En dan nog halen we de doelen niet. Wat mij betreft gaan we vol inzetten op deze nieuwe systeemaanpak. Afgelopen jaar zijn we samen met veel ketenpartijen begonnen met het meten van nitraat in de bovenste 90 centimeter van de bodem. Waar je staat en wat jouw aandeel in de opgave is, is wel het minste wat een ondernemer moet weten.

Het moet dan toch mogelijk zijn om met gezond boerenverstand die maatregelen te nemen om uitspoeling tegen te gaan. Samen met onze ketenpartijen kunnen we een certificerings- en borgingssysteem opzetten. LNV zou zich moeten beperken tot de controle van de aanpak. En belangrijk: ook tot handhaving, want van excessen hebben we allemaal enorm veel last.