'De waan van de dag bepaalt je vergunning'

Column Melkvee Timo Burgers 30 jan 2025 om 11:00uur

Een terechte vraag die ik regelmatig van mijn vrouw krijg, is: 'Wanneer ruim je eens een keer je kantoor op?' Mijn antwoord is dan meestal: 'Als ik tijd heb', oftewel nooit. De laatste maanden kon ik als antwoord geven: 'Als de koeien weg zijn.' Dat gaf in elk geval voor de korte termijn rust.

%27De+waan+van+de+dag+bepaalt+je+vergunning%27

Kort na het vertrek van de koeien ben ik inderdaad begonnen aan het opruimen van het kantoor. Een voordeel daarvan is dat ik inspiratie ben tegengekomen voor minimaal een aantal columns.

Die inspiratie bestond onder meer uit alle vergunningen voor ons bedrijf. De oudste is uit 1971, de nieuwste onze huidige vergunning. Ze laten zien dat de tijd in de loop der jaren is veranderd. Ik heb eerder ooit in een column geschreven dat in het aanvraagformulier voor de eerste vergunning werd gevraagd waar de mest van de toen aanwezige varkens naar werd afgezet en dat mijn ouders hadden geantwoord: naar het land. Een perfect antwoord, vergunning verleend.

Later, in 1994, hebben mijn ouders een vergunning aangevraagd voor acht koeien extra. In die tijd was stikstof al een struikelblok. De aanvraag strandde bij de Raad van State, het was uitgesloten dat er ooit nog uitbreiding kon plaatsvinden. In 1998 hebben we weer een vergunning aangevraagd. Ik werkte toen in de veevoeding en ik was aardig op de hoogte van de milieuwetgeving. Met hulp van alle mazen in de wet was uitbreiding met dertig koeien mogelijk.

Het was uitgesloten dat er ooit nog uitbreiding kon plaatsvinden

Timo Burgers, voormalig melkveehouder in Spankeren (GD)

Toen we in 2003 een nieuwe stal wilden bouwen was een nieuwe vergunning geen enkel probleem. De status van het dichtstbijzijnde bos was veranderd en gold niet meer als stikstofgevoelig. De meest recente vergunning is de NB-vergunning uit 2012. Omdat ik was gestopt met het houden van varkens is alle ruimte benut voor rundvee. Veel meer dan ik ooit heb gehad.

Die vergunningen op een rij tonen aan hoe de waan van de dag bepaalt wat er mag. Modellen bepalen hoe groot de stikstofuitstoot is en of deze acceptabel is. Hoe recenter de vergunning, hoe uitgebreider de stikstofberekening. Het politieke klimaat is bij ons bedrijf echter maar beperkt van invloed geweest op de mogelijkheden die er waren.

Het lijkt consequent als het model bepaalt wat er mag, maar dat is het niet als het model steeds met andere waarden rekent en daarom steeds andere uitkomsten geeft. Een model is een papieren werkelijkheid in een wereld waarin de voeding, techniek, koeien en het management op de melkveebedrijven ook veranderen en zich niet laten vangen in modellen. Het is een slechte zaak dat het ene moment alles kan en het volgende moment niets.