Podcast: 'Ik zie wat voor moois een eigen bedrijf brengt'

Fruitteeltbedrijf Toon Vernooij, zoals de officiële naam luidt, ligt midden in het Kromme Rijngebied ten zuiden van de Utrechtse Heuvelrug. Hier, aan de Smidsijk in Cothen, teelt Toon Vernooij (70) op 27 hectare de appelrassen Elstar en Pinova en een klein gedeelte Conference-peren. Sinds anderhalf jaar wordt hij bijgestaan door zijn oudste dochter Juliette (29). Net als haar broer en zusje werkte ze vroeger altijd mee in de boomgaarden en bij het sorteren.

Het was nooit haar droom om fruitteler te worden. Juliette vertrok na haar pubertijd naar Amsterdam – want ze woonde overal zo ver van af – om bedrijfskunde te studeren. Daarna werkte ze vijf jaar als consultant om IT-processen te optimaliseren bij grote retailers, verzekeringsmaatschappijen, banken en overheidsinstanties. Maar naarmate haar vader ouder werd, hoe meer het idee van een eventuele overname haar bezighield.

'Ondernemen trok mij altijd al wel en ik had altijd wel passie voor het product dat we thuis teelden, de boomgaarden en de sector', zegt Vernooij. 'En door mijn kennis van bedrijfsvoering was het uiteindelijk een heel logische keuze om terug te komen naar het bedrijf.'

De onzekerheid van een boerenbestaan, het ontbreken van kantoortijden en de toenemende regeldruk hebben de ondernemer er niet van weerhouden deze stap te nemen. 'Natuurlijk heb ik gezien hoe hard mijn vader er altijd voor heeft moet werken, maar dat schrikt me totaal niet af. En als consultant werkte ik ook op de meeste rare tijdstippen. Daarnaast zie ik wat voor moois het allemaal brengt. Bij ons was en is het bedrijf echt onderdeel van het gezin. Dus het is een volmondige ja.'

Vernooij houdt niet van half werk en wil meer dan goed beslagen ten ijs komen als ze straks zelf de lijnen uitzet. Daarom meldde ze zich dit jaar aan voor een Nuffield Scholarship, een studiebeurs voor jonge agrarisch ondernemers over de hele wereld, om in het buitenland haar kennis en kunde bij te spijkeren. 'In maart vertrek ik naar Australië en Nieuw-Zeeland voor een kennismaking met de andere deelnemers. Daarna bezoeken we zes landen in vijf weken. Een vol programma met onder meer veel bedrijfsbezoeken, waar ik hopelijk veel kan leren van andere ondernemers.'

Toon Vernooij luistert met een grote glimlach naar de plannen van zijn oudste dochter. 'Ik ben heel trots en het is voor mij voortaan een makkie. Het eerste wat Juliette namelijk deed toen ze hier op het bedrijf kwam, was alles digitaliseren. Ik richt me vooral op de teelt. Ervaring is met name op dat vlak belangrijk want sommige dingen komen maar eens in de zoveel tijd voor, en dan moet je snel handelen. Je moet kunnen zien wat een boom nodig heeft en je moet vaak improviseren. Dan is het handig dat je als jonge ondernemer een back-up hebt. We zitten daar soms uren over te praten.'

In die gesprekken zetten ze de koers uit. Zo zijn er al nieuwe koelcellen met Ultra Low Oxygen (ULO)-techniek, zodat het fruit veel langer goed blijft. Maar dat is niet het enige. 'We focussen ons op korte ketens en langetermijnrelaties met onze klanten. Verder hebben we een goed personeelsbestand, waarbij we met allemaal Nederlandse krachten, voornamelijk pensionado's, werken. Die komen vaak zelf hier binnen om te vragen of ze mogen komen werken. Dat maakt ons bedrijf ook wel speciaal.'

Wat automatiseren betreft staat er nog veel op het wensenlijstje. 'Er kan veel meer met precisiebespuitingen, inzet van drones en ook in de sortering liggen nog mogelijkheden. Arbeid is de duurste post, dus moet je kijken hoe je met nieuwe technieken meer kunt doen met dezelfde mensen, zodat je het voor hen ook makkelijker en leuker maakt', legt Vernooij uit.

Ook op het gebied van de teelt zijn er keuzes die gemaakt moeten worden. Elstar en Pinova maken de dienst uit in de boomgaarden. Toon Vernooij: 'We kiezen voor de meer schurftresistente rassen en daar doen we proeven mee. Voor Pinova zien we veel kansen. Een heerlijke harde appel die eigenlijk nog best onbekend is in Nederland.'

Waar vader de teeltkennis en het fingerspitzengefühl heeft, is het voortaan de dochter die de knoop doorhakt over de rassenkeuze. Pinova in dit geval. 'Mijn vader was veel eerder overtuigd. Ik ga het eerst helemaal doorrekenen en laat er analyses op los. Het is best wel spannend, want er komen veel rassen bij. Maar ik denk dat we de juiste keus maken, juist omdat we goed luisteren naar wat de consument wil.'

Verantwoordelijkheid

Hoewel ze er niet wakker van ligt, voelt Vernooij wel al de verantwoordelijkheid op haar schouders rusten. 'Niet alleen voor de bomen en appels, maar ook voor de mensen die hier werken. Daar ben ik wel veel mee bezig', geeft ze aan. 'Waar willen we naartoe? Hoe organiseren we dat? Over tien jaar staat hier een innovatief bedrijf dat flink is geautomatiseerd. We blijven stappen zetten op het gebied van biodiversiteit, waar mijn vader al vroeg mee begonnen is. Maar ik hoop ook dat het dan nog steeds zo gezellig is als nu.'

En vader? 'Ik ben dan hopelijk nog buiten bezig met de teelt en de natuur. En verder koop ik een goede stoel zodat ik vanaf het kantoor kan zien hoe het hier allemaal gaat.'