LTO Najaarsevent licht groeikansen voor plantaardige teelten uit

De hoofdspreker tijdens het evenement is Jan van den Berg, bijzonder hoogleraar aan Maastricht University en werkzaam bij Nunhems, een zaadbedrijf en dochter van BASF. Hij somt de belangrijkste groeimotoren op in de akker- en tuinbouw: 'Gezondheid, gemak en variatie.' Hij beschrijft daarbij de hoge kennisintensiviteit in de Nederlandse plantaardige sectoren. Jaarlijks investeert deze als geheel 1 miljard euro in productontwikkeling, veredeling en innovatie. Nederlandse zaadveredelaars vertegenwoordigen een jaarlijkse omvang van 31,2 miljard euro en hebben daarmee een derde van de wereldmarkt in handen.

In het verbeteren van de volksgezondheid ziet de professor een enorme groeikans. Hij becijfert de jaarlijkse kosten voor gezondheidszorg en uitval door ziekte in de Europese Unie op 3 biljoen euro. 'En die kosten nemen toe. Reduceren we daar een paar procent van, dan heb je het al snel over een kostenbesparing van 150 miljard euro.'

Een ontwikkeling die Van den Berg toont is het verhogen van gezonde nutriënten in voeding. Door een efficiënte bewaring kan bijvoorbeeld het gehalte carotenoïden in tomaten verviervoudigen. Dit maakte ze geschikt voor de verwerking in gezonde drankjes als smoothies.

Dergelijke producten opnemen in het dagelijkse menu kan onder meer DNA-schade voorkomen en de bloedvaten gezond houden. 'Ook creëren we zo waarde in de keten', zegt Van den Berg die in kunstmatige intelligentie mogelijkheden ziet deze trends verder te brengen. 'Het kan waardeketens transparant maken en voedingsadviezen geven.'

De woorden van de hoogleraar vinden aansluiting bij het discussiepanel bestaande uit Petra Verhoef (directeur van het Voedingscentrum), Herman Peppelenbos (lector Groene gezondheid aan HAS green academy) en Pipi Smits van Oyen (de voorzitter van koepelorganisatie Biohuis).

Peppelenbos houdt zijn studenten geregeld voor dat mensen gemiddeld genomen meer geld aan bier uitgeven dan aan groenten. Verhoef begrijpt wel waarom. 'Je hoeft weinig moeite te doen voor bier. Je koopt het en drinkt het op.'

Bij groenten en fruit is dat anders, daar zijn kennis over bereiding en vaardigheden bij nodig. Volgens de directeur van het Voedingscentrum een reden dat het potentieel van plantaardige consumptie niet optimaal wordt benut. 'Kijk naar een soeppakket in de winkel. Je moet dat leren klaar te maken.'

Toch denkt Peppelenbos dat de kennis wel degelijk aanwezig is bij de gemiddelde Nederlander. Tijdens de coronaperiode bleken consumenten een stuk gezonder te eten, maar die goede gewoonte is inmiddels verwaterd.

Vanuit de teeltkant ziet Smits van Oyen ook een kans in de aanpassing van teeltsystemen. 'Het middelenpakket wordt kleiner, dus doen we meer aan mechanische onkruidbestrijding. Dat betekent meer inzet van personeel. We zetten volop in op robotisering. Het moet mogelijk zijn om over enkele jaren op elk bedrijf een robot te hebben.'

Ontwikkelingsprogramma

Minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) kwam in haar rede nog terug op de woorden van Smits van Oyen. Ze komt volgend jaar met een ontwikkelingsprogramma's voor robotisering in de landbouw.

Een bedreiging voor de plantaardige teelten is klimaatverandering, zo erkent ook Wiersma. Die de voedselproductie in Nederland op peil wil houden. 'We moeten meebewegen met de geopolitieke dynamiek in de wereld. En om tegenvallend oogsten elders op te vangen.'

Door het natte voorjaar en de zachte winters gedijen ziekten en plagen goed. LTO Nederland-voorzitter Ger Koopmans roept de politiek op het middelenpakket daarom gevuld te houden. 'De sector heeft zelf plannen gemaakt om het gebruik terug te dringen. We moeten met de hele keten om tafel voor het behoud van rendabele teelten.'