'Innovatie sleutel tot voedselzekerheid'

De glastuinbouwsector staat op een kritiek kantelpunt. Terwijl de wereldwijde vraag naar voedsel stijgt, dreigt een tekort aan arbeidskrachten de productie te ondermijnen. Zonder innovaties zal de mondiale voedselvoorziening in gevaar komen. Innovatie is daarom geen keuze, maar een absolute noodzaak om voedselzekerheid te garanderen.

Hoewel kassen al deels geautomatiseerd zijn, blijft een groot deel van het werk in de glastuinbouw nog steeds handmatig en arbeidsintensief. De coronapandemie toonde aan hoe kwetsbaar de sector is zonder voldoende arbeidskrachten. Het gebrek aan arbeid bedreigde destijds de voedselproductie op grote schaal. Gevolg was dat tuinders werden gedwongen om grote delen van hun oogsten te vernietigen. De afhankelijkheid van arbeidsmigranten ligt onder vuur en ook zij zullen op termijn dit werk laten liggen.

Politieke ontwikkelingen

Deze uitdaging wordt voor Nederland nog urgenter door recente binnenlandse politieke ontwikkelingen. De VVD kondigde aan de arbeidsmigratie te willen inperken. Dat kan grote gevolgen hebben voor sectoren zoals de glastuinbouw. Met een mogelijke afname van beschikbare arbeidsmigranten zal de druk op de sector alleen maar toenemen, waardoor de noodzaak voor innovatie en automatisering verder wordt versterkt.

Innovaties in de robottechnologie tonen aan dat automatisering niet alleen de afhankelijkheid van arbeid drastisch kan verminderen, maar ook de productie efficiënter maakt. Robots nemen de zware taken van oogsten en verzorgen over. Dat leidt tot een stabielere en grootschaliger productie, zelfs in regio's zonder traditionele tuinbouwkennis, zoals het Midden- en Verre Oosten. Bovendien wordt het teelproces steeds meer gecontroleerd door computers, wat verspilling minimaliseert.

Ook vertical farming, waarbij gewassen in meerdere lagen boven elkaar worden geteeld in klimatologisch gecontroleerde hallen, zorgt ervoor dat de markt wereldwijd opent.

Bescherming

Het is van cruciaal belang om dergelijke Nederlandse innovaties goed te beschermen, zodat zij hun waarde behouden en bijdragen aan een duurzame en concurrerende positie op de wereldmarkt. De urgentie van innovatiebescherming wordt verder onderstreept door cijfers van het Europees Octrooibureau. Die laten zien dat het aantal octrooiaanvragen in de biotechnologie in 2023 met 5,9 procent is gestegen.

Nederland heeft hierin een leidende rol gespeeld met een stijging van 3,5 procent in octrooiaanvragen. Deze cijfers tonen aan dat Nederland nog steeds een sterke – of misschien zelfs de sterkste – innovator is in de glastuinbouw.

Investeren

Om vooraan in de stoet te blijven lopen, is investeren in ontwikkeling en innovatie van belang. Vroeger was Nederland kennishouder in de glastuinbouw en werden experts ingevlogen naar China en Saoedi-Arabië om fysieke glastuinbouw te realiseren. Nu moeten we in plaats van knowhow voor onszelf houden onze innovaties beschermen en delen.

Door niet alleen te blijven innoveren, maar ook de waarde van onze technologische voorsprong te waarborgen, kan Nederland zijn positie als wereldwijde koploper in de glastuinbouw verstevigen en een duurzame toekomst garanderen.