Wiersma: 'Ik koppig? Een man zouden ze vastberaden noemen'

'Het zou niet best zijn als ik bij discussies mijn opvattingen over mijn eigen portefeuille niet overtuigend zou verdedigen', reageert Wiersma op berichtgeving door Nieuwsuur en de NOS.

De beschuldiging van 'koppigheid' aan haar adres heeft volgens de bewindsvrouw een vorm van 'seksisme in zich'. 'Bij een man zou deze eigenschap vastberaden worden genoemd. Ik wil de doelen behalen met behoud van de land- en tuinbouw en daar ben ik vastberaden in.'

De minister zou ook belangrijke stukken achterhouden voor haar collega-ministers in de stikstofcommissie. Ook dat ontkent ze. 'Bij alle stukken maak ik een politieke afweging.' Het is bekend dat BBB tegen onteigening is. Stukken daarover brengt Wiersma dus niet in bij de discussies in de ministeriële commissie. 'Het moet uiteindelijk een breedgedragen voorstel worden.'

Tipje van de sluier

Of de minister alvast een tipje van de sluier op kan lichten over welke kant dat voorstel op gaat, vroeg Kamerlid Pieter Grinwis (ChristenUnie). Partijen, waaronder die van Grinwis en VVD en NSC, zien veel in de plannen van hoogleraar omgevingsrecht Chris Backes die vorige week in de Tweede Kamer voorstelde om te komen met sectorplafonds voor de emissie van ammoniak (landbouw) en stikstofoxide (verkeer en industrie). Daarop zou dan een reductiebeleid moeten worden gezet.

Wiersma heeft soortgelijke plannen voorgelegd aan haar collega-ministers. Het verschil is dat zij wil werken met bedrijfsspecifieke emissieplafonds die boeren met doelsturing en hun eigen vakmanschap moeten zien te halen. Lukt dat niet – wat in bepaalde gebieden het geval kan zijn – dan kunnen daar ook nog aanvullende maatregelen bij komen. Daarvoor wordt momenteel gewerkt aan een gebiedsgerichte aanpak.

Ook over de inhoud daarvan kan de minister nog niet uitweiden. 'Het is een ingewikkelde opdracht om daar een balans in te vinden. Hier speelt ook rechtvaardigheid', zegt Wiersma. Ze noemt het extra budget voor agrarisch natuurbeheer als een mogelijke extra ondersteuning voor boeren die alleen met doelsturing niet aan de doelen kunnen voldoen.

De plannen waarop de ministeriële commissie aan het broeden is, verlopen langs vier sporen. Het eerste spoor is verkennen wat mogelijk is in de vergunningverlening. Het tweede spoor moet zorgen voor een geborgde stikstofreductie en natuurherstel. In spoor drie worden de gevolgen van de recente uitspraak over intern salderen in kaart gebracht. Het vierde spoor mikt op inzet richting Brussel en EU-wetgeving.

Focus op reduceren

VVD en NSC vragen de minister eerst en vooral te focussen op het tweede spoor van emissiereductie. Anders achten deze partijen de wens uit spoor één, de vergunningverlening heropstarten, onhaalbaar. De twee coalitiepartijen rekenen erop dat het kabinet straks met een stevig pakket maatregelen komt om de emissie van stikstof te reduceren.

De andere twee coalitiepartijen BBB en PVV slaan een andere toon aan. Kamerlid Jeanet Nijhof (PVV) roept Wiersma op om 'lef te tonen'. Ze wijst op de woningbouw, landbouw, defensie en industrie die in de knel komen. 'We kunnen andere plannen maken tot we een ons wegen, maar haal de kritische depositiewaarde uit de wet.'

Caroline van der Plas (BBB) haalde het recente bezoek van landbouwcommissaris Christophe Hansen aan Nederland aan om haar betoog tegen het opkopen van boeren te onderstrepen. De Eurocommissaris waarschuwde voor het verdwijnen van miljoenen boeren in Europa. 'Dan schrik je je kapot en dat op een veilig continent. We hebben het over re-arm Europa, maar we zouden het ook over re-farm Europa moeten hebben.'

Wiersma ziet de krimp van het aantal boeren ook met bloedend hart aan, maar ze doet wat de Tweede Kamer haar al eerder in meerderheid vroeg. Ze werkt aan een nieuwe opkoopregeling die zo mogelijk wordt ingezet in gebieden waar doelen voor natuurherstel ook met doelsturing buiten bereik blijven.