'Nederland mist kans op directe beïnvloeding landbouwbeleid EU'

Column Politiek Klaas Johan Osinga 08 aug 2024 om 11:00uur

De Europese wijk van Brussel ligt er uitgestorven bij. Zeker driekwart van de Brusselse bubbel is de stad ontvlucht. Maar dat geldt niet voor de dertiende verdieping van het Berlaymontgebouw aan het Schumanplein. De kandidaten voor de nieuwe Europese Commissie van Ursula von der Leyen moeten binnenkort namelijk bij haar op sollicitatie.

%27Nederland+mist+kans+op+directe+be%C3%AFnvloeding+landbouwbeleid+EU%27

Alle 27 lidstaten van de Europese Unie (EU) willen een belangrijke post en die puzzel wordt de komende weken gelegd. Von der Leyen moet daarbij het midden zien te vinden tussen de belangen van lidstaten en de politieke families. Dat geef ik je te doen.

Vooral Italië, Meloni’s radicaal-rechtse partij ‘Fratelli d’Italia’ – die tegen Von der Leyen stemde – legt eisen op tafel. Maar Meloni krijgt van de centrumpartijen in het Europees Parlement straks niets cadeau. De harde waarheid is ook dat er voor de 27 commissarissen te weinig zware posten zijn. Iedereen, inclusief Nederland, wil graag een ‘zware economische post’. Bijvoorbeeld internationale handel, mededinging of de interne markt.

Denk aan Nelie Kroes die in 2004 commissaris voor Mededinging werd. Ze gaf Microsoft een half miljard euro boete en stond op de voorpagina van de Financial Times met een grote kleurenfoto. Dan heb je macht.

Ik mag hopen dat we nu weer eens een sterke landbouwcommissaris krijgen

Klaas Johan Osinga, beleidsspecialist bij het team Internationaal van LTO Nederland

De Ier Phil Hogan vloog naar Japan, ging een nachtje onderhandelen en sloot een handelsakkoord met Japan. Betere toegang tot de derde economie ter wereld. Dan heb je impact.

Maar ik denk ook aan die Roemeense commissaris. Toen Roemenië lid werd van de EU, kreeg hij de post ‘minderheidstalen’. We hebben hem in Fryslân gastvrij onthaald, maar verder had de beste man niet veel te doen.

Premier Dick Schoof heeft dus niet lang hoeven nadenken om Wopke Hoekstra opnieuw naar voren te schuiven. Hij zat er al, ligt goed bij Von der Leyen en is van de grootste politieke familie in de Europa. Alternatief was geweest om met twee nieuwe kandidaten te komen, een vrouw en een man. En dus een hoop gekrakeel. Nederland was überhaupt laat van de partij. Schoof kon dus ook geen kant meer op.

Maar nu nog een belangrijke portefeuille voor Wopke. Landbouw of Milieu? Eh... nee. Spanje kaapt milieubeleid met Teresa Ribera, Luxemburg of Oostenrijk krijgt landbouw.

Het is opvallend dat je als nieuw kabinet, dat in Brussel zoveel wil binnenhalen voor de land- en tuinbouw, dit laat liggen. Het hoofdlijnenakkoord zegt dat ‘met lef alles op alles gezet wordt’ om uitzonderingen binnen te halen. Dan blijkt nu dat Europa in de formatie toch een ondergeschoven kindje was. Ik mag hopen dat we nu weer eens een sterke landbouwcommissaris krijgen.