'De valse belofte van 'eigen land eerst''

Dit is rond het Schumanplein in de Europese wijk. Daar waar zoveel lobbyisten en politici rondlopen, wordt een grondige heraanleg gestart. Na acht jaar plannen zijn die armetierige bosjes weggehaald; het moet nu een groen 'stadsplein' worden. Voorlopig is het 'werk in uitvoering', want het buurtcomité verzet zich tegen verdere 'verbrusseling'.

In ons land kregen we laatst de belofte dat 'Nederlanders weer op 1' komen. Daar win je verkiezingen mee, keurig in lijn met de internationale trend die in 2016 vorm kreeg door 'make America great again' (Trump) en 'take back control' (Brexit). De Amerikaanse regering stelt een groot pakket subsidies beschikbaar aan bedrijven. Europa kan niet achterblijven nadat corona en Oekraïne onze kwetsbaarheid (grondstoffen, energie) aan het licht hadden gebracht. De subsidiekraan ging open.

Volgens cijfers van de Europese Commissie die de Financial Times onder ogen kreeg, gaf Brussel tussen maart 2022 en augustus 2023 toestemming voor 733 miljard euro aan staatssteun, waarvan bijna de helft door Duitsland. Begrijpelijk nu de Verenigde Staten, China en het Verenigd Koninkrijk de protectionistische kaart trekken. Het is een vorm van zelfverdediging.

Maar zo schieten we onszelf in de voet. Het Internationaal Monetair Fonds becijfert dat door de 'slowbalisation' de wereldwijde productie van goederen en diensten op termijn met 7 procent daalt. Jaarlijks 6.800 miljard euro. Zeven maal de economie van Nederland.

Ja, je eigen land op 1 zetten zorgt eventjes voor banen. Maar dat compenseert niet de verliezen door minder export- en investeringskansen in het buitenland. Kleinere landen met een relatief open economie zoals Nederland betalen het gelag. De Nederlandsche Bank somde in december de nadelen op: minder export en productie, hogere inflatie, lagere winsten. Als grote landen tegen elkaar op gaan bieden, verliezen de kleine.

De enige oplossing die de auteurs zien: werk Europees samen en versterk de Europese interne markt. Als die samenwerking eenmaal 'door de shredder' is gehaald, is het moeilijk deze weer te lijmen. Maar dat is wel de trend; politici worden nu eenmaal in eigen land gekozen. Eigen land eerst, zo luidt ook de Nederlandse reflex. Maar het is een valse belofte, want daarvoor hebben wij niet de middelen. Vooralsnog heeft de EU net zoveel tegenwind van buurtcomités als de herinrichting van het Schumanplein.