'Demonstreren als voorbode van politieke verschuivingen'

Nee, dit zijn reizigers, keurig in de rij voor een gratis ontbijtje van een bekende producent van plantaardige producten. Twee rijen, want dit is België: één Nederlandstalig, één Franstalig. Je hebt hier veel meer groepen met een eigen identiteit. Je kunt hier Brusselaar zijn, Vlaams, Belgisch, Europeaan. Dit is een superdiverse stad. De helft van de kinderen groeit hier op in een meertalig gezin: Frans, Nederlands, Arabisch, Turks, Engels…

Toen de klimaatmarsen door Brussel trokken, viel de samenstelling op: vooral de jonge, witte middenklasse. Black Lives Matter en corona trokken dan weer andere groepen. De boycot tegen Amerikaanse bedrijven als McDonald's, Starbucks en Pizza Hut lijkt weer sterk te leven onder jongeren wiens familieroots in het buitenland liggen en die zich identificeren met het leed van de Palestijnen. Hun beslissing om anders of elders te gaan eten, getuigt óók van een ontluikend politiek bewustzijn.

Demonstreren in Brussel is effectief, want hier zitten de Europese instellingen, een enorm diplomatiek corps, een gigantisch aantal journalisten en lobbyisten. En tweeduizend internationale ondernemingen. Maar soms gaat het te ver. Hier op het Luxemburgplein, waar men qua demonstraties wel wat gewend is, ging laatst het beeld van een metaalarbeider de brandstapel op. De arbeider die het moest ontgelden bij een betoging van boeren die strijden voor hun toekomst. Dat noem ik nou ironie.

Eigenlijk geldt dit ook voor de blokkade van de haven van Antwerpen. Veel land- en tuinbouwexport loopt via de havens. Een dag de boel platleggen kost 82 miljoen euro, zeggen ondernemersorganisaties. Boeren demonstreren ook elders, zoals in Spanje, Italië, Polen, Tsjechië en Roemenië. Maar op 26 februari dan toch weer in Brussel.

Ik denk soms: als alle mensen die de afgelopen jaren hebben lopen demonstreren ook politiek actief worden, krijgen we een aardverschuiving. Maar nog vier maanden geduld. Van 6 tot 9 juni zijn er Europese verkiezingen. In België hebben we dan ook nationale verkiezingen. Door deze Belgische combi begint de Europese politiek hier zowaar te leven, met partijen die lijken te concurreren voor de eerste prijs van nietszeggende slogan ('tegen moeten, voor mogen' en 'voor vooruitgang').

Deze vroege ochtend op Brussel Centraal gaat de aandacht vooralsnog uit naar de gratis ontbijtjes.