Mengteelt van mais en klimbonen lijkt op zijn retour

De mengteelt van mais en klimbonen lijkt mooi vanwege kringlooplandbouw. 'Het geeft eiwit van eigen land. Extra plus is dat de vlinderbloemige bonen zorgen voor extra stikstof in de bodem. Er is minder kunstmest nodig', zegt Leo Heijdra, productmanager ruwvoerteelt bij AgruniekRijnvallei.

De teelt staat in de belangstelling. AgruniekRijnvallei deed in 2020 een proef met mais en klimbonen. Het zou tot 20 procent meer eiwit in de snijmais kunnen leiden. Het jaar erop verkocht deze coöperatie meer dan 100 hectare zaad voor de mengteelt.

Meer concurrentie

Dit jaar was dit nog slechts 20 hectare. 'Natuurlijk is er meer concurrentie en mag je de bonen maar om de zes jaar telen, maar ik denk ook dat de teelt slechts voor een beperkte groep toegevoegde waarde heeft', licht Heijdra toe.

De plus van de vlinderbloemige boon is mooi meegenomen, maar het draait ook om opbrengst en voederwaarde. Bij een demonstratieproef in 2021 vanwege het project 'Natuurlijke Veehouderij Utrecht' viel de meerwaarde van klimbonen en mais tegen. Hier werden 100.000 maiszaden per hectare vergeleken met 80.000 maiszaden en 20.000 bonenzaden.

Ruweiwitgehalte

Het ruweiwitgehalte lag bij de mengteelt iets hoger met 92 gram per kilo droge stof tegen 88 gram bij alleen mais, blijkt uit Eurofins-cijfers op basis van een NIRS-berekening. Alleen mais scoorde met een VEM van 1.019 beter dan de 960 VEM in de mengteelt en de DVE was met 69 ook beter dan 62 voor de mengteelt. Daarbij is het aandeel bestendig eiwit in de mengteelt lager dan bij de mais zonder de klimbonen, wat wil zeggen dat de koeien het eiwit in de mengteelt minder goed kunnen benutten.

Ook had mais met 43,7 procent droge stof een hoger drogestofpercentage dan de 37,9 procent voor mais en klimbonen. Nadeel van de mais op dit veld is dat die erg droog is voor een goede conservering. Mocht die conservering lukken, dan is er het voordeel van meer kilo's droge stof per ton product. Dit is weer gunstig voor de voederwaardeberekening.

Reële prijs

Met die voederwaardeberekening van Wageningen University & Research kan op basis van VEM en DVE een reële prijs voor een product worden berekend. Zo kunnen ondernemers zien welke producten zij het best kunnen kopen omdat die prijs per ton product bijvoorbeeld onder die voederwaardeberekening zit.

Bij die berekening wordt in september 2022 gerekend met een prijs van 25,7 cent per kilo VEM en een DVE-toeslag van 106,2 cent per kilo DVE en 4 procent bewaarverliezen.

Prijstechnisch minder in trek

Voor de mais zonder klimbonen komt die prijs op 140 euro per ton product. De mais met klimbonen komt via deze berekening op 114 euro. Kanttekening is dat het slechts om één perceel in een slecht mengteeltjaar gaat. De mengteelt scoort op alle punten VEM, DVE en drogestofpercentage lager.

'Een misschien groter minpunt is dat je zomaar tussen de 5 en 8 ton mais per hectare mist. Dat komt omdat er minder mais is gezaaid dan normaal. Dat hebben we ook bij andere velden en ook dit jaar gezien. De extra eiwitopbrengst van de mais met bonen kan hier niet tegen op', zegt Paul Blokker van DLV Advies. Hij is projectleider van 'Natuurlijke Veehouderij Utrecht'.

Bij één perceel lukte de teelt, maar ontbraken de peulen. Ergens anders was er zoveel onkruid, waarop de bonen zijn weggespoten, weet Blokker. 'Met de kennis van nu zou ik het niet aanraden. Ik weet niet of we de proef herhalen. Hiervoor moet je lichtpuntjes zien', klinkt hij ietwat somber.