Levenswerk van kwekersfamilie op het spel

Te midden van alle twijfels en irritatie doen Reinier en Marcelle van Houtum hun verhaal aan de keukentafel. Hun oudste broer Mathijs maakt de bedrijfsleiding compleet. Het drietal besloot de door hun ouders opgezette kwekerij in vaste planten over te nemen en voort te zetten. 'Mijn vader startte ooit als hovenier, met een grote voorliefde voor vaste planten, maar de kwaliteit en het aanbod liet te wensen over', vertelt Reinier van Houtum.

'Wat begon als een oplossing voor zijn eigen hoveniersbedrijf, ontwikkelde zich tot een kwekerij die staat voor duurzaamheid en biodiversiteit. Het is een plek waar mensen inspiratie en educatie vinden', gaat Van Houtum verder. Vandaag de dag is het bedrijf uitgegroeid tot een echt familiebedrijf. De broers en zus werken met een team van dertien mensen. Naast de kwekerij is er een zusterbedrijf: Bio-Kultura. Daarmee wordt biologische compost gemaakt en verkocht.

'Het voelt als een voorrecht om het levenswerk van onze ouders te mogen voortzetten', aldus Van Houtum. 'Ondanks dat we een andere achtergrond hebben, zijn we allemaal in het groen terechtgekomen. Noem het genetische manipulatie. Het komt ook doordat we nooit zijn gepusht. Onze ouders hebben ons niets verplicht. Deze plek heeft een bepaalde aantrekkingskracht. Het is bijzonder om hiervan onderdeel uit te mogen maken en een perceel als dit met liefde te verzorgen.'

Situatie geëscaleerd

Of het bedrijf in de huidige vorm nog lang zal voortbestaan, is maar zeer de vraag. Volgens het bestemmingsplan van gemeente Doorn mogen sommige activiteiten, zoals de verkoop van planten, niet op de huidige locatie plaatsvinden.

Het gesteggel begon drie jaar geleden, toen na een klacht van een buurtbewoner een handhavingsambtenaar naar het bedrijf werd gestuurd. Wat begon als een geschil over verkeersdrukte, mondde al snel uit in een conflict met mogelijk grote gevolgen. De gemeente stelt dat de familie niet volgens de letter van de wet opereert en eist dat er vóór februari maatregelen zijn getroffen. Van Houtum: 'Het gaat om astronomische bedragen.'

Gebouwen en afdakjes buiten het bouwvlak moeten worden verwijderd, de verkoop van zelf opgekweekte planten moet worden beëindigd, de verkoop van eigen producten ter verbetering van de bodem moet worden beëindigd en de bewoning van de ouders op het terrein moet worden gestopt.

'Het voelt alsof de pilaren onder ons bedrijf worden weggeslagen. We mogen kweken, maar niet verkopen. Als ik het niet mag verkopen, waar halen wij dan onze boterham vandaan? Dan moeten we het via vrachtwagens laten afvoeren, en dat is in strijd met onze ecologische voetafdruk', zegt de ondernemer.

Voor familie Van Houtum gaat de kwestie verder dan alleen zakelijke belangen. Hun ouders, Jan en Gertrude, wonen op het terrein. 'Onze ouders vinden het verschrikkelijk. We houden hen er liever buiten, omdat dat in de privésfeer hangt. Maar we vinden het wel heel erg. Zij hebben hun ziel en zaligheid gegeven aan dit bedrijf. Dat het nu wankelt, raakt hen diep. Ze houden zich sterk, maar het is wrang om te zien hoe ze hiermee worstelen', aldus Van Houtum.

Vader Jan houdt zich op de achtergrond nog bezig met het kweekproces. De huidige ontwikkelingen op het bedrijf zijn hem niet in de koude kleren gaan zitten. Van Houtum: 'Hun werkende leven hebben ze achter zich gelaten, maar ze hebben nog wel wat mooie jaren voor zich. Bij hen overheerst vooral het gevoel dat iets in gevaar is waar ze altijd met goede bedoelingen alles voor hebben gegeven. Ze proberen om iets moois en goeds te doen.'

Thema's als biodiversiteit, duurzaamheid en vergroening zijn op het bedrijf dagelijkse kost en het fundament waarop het bedrijf is gebouwd. 'Alle bedrijfsactiviteiten gebeuren met respect voor plant, dier en natuur. Het is mooi te lezen dat precies deze thema's terug te vinden zijn in de omgevingsvisie van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Mooie woorden, maar in de praktijk wordt er anders gehandeld', beweert de kweker.

Passend in omgevingsvisie

Hoewel de familie zich enorm gesteund voelt door de eigen achterban – een petitie van Groei & Bloei is door ruim negenduizend mensen ondertekend - voelt de situatie als een klap in het gezicht.

Van Houtum: 'De gemeente heeft jarenlang vergroening gestimuleerd en zelfs klanten naar ons bedrijf gestuurd. Wij gaan verder dan alleen de verkoop van planten. Onze onderneming past perfect binnen de omgevingsvisie. We krijgen nu de indruk dat we allerlei illegale dingen doen, terwijl we niets nieuws doen. We dragen juist bij aan een groenere wereld, zoals we dat al dertig jaar doen.'

De steun noemt Van Houtum hartverwarmend. 'Mensen uit alle hoeken van het land, zelfs uit België, laten zien dat ze achter ons staan. Mensen met verstand van zaken willen ons helpen bij bepaalde processen. Dat is overweldigend. Onze ouders waarderen dat ook enorm.'

De familie hoopt tot een oplossing te komen met de gemeente. 'We missen de menselijke maat in dit proces. We geloven dat er een oplossing mogelijk is als we met elkaar in gesprek gaan. Wij zijn altijd bereid om samen te werken. Het zou doodzonde zijn als dit verloren gaat door een web van regels.'