Gras kort houden is de kunst bij mais in gras

Uitspoeling, gebruik van chemische middelen en effect op bodemleven zijn argumenten voor de overheid om steeds meer beperkingen op te leggen bij maisteelt. Het telen van mais in gras zou een oplossing kunnen bieden om de ruwvoerproductie op peil te houden, zonder deze milieueffecten.

Eenvoudig is dit niet. 'Het blijft een zoektocht', geeft onderzoeker Joachim Deru van het Louis Bolk Instituut aan. 'Vooral bij droge jaren heeft de mais veel concurrentie met gras, vocht is beperkend.'

Dat bleek het afgelopen jaar bij het POP3-project 'Maïsteelt in blijvend grasland, klimaatvriendelijk én vrij van glyfosaat in Drenthe'. Daar lagen proefpercelen waarin mais in grasland is gezaaid met een ondergrondse strokenploeg. Deru begeleidde dit project.

Stikstofopname

Binnen het project is ook bekeken of gras qua stikstofopname een concurrent is van mais. Op een proefperceel werd extra vloeibare stikstof toegediend. 'Met de stikstofgift groeide de mais veel beter dan zonder. De concurrentie om stikstof speelde in het afgelopen jaar dus ook', vervolgt Deru.

Peter van Iperen van Loonwerk Combinatie Land van Cuijk Maasduinen kent het belang van een goede vochtvoorziening. Hij begeleidde in 2019 een proef met mais in gras bij Agro Proeftuin De Peel, met proefvelden in Schaijk en Sint Anthonis. Omdat het in dit gebied al lastig is om reguliere mais te telen zonder beregening, werd hier vocht toegediend via druppelslangen.

Meer regenwormen

'Het aanleggen kostte tijd, maar leverde ook veel op', stelt Van Iperen. 'Niet alleen groeide de mais goed en was de voederwaarde erg goed, het bodemleven had hier ook baat bij. Er waren zelfs meer regenwormen dan in een perceel met enkel grasland. Daarbij was de uitspoeling van nitraat naar het grondwater gelijk aan grasland en er zijn het hele jaar geen chemische middelen gebruikt.'

En Van Iperen ziet nog meer voordelen: 'Eerst een snede gras maakt een hoge opbrengst per hectare mogelijk. Er is eerst gras te winnen, waarna vrij snel kan worden gezaaid. Positief is ook dat er niet tijdig een vanggewas hoeft te worden gezaaid, dat staat er immers al. Dan kun je kiezen om een later maisras te zaaien met meer opbrengst. De grasmat maakt het perceel vaak goed berijdbaar.'

Milieuimpact

In de Peel was de concurrentie met gras ook een bottleneck, weet Van Iperen. 'Het gras werd wekelijks gemaaid met een gazonmaaier. Teelttechnisch zagen we goede resultaten, zonder de milieu-impact van mais. De mechanisatie is nog een uitdaging.'

Deru ziet maaien als een optie, maar verwacht dat met de concurrentie om vocht, zoals in Drenthe, enkel maaien niet genoeg is.

'We zijn bezig met een machine die een strook gras kan mulchen, die zo de zode oppervlakkig kapot maakt. Tussen de rijen houd je een strook gras over. Als je vervolgens de vochtvoorziening op orde hebt, bijvoorbeeld met dripirrigatie, en ook het onkruid onder de knie kan houden, heb je een systeem met veel potentie', legt Deru uit.