Dierlijke mest gewild door dure kunstmest

Afgelopen najaar sprongen de kunstmestprijzen met grote sprongen omhoog als gevolg van sterk stijgende energieprijzen. KAS Nutramon bijvoorbeeld kostte op 31 december 2020 nog 20,90 euro per 100 kilo. Nu komt deze stikstofmeststof op maar liefst 63,30 euro per kilo. De prijs is meer dan verdrievoudigd. Ook kali- en fosfaathoudende kunstmest is flink in prijs gestegen.

Door deze prijsstijgingen lijken akkerbouwers meer open te staan voor het gebruik van dierlijke mest. Hoe de meststromen naar akkerbouwgebieden er dit jaar precies uit gaan zien, is nog niet bekend. Het voorjaar laat nog op zich wachten. Toch is het over iets meer dan twee weken al 16 februari. Uitrijden van drijfmest is dan op alle gronden toegestaan. Of dit dan ook direct op grote schaal begint, hangt af van de draagkracht van de grond en de weersomstandigheden.

Mestdistributeurs hebben het nog relatief rustig, al rijden ze wel met mest van veebedrijven naar opslagsilo's in akkerbouwregio's.

Handelaren in mest merken dat mogelijke extra vraag naar dierlijke mest door dure kunstmest vooral komt van akkerbouwers op kleigrond. De meeste akkerbouwers op zandgrond waren al wel gewend om de aanvoerruimte voor dierlijke mest, 170 kilo stikstof per hectare, volledig te benutten omdat ze ervaren dat zonder dierlijke mest de bodemvruchtbaarheid afneemt.

Op de klei ligt dit anders. Telen van bijvoorbeeld tarwe op basis van kunstmest is heel gebruikelijk. Wellicht komt daar dit voorjaar verandering in. 'Hoe het werkelijk gaat, weten we niet. Het spel moet nog op de wagen komen', meldt een mestdistributeur uit het oosten van het land.

Toch heeft het speculeren over meer vraag naar dierlijke mest al tot gevolg dat de ophaaltarieven voor mest onder druk staan. Die zijn inmiddels zo'n 2 tot 3 euro per kuub lager dan vorig jaar, en schommelen rond de 20 euro per kuub. Dit is wel sterk regioafhankelijk.

Overigens dalen de ophaaltarieven voor drijfmest al enige jaren. In 2018 werd in de duurste regio's (het oosten van Noord-Brabant en het noorden van Limburg) nog 30 euro per ton betaald. Sinds 2019 is sprake van een tendens naar lagere prijzen.

Van invloed op de prijs is ook het aanbod van mest. Dit lijkt dit jaar krapper dan vorig jaar door een krimpende varkensstapel. Distributeurs in Oost-Nederland merken hier nog niet zo veel van, maar collega's uit het zuiden melden dat er plekken zijn waar ze geen mest meer hoeven te halen omdat de stallen gesloopt zijn.

Bij het aanbod van mest speelt ook mee dat de varkenshouderij zware tijden doormaakt. De opbrengstprijzen zijn laag en de voerprijzen hoog. Veel ondernemers in de varkenshouderij doen er dan ook alles aan om de kosten zo laag mogelijk te houden. Dat betekent onder meer zo min mogelijk mest afvoeren. Ze wachten met het bellen naar de mestdistributeur tot de put bijna overstroomt.

Mestverwerkingscapaciteit

De mestmarkt merkt ook de sterke toename van de mestverwerkingscapaciteit in de afgelopen jaren. Dit voorjaar komt daar mestverwerker Twence in het Overijsselse Zenderen nog bij. De bedoeling is om geleidelijk te starten. Als Twence op volle capaciteit draait, gaat er jaarlijks 250.000 ton drijfmest doorheen.

Ook de mestverwerkers trekken hard aan de beschikbare mest. Door de dure kunstmest zijn de eindproducten van de mestverwerkers gewilder dan voorheen.