Markt rundvee- en varkensmest is beheerst

Vaste mest mocht al vanaf 1 februari worden uitgereden en voor drijfmest is dat 16 februari. Distributeurs geven aan dat de mestmarkt er dit seizoen gunstiger uitziet dan vorig jaar. Over de hele breedte ligt het aanbod van varkens- en rundveemest lager, terwijl daar een goede acceptatie in de markt tegenover staat. Bovendien groeit ook nog eens het aantal verwerkers.

Het optimisme wordt enigszins getemperd door de onzekerheid over hoe vlot de eerste mest kan worden uitgereden. Distributeurs geven aan met volle kelders te zitten, terwijl gronden in heel Nederland op dit moment erg nat zijn.

Stoppende bedrijven

Daarnaast worden varkenshouderijbedrijven genoemd waar de varkensstapel is afgebouwd in het kader van de stoppersregeling van het Actieplan ammoniak, maar waar nog wel mest in de kelders staat. Dat zal nu geen drukkend effect hebben op de ophaalprijzen van varkensmest, maar de verwachting is dat het in de loop van het seizoen voor varkenshouders wel merkbaar wordt.

Ophaalprijzen die horen bij de markt van dit moment, willen distributeurs niet geven. Daarvoor zijn er te veel variabelen, zoals type mest en transportafstand. Er wordt opgemerkt dat er een royaal aanbod is van digestaat. Daartegenover staat een krapper aanbod van de dikke fractie, die weggaat voor export. Wordt de afzet van digestaat te duur, dan zal er weer meer gescheiden worden.

De kosten voor mestafzet op varkens- en melkveebedrijven stijgen sinds 2015, zo blijkt uit een recente publicatie van Agrimatie van Wageningen Economic Research. Bij de varkensbedrijven bedroegen de mestafzetkosten in 2018 61.000 euro per bedrijf. Meer dan een verdubbeling sinds 2010.

Als oorzaak daarvan noemt Agrimatie schaalvergroting. Door de toegenomen bedrijfsomvang moest per bedrijf in 2018 bijna de helft meer mest worden afgezet dan in 2010. Vrijwel alle gespecialiseerde varkensbedrijven voerden in 2018 mest af.

Voor melkveehouders stegen de mestafzetkosten in 2015 en 2016 door een toename van het aantal melkkoeien. Als gevolg van het fosfaatreductieplan daalde de melkveestapel in 2017 en 2018 weer, wat leidde tot een lichte daling van de mestafzetkosten per bedrijf. De gemiddelde mestafzetkosten lagen in 2018 met 5.300 euro per bedrijf 400 euro lager dan tijdens de top in 2017. Zo'n 60 procent voerde in 2018 mest af, tegen circa 10 procent in 2005.

Mestafzetkosten stabiel tot licht dalend

Volgens marktpartijen laten de mestafzetkosten voor varkens- en rundveemest over 2019 een stabiel tot licht dalende tendens zien. Agrimatie, die zich baseert op data van in totaal 1.500 bedrijven, kan daar pas rond de jaarwisseling naar 2021 iets over zeggen.

Agrimatie keek ook naar de economische waarde van mest. Als de mineraleninhoud van de verschillende mestsoorten wordt gewaardeerd tegen de marktprijzen die in 2018 voor mineralen uit kunstmest werden betaald, lopen de berekende economische waarden uiteen van circa 4 euro per ton voor rundveemest tot 36 euro per ton voor leghennenmest.

De waarde van vleesvarkensmest komt uit op 9,70 euro per ton. De economische waarde van mest daalde vanaf 2013 gestaag, door zowel lagere kunstmestprijzen als lagere gehalten in de mest. In 2018 steeg die waarde weer iets, op die van rundveemest na, door hogere kunstmestprijzen.