Noord-Holland neemt strengere maatregelen tegen ganzenoverlast

Het doel is om de schade aan landbouw en natuur te verminderen en de vliegveiligheid rond Schiphol te verbeteren. Een belangrijk onderdeel van het plan is het stijgende aantal ganzen terugdringen met populatiebeheer.

Provinciaal faunabestuurder Albert Hooijer van LTO Noord heeft gemengde gevoelens bij het beheerplan. 'Aan de ene kant zijn er meer maatregelen om de standganzenpopulatie te bejagen, maar aan de andere kant krijgen de trekganzen meer vrij spel, omdat de winterrust op blijven grasland met een maand wordt verlengd en al in oktober ingaat in plaats van in november.'

Juridische reden

Hooijer begrijpt dat hier een juridische reden aan ten grondslag ligt. 'Het ontbreekt aan schadecijfers die zijn veroorzaakt door de trekganzen. En die data moeten de basis vormen voor nieuw beheer. Wel is afgesproken dat we de schade door de trekganzen monitoren en dat die alsnog wordt vergoed. De provincie heeft beloofd dat er vanaf 1 oktober een schaderegeling voor trekganzen wordt opengesteld.'

LTO Noord roept agrarisch ondernemers daarom op alle schade te melden. 'Dat is van groot belang om een gedegen juridisch dossier op te bouwen. We hebben harde bewijzen nodig om een efficiënter beheer te kunnen onderbouwen en de trekgans vanaf volgend jaar toch aan te kunnen pakken', stelt Hooijer.

Explosieve groei

De ganzenpopulatie in Noord-Holland is de afgelopen twintig jaar sterk gegroeid. Waar ganzen van oorsprong trekvogels zijn, blijft een groot aantal nu het hele jaar in de provincie. Momenteel leven zo'n 150.000 standganzen in Noord-Holland, een aantal dat in de winter verdubbelt door de komst van trekvogels uit andere landen. Dit leidt tot flinke schade aan landbouwgewassen, overbegrazing in natuurgebieden en risico's voor het vliegverkeer.

De provincie keerde vorig jaar ruim 15 miljoen euro uit aan vergoedingen voor faunaschade, bijna 30 procent meer dan een jaar eerder. In de begroting voor 2025 staat daarvoor bijna 23 miljoen euro genoteerd. Daar is ook 5 tot 8 miljoen euro in meegenomen voor de vergoeding van de schade die door houtduiven wordt veroorzaakt.

Om de problemen aan te pakken, zet het nieuwe beheerplan in op preventieve maatregelen zoals verjaging met knalapparaten en afrastering. Als deze methoden onvoldoende effect hebben, komen dodelijke maatregelen zoals afschot van broedparen en ruivangsten in beeld, te beginnen in de natuurgebieden. Dat laatste is volgens Hooijer absolute noodzaak. 'Om de populatie terug te dringen, moeten we aan de voorkant ingrijpen, zodat minder dieren tot leven gaan komen. Daarvoor zijn de vergunningen aangevraagd.'

Samenwerking is de sleutel

Volgens gedeputeerde Jelle Beemsterboer (BBB) is samenwerking de sleutel tot succes. 'Het huidige beheer heeft de groei van de populatie weten te beperken, maar het aantal ganzen blijft te hoog. We doden nu jaarlijks tienduizenden ganzen, maar de populatie daalt nog steeds niet. Ons doel is dit aantal te verlagen door een effectievere aanpak met boeren, jagers en terreinbeheerders.' Hooijer reageert dat de capaciteit om meer ganzen te elimineren met tweederde moet stijgen, om daadwerkelijk tot een dalende ganzenpopulatie te komen.

Uit de voorbereiding van het plan bleek dat er nog kennis ontbreekt over onder andere ganzenschade in de winter en het sturen van ganzen naar rustgebieden. Daarom wordt aanvullend onderzoek gedaan om het beheer in de toekomst verder te verbeteren. Met dit nieuwe beleid hoopt de provincie Noord-Holland een betere balans te vinden tussen natuur, landbouw en vliegveiligheid.