Vlamingen plaatsen kanttekening bij Lely Sphere

Het AT maakt zich vooral zorgen over de vraag of het reductiepotentieel in langdurige praktijksituaties wel kan worden gegarandeerd en over het hoge waterverbruik dat het systeem vergt. Dat meldt het Vlaams Infocentrum Land- en Tuinbouw (Vilt). De Lely Sphere combineert een roostervloer, mestrobot en afzuigkap die onderdruk creëert om mestgassen af te zuigen. Deze gassen worden vervolgens omgezet in herbruikbare nutriënten voor de boerderij.

Met een reductiepotentieel van 77 procent wordt de Lely Sphere in Nederland al beschouwd als de meest effectieve ammoniakemissiereducerende technieken (AER)-techniek. Dit potentieel werd ook voor Vlaanderen bevestigd door het WeComV in een advies deze zomer. Daarbij benadrukken de experts dat langdurige monitoring nodig is om de reductie te borgen. Zo is het essentieel dat de afzuiging onder de hele vloer gelijkmatig blijft functioneren.

Praktische vertaling

Waar het WeComV zich buigt over een wetenschappelijk erkenning, kijkt het AT in de erkenningsprocedure naar de praktische vertaling ervan. Zo adviseert het onder meer hoe een systeem moet worden gehandhaafd en of het systeem al dan niet in verhouding is met andere maatschappelijke factoren zoals de water- of energiekosten. Het advies van zowel het AT als het WeComV wordt voorgelegd aan minister Jo Brouns die onder andere over landbouw gaat. Hij beslist of de techniek al dan niet op de Vlaamse AER-lijst komt.

Binnen het AT heerst er consensus dat het systeem kan werken, maar men vermoedt dat het correct functioneren ervan niet is gegarandeerd, met een negatief effect op de emissiereductie op de lange termijn. Om die reden adviseert het AT de Lely Sphere niet op te nemen met de door het WeComV voorgestelde emissiefactor. Daarnaast waarschuwt het advies ook voor een hoog waterverbruik dat nodig zou zijn om het systeem te laten werken.

Oplossingen zoeken

Bij het WeComV ligt nu de vraag welke oplossingen zij zien voor de zorgen van het AT. 'Om te waarborgen dat de bewezen wetenschappelijke reductie effectief wordt bereikt, kunnen bijvoorbeeld kritische controlepunten in de vergunning van een Lely Sphere worden opgenomen', zegt de woordvoerder van Brouns. Ook over de twijfels over het waterverbruik is het WeComV om advies gevraagd. Het negatieve advies betekent niet dat de innovatie meteen wordt afgewezen, benadrukt de woordvoerder.

In een reactie meldt Lely het volste vertrouwen te hebben dat de Lely Sphere op de AER-lijst kan worden opgenomen. 'We zijn vanzelfsprekend bereid om mee te denken over de goede administratieve borging, zoals we dat ook in Nederland doen. Als daar behoefte aan is, dan bespreken we dit met de daartoe aangewezen instanties. Het is in ieders belang dat de investering in verduurzaming daadwerkelijk resultaat oplevert', reageert een woordvoerder van Lely.

De Lely Sphere kreeg in maart 2023 de erkenning voor de RAV-lijst (Regeling Ammoniak Veehouderij) gepubliceerd. De emissiefactor van de Lely Sphere bedraagt 3 kilo ammoniak per dierplaats per jaar en betekent gemiddeld 77 procent reductie in ammoniakemissie in de stal ten opzichte van een stal met een traditionele roostervloer.