Kamer wil snel regeling voor vrijwillig afstaan fosfaatrechten

Een motie met deze strekking is donderdagavond aangenomen door een grote meerderheid. Voor de stemming had het voorstel van Kamerlid Thom van Campen (VVD) al steun van NSC, BBB, CDA, GroenLinks-PvdA, D66, ChristenUnie en SGP. Uiteindelijk stemde alleen Forum voor Democratie en Partij voor de Dieren tegen.

Bij het indienen van de motie zei Van Campen dat het plan breed wordt gedragen door de sector. 'Dat verdient een compliment voor de constructieve opstelling.' Wiersma sprak ook haar sympathie uit voor het voorstel, maar zei ook dat een 'breed draagvlak' in de sector een voorwaarde is.

Later weer rechten kopen

Partijen vragen de minister in de motie om voor 1 maart 2025 met een uitwerking van een partiële beëindigingsregeling te komen. De motie pleit voor het definitief doorhalen van afgestoten fosfaatrechten. Dit gaat een stap verder dan eerdere plannen die circuleerden. Daarin werd gesproken over het tijdelijk doorhalen van fosfaatrechten. De nu aangenomen motie biedt melkveehouders wel de mogelijkheid om later rechten bij te kopen.

Wiersma betwijfelt of 1 maart haalbaar is. Een dergelijke regeling vraagt volgens haar veel voorbereiding door het ministerie en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Bovendien moet de Europese Commissie toestemming geven.

Van Campen stelt dat de regeling ervoor moet zorgen dat Nederland voldoet aan de Europese eisen voor waterkwaliteit en natuurbescherming. 'De Europese Commissie zou daarom het belang van snelheid van goedkeuring van de regeling in moeten zien.'

Boven fosfaatplafond

Het oplopende mestoverschot is de belangrijkste reden om met een gedeeltelijke beëindigingsregeling te komen. De motie meldt dat de melkveehouderij nu al 8 procent boven het fosfaatplafond zit.

In het Hoofdlijnenakkoord hebben PVV, VVD, NSC en BBB afgesproken om een generieke korting te voorkomen. Dat is ook het belangrijkste doel van het vrijwillig innemen van fosfaatrechten. De motie spreekt ook de zuivel-, voerindustrie en banken aan. Die moeten met ene 'substantiële bijdrage' komen voor de financiering van de nieuwe regeling.

Wiersma liet tijdens een recent mestdebat weten dat ze met de sector in gesprek is over het innemen van fosfaatrechten in ruil voor een vergoeding. Volgens haar kan voor een deel van de melkveehouders een optie zijn om de mestproductie te verlagen. 'Het is wel belangrijk dat private partijen daar een substantiële bijdrage aan leveren. En niet alleen uit de primaire sector. Dat is een randvoorwaarde', aldus de bewindsvrouw tijdens dat debat.