Intrekken latente stikstofruimte treft mogelijk ook gestopte nertsenhouders

Het ging vrijdag over een zogenoemde Statenmededeling, waarbij het college de Statenleden informeert over voorgenomen aanpassingen in het stikstofbeleid. En dus niet over een Statenvoorstel, waarbij moties of amendementen kunnen worden ingediend en over een beleidsvoorstel wordt gestemd.

Stikstofgedeputeerde Wilma Dirken heeft daar naar eigen zeggen een goede verklaring voor. 'Dit is niet de weg van de minste weerstand. We hebben bestaand landbouw-, natuur- en milieubeleid waar al veel dingen samen komen in de uitvoeringsagenda. En dit is een uitvoeringsagenda, dus daar hoeven we niet meer over te stemmen. Ik kan het niet mooier maken.'

Verschillende Statenleden, waaronder CDA, VVD en Lokaal Brabant, willen weten wat de financiële, juridische en ecologische effecten en consequenties zijn van extra maatregelen. Maar daar moeten Dirken en haar collega Saskia Boelema (Bodem en Water) het antwoord schuldig op blijven.

Effecten en haalbaarheid monitoren

Dirken: 'We moeten continu monitoren of maatregelen voldoende effect hebben en haalbaar zijn. Zo ja, dan moeten we bekijken welke financiering daarbij hoort. Ik kan nu wel een zak met geld aan de Staten vragen, maar ik weet niet eens wat we ermee kunnen doen. Hier in het provinciehuis geldt al jaren: eerst beleid, dan het geld.'

Het is volgens de gedeputeerde niet zo dat er nog helemaal geen geld is gereserveerd. 'Voor de stallendeadline zijn al middelen beschikbaar gesteld en er is ruim 200 miljoen voor 'no regret'-maatregelen beschikbaar. Er is dus een dekking voor de maatregelen waarvan we weten dat we ze gaan uitvoeren.'

Hekkelman Advocaten, dat in opdracht van de provincie onderzoek heeft gedaan naar de juridische haalbaarheid van de maatregelen, wijst op het belang van borging. 'Er moet sprake zijn van een geborgd pakket aan maatregelen. Pas dan zal de rechter zeggen dat weer vergunningen verleend kunnen worden. Dat zal per natuurgebied op een ander moment zijn.'

Innovatie

Zoals verwacht is onder de oppositiepartijen veel kritiek op de plannen. Ook bij CDA-Statenlid Tanja van de Ven: 'We vergeten blijkbaar dat boeren voedsel produceren, de eerste levensbehoefte. Deze zeer strenge maatregelen treffen weer de kleinere ondernemers. Waarom niet investeren in innovatie? Dan laat je zien dat je vertrouwen hebt in elkaar, in plaats van wantrouwen.'

Ook PVV en JA21 torpederen het aantrekken van de stikstofteugels. 'Waarom niet afwachten op de landelijke politiek, maar steeds weer voor de troepen uitlopen?', vraagt Alexander van Hattem (PVV) zich af. 'Er is al jaren sprake van een daling van de stikstofemissies, terwijl ook de natuur achteruit gaat volgens de groene lobby. Waar is het causaal verband?'

'De kuur is erger dan de kwaal', fileert Willem Rutjens van JA21 de plannen. 'Activisten maken voortaan het beleid. Kijk naar de Grote Peel. Daar moeten volgens de Vogel- en Habitatrichtlijn negen vogelsoorten wonen, waaronder de Geoorde Fuut. Maar die komt niet terug, want het is er te droog. Dus worden de doelen niet gehaald, wordt er aanvullend beleid gemaakt en zit Brabant op slot. We moeten stoppen met deze gekkigheid. We leven in een vreemde juridische werkelijkheid waarbij de natuur boven alle andere doelen staat.'

Nertsenhouders

Naast veehouders dreigen ook gestopte nertsenhouders de dupe te worden van de Brabantse stikstofmaatregelen. Deze groep ondernemers mag van de overheid een deel van hun stikstofrechten inzetten voor nieuwe activiteiten. Maar door trage besluitvorming – de nertsenhouders hebben inmiddels uitstel gekregen tot eind 2029 om om te schakelen – dreigt de stikstofruimte voortijdig in beslag genomen te worden door provincie Noord-Brabant.

In de Statenzaal waren zo'n tien ex-nertsenhouders aanwezig. Voorman Wim Verhagen van de NFE maakte gebruik van de spreektijd. 'Het is ongelooflijk dat Brabant er weer dwars doorheen gaat', doelt hij op de deal tussen nertsenfokkers en de overheid. 'En het is niet zo dat deze ondernemers niets doen. Maar het maken van plannen duurt jaren en dat komt vooral omdat ze op veel weerstand stuiten bij regionale en landelijke overheden.'

Teslareservaat

De fractieleden van de coalitiepartijen hadden ook vragen over de voorgestelde aanpassingen van de BOS. Vooral het voorstel om alleen nog elektrisch aangedreven auto's toe te staan rondom kwetsbare natuurgebieden werd naar de prullenbak verwezen door D66 en GroenLinks-PvdA. Van Hattem sloot zich daarbij aan. 'Wil het college een IJzeren gordijn optrekken met kentekenherkenning, zodat natuurgebieden verworden tot een Teslareservaat?'

Dirken kon de Statenleden en bezitters van een auto op fossiele brandstof meteen geruststellen. 'We hebben zeventien maatregelen bedacht, rijp en groen door elkaar. Ons is gevraagd om creatief te zijn, maar door jullie reacties kan ik opmaken dat het maatschappelijk draagvlak ontbreekt.'

Gedeputeerde Staten komen in december met een definitief voorstel voor de BOS 2.0. Eerst gaan Dirken en consorten nog met de stakeholders, waaronder ZLTO, om tafel. 'We hebben hier maandag 2 december een gesprek voor ingepland. En bij het opstellen van de BOS 2.0 hebben we de input van onze maatschappelijke partners ook zeker gebruikt.'