Belgische onderzoeker: gras de dupe in lange periodes van droogte of regen

Reynaert, verbonden aan de Universiteit Antwerpen, onderzocht in zijn doctoraatsonderzoek de invloed van droogte en regen op graslanden. Hij plaatste proefopstellingen met verschillende grassoorten in de openlucht. Op die manier kon hij in een miniatuurversie van het ecosysteem de gevolgen van klimaatverandering waarnemen.

'We zagen hoe het bodemwaterpeil enorm fluctueerde. Daarnaast merkten we dat de aanwezige voedingsstoffen in de grond een groter risico liepen om weggespoeld te worden. Ook de biodiversiteit van de graslanden deelde in de klappen. Wanneer uitzonderlijk droge en regenachtige periodes van meer dan twintig dagen elkaar afwisselden, nam het aantal inheemse plantensoorten met tot wel 75 procent af', concludeert de bioloog.

Gematigde graslanden

Tijdens zijn doctoraat bestudeerde Reynaert de 'gematigde graslanden'. 'Zowel in Vlaanderen als in de rest van de wereld beslaat dat soort vegetatie ruwweg een derde van alle landbouwgronden. Graslanden zijn dus van groot belang. Ze slaan CO2 op, houden water vast en bieden een thuis aan een biodivers ecosysteem. Ook een groot deel van ons veevoeder wordt op zulke gronden geteeld', licht hij toe.

De simulaties van de onderzoeker toonden aan dat vooral kruiden – belangrijk voor bestuivende insecten – zuchten onder de klimaatverandering. 'Maar ook hooisoorten zijn slachtoffer. In bemeste ecosystemen zou de hooiproductie kunnen terugvallen met 14 procent. Ook zagen we hoe bodems minder goed water konden opnemen. Bij zulk standvastig weer merkten we al na twee jaar een beduidend negatief effect op het waterbergend vermogen.'

Grote gevolgen voor landbouwsector

Volgens Reynaert zal de opwarming van de aarde leiden tot meer extreem en aanhoudend weer, met grote gevolgen ook voor de landbouwsector. 'Van de kwaliteit van ons veevoeder tot minder biodiversiteit en tot watersnood. We zullen de klimaatopwarming op verschillende fronten voelen.'

Een doemscenario lonkt volgens de bioloog, maar er is wel wat aan te doen. Hij stelt voor om in te zetten op plantensoorten die weerbaarder zijn. 'Droogteresistente soorten – zoals rietzwenkgras, kropaar of festulolium – lijden minder onder het weer dan bijvoorbeeld Engels raaigras. Hoewel zulke soorten historisch gezien iets minder verteerbaar waren, zijn die verschillen na jaren aan kweekprogramma's bijna verdwenen. Ze wortelen ook dieper, wat goed is voor de koolstofopslag en slagen er beter in om de bodem en het microklimaat in hun omgeving af te koelen.'