Meer stikstofonderzoek nodig voor hogere ondergrens in vergunningverlening

Tot die conclusie komen wetenschappers van TNO en de Universiteit van Amsterdam. Zij deden in opdracht van het Interprovinciaal Overleg (IPO) onderzoek naar verhoging van de huidige ondergrens voor stikstofdepositie in de Aerius-calculator van 0,005 mol per hectare per jaar die wordt toegepast bij de aanvraag van natuurvergunningen.

Met een hogere ondergrens zouden tijdelijke uitstoters, zoals in de woningbouw, wegenaanleg en energiesector, geen natuurvergunning meer nodig hebben. Ook PAS-melders legaliseren zou erdoor vergemakkelijken, omdat het hier vaak gaat om overschrijdingen die waarschijnlijk onder een nieuwe ondergrens uitkomen.

De onderzoekers stellen dat het aannemelijk is dat er een hogere rekenkundige ondergrens is te vinden die meer ruimte biedt voor economische activiteiten, maar durven daar nu nog geen juridisch houdbaar getal op te plakken. Uit voorzichtige uitspraken valt op te maken dat 1 à 1,5 mol per hectare realistisch en haalbaar moet zijn. Maar ze schatten wel in dat het een aantal jaren duurt voor er voldoende onderzoeksdata beschikbaar zijn om tot een nieuwe en houdbare ondergrens te komen.

Wanneer het doel van die nieuwe ondergrens wordt beperkt tot alleen economische activiteiten waarbij slechts tijdelijk sprake is van een geringe stikstofuitstoot zou het sneller kunnen, maar dat is een keuze die de politiek moet maken, vinden de wetenschappers.

Forse urgentie

Het IPO roept naar aanleiding van deze uitkomst minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur op een vervolgonderzoek in te stellen. Gedeputeerde Jelle Beemsterboer van Noord-Holland is bij het IPO voorzitter bestuurscommissie Landelijk Gebied. Hij zegt dat er een 'forse urgentie' is om te weten welke ondergrens er kan worden vastgesteld. 'Dit om uit te vinden welk deel van de stikstofdepositie nog bij de vergunningaanvrager is neer te leggen en welke hoeveelheid van de emissie we in de stikstofdeken moeten reduceren met generiek beleid.'

In een reactie stelt Wiersma blij te zijn dat er concrete aanbevelingen zijn voor vervolgonderzoek. 'Ik ben van mening dat we alle mogelijkheden moeten aangrijpen om tot een ondergrens te komen, zeker gezien de urgente problematiek van PAS-melders. Ik sta voor beleid en vergunningverlening dat gebaseerd is op voldoende zekerheid.'

Een soepeler ondergrens waarbij kleine of tijdelijke uitstoters geen natuurvergunning meer nodig hebben, kan opgeteld leiden tot een toename van de totale stikstofuitstoot, erkennen de onderzoekers. Om dit te compenseren, moet de overheid met generiek beleid zorgen voor reductie in de totale stikstofdeken die boven Nederland hangt.

Voorlopig houdt het kabinet vast aan het bestaande stikstofbeleid, laat Wiersma weten. Wel gaat zijn de aanbevelingen uit het TNO-UvA-onderzoek overnemen evenals het verzoek van het IPO om een vervolgtraject te starten. Eind dit jaar wordt komt meer duidelijkheid over.