Zembla: Adema wilde voor verbod op glyfosaat stemmen

Volgens Zembla blijkt uit documenten die de redactie verkreeg via een beroep op de Wet open overheid dat Adema binnen het kabinet pleitte voor een verbod op glyfosaat. Maar hij zou in de ministerraad zijn teruggefloten door minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat. Die vreesde voor een precedentwerking ten opzichte van andere toelatingen als het kabinet het advies van het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) over glyfosaat niet zou opvolgen.

In de uitzending van zondagavond doorloopt Zembla het besluitvormingsproces rond de herbeoordeling van glyfosaat. Uiteindelijk onthield het kabinet zich in het najaar van stemming. Door de verschillende standpunten van de EU-lidstaten ontstond in Brussel een patstelling. Het zorgde ervoor dat binnen de Europese Unie uiteindelijk is besloten om de toelating van glyfosaat toch met tien jaar te verlengen.

Adema zegt in de uitzending dat hij vanwege geheimhoudingsplicht niet kan bevestigen of de bewering van Zembla over de discussie binnen het kabinet klopt. Wel erkent hij dat hijzelf op zijn besluit om voor een verbod te stemmen is teruggekomen. Hij deed dat op basis van het advies waarin het Ctgb stelt dat uitgaande van de huidige kennis het toepassen van glyfosaat als veilig kan worden beoordeeld.

Verband met ziekte van Parkinson

Volgens de huidige inzichten is een verlenging van glyfosaat gerechtvaardigd, stelt de bewindsman. Hij voegt er wel aan toe dat er in elk geval meer onderzoek nodig is om meer duidelijkheid te krijgen over het verband tussen het gebruik van glyfosaat en de risico's op de ziekte van Parkinson. 'Bij nader inzien was het standpunt om ons te onthouden van stemming daarom passender bij het besluit over wel of geen verlenging van de toelating', zegt Adema.

In de reconstructie besteedt Zembla veel aandacht aan de rol van toelatingsautoriteit Ctgb. Ook Ctgb-directeur Ingrid Becks werkt mee aan de uitzending en legt uit waarom het gebruik van glyfosaat als veilig wordt beoordeeld. Zij stelt daarbij dat er inderdaad nog niet voldoende informatie beschikbaar is om iets te kunnen zeggen over het verband tussen glyfosaat en de ziekte van Parkinson. Daarvoor zijn meer studies nodig.

Systematisch wegredeneren

Enkele wetenschappers die Zembla aan het woord laat, plaatsen vraagtekens bij de onafhankelijkheid van het Ctgb. Zij verwijten de toelatingsautoriteit dat aanwijzingen dat glyfosaat naast de ziekte van Parkinson kanker kan veroorzaken systematisch worden weggeredeneerd. Becks weerspreekt dat en benadrukt dat het Ctgb onafhankelijk is en geen enkel belang heeft bij het wel of niet toelaten van gewasbeschermingsmiddelen.

Adema stelt dat hij nog steeds vertrouwen heeft in het Ctgb. Wel noemt hij de controverse over de objectiviteit van het college zorgelijk en zegt dat hij daarover ook vragen gaat stellen aan het Ctgb. Als hij daarop geen adequate antwoorden krijgt, overweegt de minister om nader onderzoek in te stellen. 'Zorgvuldigheid is belangrijk in het toelatingsproces. Er mag geen enkele twijfel zijn over de objectiviteit en transparantie van het Ctgb', stelt de minister.

Hierbij de terugkijklink naar de uitzending van Zembla van zondag 14 april over de herbeoordeling van glyfosaat.