Hoe haal je het beste uit je bodem naar boven?

Topsporters doen er alles aan om zich optimaal voor te bereiden op het nieuwe wedstrijdseizoen. Agrifirm ondersteunt telers om hetzelfde te doen voor het nieuwe teeltseizoen. Dat begint altijd met het optimaliseren van de bodem. Want of je nu meer opbrengst uit je perceel wil halen of de gewasrotatie wil aanpassen, duurzaam en rendabel telen doe je op een gezonde bodem die in topconditie is.

Hoe+haal+je+het+beste+uit+je+bodem+naar+boven%3F
Agrifirm
© David Hilberink

Een goed voorbereide bodem, leidt automatisch tot een hogere opbrengst en beter rendement. 'De bodemkwaliteit komt bij onze telers steeds hoger op de kaart te staan', vertelt Agrifirm-bodemonderzoeker Thea Beers enthousiast. 'Daar ben ik blij om, want er valt nog veel te winnen op dit gebied. Hoe je de bodem optimaliseert is altijd maatwerk. Het is een complex evenwicht van biologische, fysische en chemische processen.'

'Het beste moment om een perceel in topvorm te brengen is vóór de gewassen gezaaid of geplant zijn. Daarna zijn de mogelijkheden om de bodem te verbeteren beperkt', stelt Thea. 'Een goede planning van verbeterende maatregelen is daarom grootste prioriteit. De eerste stap hierin is dat onze bodemspecialist, in overleg met de teler, de verbeterpunten per perceel benoemt. Samen maken zij een planning welke punten wanneer aan te pakken. Wat de verbeterpunten zijn is vooraf niet te voorspellen', erkent Thea. 'Advies is altijd maatwerk. Elk perceel is namelijk anders, dus generieke adviezen zijn niet zomaar te geven.'

We kijken verder dan puur en alleen de opbrengst van het huidige seizoen

Thea Beers, bodemonderzoeker Agrifirm

Combinatie van factoren

De diverse eigenschappen van de bodem zijn onderling sterk afhankelijk. Optimalisatie van al die eigenschappen hebben een synergetische werking. Omgekeerd geldt dat ook. Een minder goede eigenschap kan direct grote gevolgen hebben voor het totaalplaatje van de bodem. En daarmee voor het resultaat van de teelt. Een zorgvuldig plan van aanpak is dus vereist.

Agrifirm focust op duurzaamheid en een rendabele teelt op de lange termijn. Als je het goed doet, is dezelfde grond over dertig jaar nog steeds in topconditie. Thea: 'We kijken verder dan puur en alleen de opbrengst van het huidige seizoen of een snelle oplossing van een teelttechnisch probleem. Agrifirm gelooft in een geïntegreerde benadering, die rekening houdt met alle verschillende aspecten van de teelt en oog heeft voor de manier waarop deze elkaar beïnvloeden. Een totale gewasaanpak. Want voor een optimale teelt moet je aan alle knoppen draaien.'

Bodem QuickScan

'Met de Bodem QuickScan die we nu ontwikkelen, helpen we telers om hun verbeterpunten eenvoudig in kaart te brengen. Door middel van een online tool ontvang je binnen 10 minuten een persoonlijk advies over de drie belangrijkste processen op het perceel. Dat is ten eerste de bodembiologie, die invloed heeft op de weerbaarheid tegen ziekten en plagen en de vertering van de organische stof, zegt Thea.


'Ten tweede zorgt de chemie voor de beschikbaarheid van de nutriënten in de bodem', vervolgt de Agrifirm-bodemonderzoeker. 'Ten derde maken de fysische eigenschappen de grond op tijd bekwaam en goed bestand tegen droogte en wateroverlast. Organische stof is hierbij de verbindende factor, deze heeft invloed op alle drie de processen.'

Nieuwe kennis

'Interessant aan mijn werk is dat we wetenschappelijk onderzoek en onze jarenlange praktijkervaring combineren', gaat Thea verder. 'Agrifirm is actief deelnemer in het PPS-onderzoeksproject 'Beter bodembeheer'. Zo krijgen we op de snelst mogelijke manier de beschikking over relevante kennis en nieuwe inzichten. Die nieuwe kennis brengen we via onze adviseurs en specialisten naar de praktijk. Dit gebeurt onder andere door interne scholing van onze collega's op de Agrifirm Academy en voor telers tijdens bijeenkomsten in het veld maar ook via studieclubs en lezingen. Dit samenspel tussen onderzoeksinstellingen adviseurs en telers vind ik ontzettend waardevol. Op deze manier leren we continu van en met elkaar.'


Bodemspecialist Erik Nagelhoud graaft een profielkuil om inzicht te krijgen in de structuur van de bodem.
Bodemspecialist Erik Nagelhoud graaft een profielkuil om inzicht te krijgen in de structuur van de bodem. © David Hilberink

Van QuickScan naar verbeterplan

Onze specialisten werken continu aan innovatieve manieren om telers te ondersteunen. Hoe kunnen we het telers zo makkelijk mogelijk maken om op ieder perceel de bodem te optimaliseren? Dat begint bij een goed inzicht en een helder stappenplan voor verbeteringen. Je kunt je opbrengst vergroten, als je maar weet aan welke knoppen je moet draaien. Een van de instrumenten die we ontwikkelen is de online Bodem QuickScan. Die voer je gewoon thuis uit. Achter de computer. Door een aantal vragen te beantwoorden, krijg je binnen 10 minuten een persoonlijk advies op maat. Hierin staat welke eigenschappen van de bodem extra aandacht of onderzoek behoeven. De akkerbouwspecialist analyseert de uitkomsten en voert een verdiepende bodemscan uit. Dat kan bijvoorbeeld een uitgebreid onderzoek zijn naar de structuur van de bodem, waarbij we op een aantal plekken in het perceel de diepte in gaan. Samen met een bodemexpert stelt de specialist vast wat mogelijke verbeteringen zijn. Dit leidt tot een bodemkwaliteitsplan, fysisch bodemplan, aaltjesbeheersplan of bouwplanoptimalisatie, inclusief groenbemesters of andere aanvullende maatregelen. Hierna maken de teler en de specialist een concreet stappenplan. En terwijl we dat stappenplan opvolgen, monitoren we het resultaat en sturen we bij waar nodig. Zo halen we samen het beste uit de bodem naar boven.

Aardappelteler Roland van der Veeken en Agrifirm-akkerbouwspecialist Rens Hupkes beoordelen de conditie van de bodem na twee rustjaren.
Aardappelteler Roland van der Veeken en Agrifirm-akkerbouwspecialist Rens Hupkes beoordelen de conditie van de bodem na twee rustjaren. © David Hilberink

Een praktijkvoorbeeld van een verbeterplan

Agrifirm-akkerbouwspecialist Rens Hupkes: 'Roland van der Veeken heeft een familiebedrijf van 100 hectare in Marknesse, Flevoland. Hij heeft te maken met 'blokzijlzand'; fijn en zacht zand. Dat creëert een bodemstructuur die bijna nergens voorkomt en een specifieke aanpak vereist. Half maart hebben we drie profielkuilen gegraven om inzicht te krijgen in de bodemstructuur. Op basis daarvan hebben we met onze bodemexpert aandachtspunten voor komend seizoen benoemd. Doordat het land onder zeeniveau ligt, is bij een diepte van 1,5 meter de grond al zuurstofloos en hard. Voor een vruchtbare bodem moeten de kanalen naar beneden openblijven, maar mechanisch losmaken is niet genoeg. Op basis van deze eigenschappen maken de bodemspecialisten van Agrifirm een meerjarenplan om het bodemleven te optimaliseren. Voor Roland resulteert dit in een bouwplan waarin de gewasrotatie is aangepast met twee rustjaren door uitruil met een melkveehouder. Ook legt hij focus op diepgroeiende groenbemesters als resistente bladrammenas, Japanse haver en gele mosterd. Zo verhogen we de bodemkwaliteit zonder dat aaltjes zich kunnen vermeerderen. Samen hebben we de bodem zo goed mogelijk voorbereid en intussen zit het pootgoed in de grond. We blijven de bodem continu monitoren voor een optimaal teeltresultaat.'
• Klik hier voor meer informatie over de Bodem QuickScan van Agrifirm


Dit artikel is gecreëerd door onze kennispartner Agrifirm

Agrifirm

Agrifirm is een coöperatie waarin meer dan 10.000 Nederlandse veehouders en telers hun krachten hebben gebundeld. Zo behalen we maximaal inkoopvoordeel op...

Lees verder »

Meer van Agrifirm

Lees ook

Meer artikelen van Agrifirm »

Artikelen over Agrifirm