'Data moeten teler 1 cent per kilo verkocht product opleveren'

'Het is van belang dat agrariërs weten hoe hun data worden gebruikt en daar grip op hebben', stelt coördinator data en precisielandbouw Corné Kempenaar van BO Akkerbouw. Volgens hem kan de vernieuwde Gedragscode Datagebruik Agrifood deze zaken beter waarborgen dan de oude Gedragscode Datagebruik Akkerbouw.

Over de grootste verschillen tussen de oude en nieuwe code meldt Kempenaar dat de oude code uit 2019 is geschreven in de tijd dat er nauwelijks wetgeving was over datagebruik, wat onduidelijkheid gaf over de positie van boeren. 'Telers werden gezien als dataleveranciers, maar in nieuwe wetgeving zijn zij de gebruikers en de datahouders zijn de leveranciers van de digitale tool.'

Nieuwe wetgeving

'De vernieuwde gedragscode is vanuit nieuwe wetgeving geschreven, wat betekent dat de datagebruiker en de datahouder onderling duidelijke afspraken moeten maken over het (her)gebruik van data', vervolgt Kempenaar. Verder heeft de agrariër nu het recht om de data van zijn of haar bedrijf terug te vragen of naar wens te verwijderen uit digitale tools bij het beëindigen van de samenwerking.

Boeren of telers leveren op diverse manieren data van hun bedrijf aan, bijvoorbeeld door gegevens in te vullen bij de RVO of in een teeltregistratiesysteem. Veel partijen vragen om die data. Dit zorgt voor extra tijd en tools en dus ook kosten. Kempenaar vindt dat ondernemers een vergoeding moeten krijgen voor alle data die aan hen worden gevraagd. 'Als vuistregel reken ik met kosten van 1 cent per kilo geleverd product.'

Veel bronnen

Volgens de coördinator hebben weinig akkerbouwers grip op hun data, omdat er zeker twintig databronnen per bedrijf bestaan. 'Dat is te veel en onoverzichtelijk voor telers. We werken aan de ontwikkeling van een dataruimte per teler die kan zorgen voor meer grip op deze gegevens', kondigde hij onlangs aan op de Pootaardappeldag in het Flevolandse Emmeloord.

Terwijl de vorige gedragscode alleen betrekking had op de akkerbouw, staat de nieuwe gedragscode open voor ondertekenaars uit de hele agrifoodsector. Tot half februari ondertekenden vijftien organisaties de Gedragscode Datagebruik Agrifood. Ketenpartijen als Cosun en Agrifirm passen de gedragscode al toe binnen hun dienstverlening. Deze partijen vinden het belangrijk dat leden-telers een sterke datapositie behouden.

'Ik hoop dat nog meer partijen volgen. Hoe meer bedrijven zich conformeren aan de code, hoe groter de betekenis wordt', zegt Kempenaar. Volgens hem houdt de Autoriteit Consument & Markt toezicht op de naleving van de wetgeving, maar gaat BO Akkerbouw bij klachten van akkerbouwers ook zelf op onderzoek uit.

Enquête precisielandbouw en datagedreven werken

Tot slot wijst Kempenaar op een enquête over precisielandbouw en datagedreven werken. Hij geeft aan dat het doel van deze enquête is om te inventariseren welke ontwikkelingen precisielandbouw in de afgelopen jaren heeft doorgemaakt, maar ook om behoeften van boeren in kaart te brengen.

De enquête wordt uitgevoerd door Aeres Hogeschool Dronten in opdracht van de European Digital Innovation Hub (EDIH) Noordwest. De resultaten van de enquête worden gebruikt ten behoeve van het optimaliseren van het cursus- en dienstenaanbod in de EDIH Noordwest.