Zoeken naar teeltoplossingen met een minimale milieu-impact
Geleidelijk ontstaan steeds meer mogelijkheden om de afnemende beschikbaarheid van efficiënte chemische gewasbeschermingsmiddelen geheel of gedeeltelijk op te vangen. Agrifirm doet veel onderzoek naar gewasbeschermingsmiddelen met minder milieu-impact om deze ontwikkeling te stimuleren. Een essentiële randvoorwaarde daarbij is dat telers rendabel moeten kunnen blijven werken.
'Ons uitgangspunt is samen met telers werken aan een verantwoorde voedselketen. Niet alleen voor nu, maar ook voor toekomstige generaties. Telers moeten ook over dertig jaar nog kunnen telen', zegt Ton Stoorvogel, plaatsvervangend category manager gewasverzorging bij Agrifirm. 'Telers willen goed voedsel telen op een manier die milieu en biodiversiteit zo min mogelijk belast. Tegelijkertijd willen ze een goede boterham kunnen verdienen.'
De mogelijkheden om chemische gewasbeschermingsmiddelen in te zetten staan onder druk en nemen de komende jaren waarschijnlijk verder af. 'We spannen ons in om voor telers oplossingen te vinden voor wegvallende middelen; oplossingen die niet alleen effectief zijn, maar bovendien het rendement niet onder druk zetten', vertelt Stoorvogel.
Ons uitgangspunt is samen met telers werken aan een verantwoorde voedselketen
Biologisch
'De zoektocht naar alternatieve mogelijkheden speelt zich af op diverse vlakken. Soms zijn er goede mogelijkheden om chemie te vervangen door een biologische methodiek. Denk aan het bestrijden van spintmijten met roofmijten.' Stoorvogel benadrukt dat het vermijden van chemische middelen geen doel op zich is. 'Soms zijn er mogelijkheden om een wegvallend middel geheel of gedeeltelijk te vervangen door een ander gewasverzorgingsmiddel met een lagere milieu-impact.'
Ook basisstoffen en biostimulanten bieden kansen. 'Een basisstof is een product dat in eerste instantie voor een ander doel op de markt is gebracht. Een bekend voorbeeld daarvan is bier. Bier is niet alleen een smakelijke drank voor mensen, maar is ook te gebruiken om slakken te bestrijden.'
Planten ondersteunen
Biostimulanten zijn stoffen die planten ondersteunen. Vooral bij een efficiënt gebruik van voedingsstoffen, tolerantie voor niet-levende stressfactoren en kwaliteit en opbrengst van de gewassen. 'Bij biostimulanten mag je geen werking claimen tegen ziekten of plagen, want dan is het product geen biostimulant, maar een gewasbeschermingsmiddel en dan gelden andere regels.'
Volgens Stoorvogel is het aanbod van biostimulanten groot en is de werking vaak niet geheel duidelijk. 'Daarom is het noodzakelijk om in het veld de mogelijkheden te verkennen en steken we daar als Agrifirm veel energie in. In diverse gewassen voeren we proeven uit, vaak samen met leveranciers van middelen.'
Fruitteelt
'Na enkele jaren onderzoek is duidelijk geworden dat de biostimulant Agro-Mos goed bruikbaar is bij het vitaal en gezond houden van het blad in fruitbomen', vertelt Kees Overheul, specialist boomteelt en openbaar groen. Hij is vanuit Agrifirm betrokken bij het project 'Groene Chemie Fruit' dat in de fruitteelt een hoofdrol heeft bij de ontwikkeling van gezonde gewasteelt met een minimale milieubelasting. Het meeste onderzoek binnen het project speelt zich af op Proeftuin Randwijk.
'Als het blad niet gezond en vitaal is, kan dit bij de teelt van fruit veel kwaliteits- en opbrengstverlies veroorzaken. In teeltproeven hebben we de gangbare praktijkstandaard vergeleken met alternatieve schema's. Daaruit kwam de inzet van Agro-Mos naar voren als veelbelovend. Dit middel is een biostimulant. Agro-Mos verbetert de weerbaarheid van het blad van fruitbomen', legt Overheul uit.
Niet meer kosten
Een belangrijk aspect bij de nieuwe manier van gewasverzorging is dat het middel niet meer kosten oplevert dan de gangbare aanpak met chemie. 'Al met al is dit een mooie ontwikkeling. Komend jaar gaan we fruittelers uitgebreid informeren en we hopen dat telers er op hun bedrijf mee aan de slag gaan.'
Overheul verwacht dat het project 'Groene Chemie Fruit' de komende jaren nog meer handvatten voor een fruitteelt met een lagere milieu-impact zal opleveren. 'Bijvoorbeeld bij de bestrijding van spint zien we goede resultaten van een alternatieve aanpak. Tegelijkertijd moet duidelijk zijn dat telen zonder chemie een utopie is. Er kunnen altijd situaties ontstaan waarbij middelen met een lagere milieu-impact niet toereikend zijn. Dan moeten telers kunnen terugvallen op reguliere gewasbeschermingsmiddelen.'
Andere benadering
Stoorvogel benadrukt dat de inzet van nieuwe middelen veel vraagt van telers. 'De zekerheid die reguliere gewasbeschermingsmiddelen bieden, is er vaak niet meer. Dit vraagt om een andere benadering door de teler. Vakmanschap en kennis van teelt en gewassen worden belangrijker dan ooit.'
Brandnetelextract bestrijdt luizen in groenteteelt
'Afnemers in de vollegrondsgroenteteelt zorgen voor extra druk op de zoektocht naar middelen met een lagere milieu-impact. Ze vragen steeds meer naar een product met aantoonbaar nul residuen van gewasbeschermingsmiddelen', stelt Ronald Hendriksen, teeltspecialist vollegrondsgroente bij Agrifirm. Hendriksen is nauw betrokken bij de ontwikkeling van een alternatieve vorm van luizenbestrijding; een belangrijk onderwerp in de vollegrondsgroenteteelt. 'Vooral bij de babyleaf-gewassen, zoals sla en rucola, en andijvie ontstonden knelpunten, doordat de inzet van reguliere middelen steeds moeilijker is. Daardoor dreigen teelten te mislukken.' De afgelopen jaren deed Hendriksen goede ervaringen op met het gebruik van het hoogwaardige brandnetelextract Urtibasic bij de aanpak van luizen. 'Samen met een biologische teler hebben we uitgevonden hoe je dit brandnetelextract het meest effectief kunt inzetten. Luizenvrij telen met nul residuen is hiermee mogelijk geworden.' Een belangrijke randvoorwaarde is wel dat je het middel pas moet aanwenden na beregening, anders spoelt het weg. Een bijkomend voordeel van Urtibasic is dat het ook een stukje fungicidewerking heeft. 'In het aanstaande seizoen zullen meer telers ervaring opdoen met de inzet van het brandnetelextract.'
Dit artikel is gecreëerd door onze kennispartner Agrifirm
Agrifirm
Agrifirm is een coöperatie waarin meer dan 10.000 Nederlandse veehouders en telers hun krachten hebben gebundeld. Zo behalen we maximaal inkoopvoordeel op...
Lees verder »