Aardappels blijven langer aan de groei met TopCote

Van der Vrande heeft een gemengd bedrijf met legpluimvee en akkerbouw, vertelt hij aan de ruime keukentafel. Aardappels vormen een belangrijk gewas in zijn bouwplan. Hij teelt het saladeras Hansa voor Celavita en Fontane voor de fritesverwerker Aviko.

De Fontanes teelt hij op zijn eigen percelen, die dicht bij de boerderij liggen. Dit zijn hoger gelegen gronden. Bij de aardappelen is de groei er op die gronden meestal eerder uit dan op veel andere percelen. De teler bewaart de Fontanes zelf. De hele oogst van vorig jaar zit nu nog achter de planken.

De Hansas staan meestal op percelen die hij in de omgeving huurt. Hij oogst de Hansas ruim vóór de oogst van de Fontanes en levert ze af land aan Celavita. Bij de Hansas is het de kunst om goede kwaliteit te leveren met een niet te grove sortering. Hoe minder 50+ hoe beter. Bij de Fontanes is juist een grove sortering in combinatie met een hoge opbrengst gewenst, om lange frites te krijgen. Een grovere sortering vertaalt zich in een betere prijs. Daarom wil de teler het groeiseizoen zo lang mogelijk benutten. Als het gewas eerder afsterft, kost dat kilo's en blijft de sortering minder grof.

'Het verhaal klopt'

Tot 2017 gaf Van der Vrande de bewaaraardappelen altijd twee keer een overbemesting: vóór het poten eerst rundveedrijfmest aangevuld met kunstmest en daarna een overbemesting na de knolzetting en één drie tot vier weken daarna. Toch lukte het hem niet om de Fontanes op de hoger gelegen percelen lang genoeg aan de groei te houden. Hoe krapper de bemestingsnormen werden, hoe moeilijker dat werd.

Van der Vrande ging daarom op zoek naar andere manieren om het gewas langer groen te kunnen houden. Teeltspecialist Maurice van den Boom van Agrifirm - ook aangeschoven aan de keukentafel - is zijn adviseur. Tijdens hun rondgangen langs de gewassen constateerden teler en adviseur allebei dat de aardappels het te vroeg lieten afweten, vertelt Van den Boom. Hij adviseerde de teler daarom om eens te kijken wat TopCote voor hem zou kunnen betekenen.

Van der Vrande zag bij proefboerderij PPO Vredepeel, waar proeven lagen met de nieuwe meststof, dat de aardappels waarop TopCote was toegediend, langer aan de groei bleven. Dat komt omdat een deel van de stikstof in TopCote niet gelijk beschikbaar komt, maar pas na verloop van tijd. Het gewas profiteert daardoor langer van de toegediende meststof. Omdat niet alle stikstof in één keer beschikbaar komt, neemt het gewas er per saldo ook meer van op. De benutting is daardoor beter en de kans op uitspoeling is kleiner.

De ondernemer uit Milheeze laat zich niet snel overtuigen door succesverhalen van allerlei nieuwe producten die het gewas vitaler maken of meer opbrengst geven, maar wat hij zag van en hoorde over TopCote overtuigde hem wel.
'Ik heb gezien dat het verhaal over TopCote klopt', zegt Van der Vrande beslist. 'Het product geeft gewoon een goed resultaat.'

Ervaringen 2017 en 2018

Na drie jaar wetenschappelijk onderzoek en praktijkonderzoek kwam TopCote in 2017 op de markt. Van der Vrande gebruikte het meteen dat eerste jaar. Tegelijk verminderde hij het aantal overbemestingen van twee naar één. Toch zag hij dat zijn aardappels langer vitaal bleven.

Ook in het afgelopen kurkdroge teeltseizoen gaf Van der Vrande de Fontanes TopCote. Door de hitte en droogte verouderde het gewas sneller dan in andere jaren, maar toch lukte het om met TopCote het loof tot half september groen te houden. Het bleef nog zo lang groen dat hij de Fontanes pas half september voor het laatst tegen phytophthora hoefde te spuiten.

Half augustus spoot hij de kiemremmer MH in het fritesras. 'Dat wil je op een goed groen gewas spuiten', zegt Van der Vrande. 'Als het niet groen is, heeft het ook geen effect. Ook daarom is het nodig dat het gewas langer groen blijft.' De kiemremmer werkt alleen als het gespoten wordt op aardappelen waar nog voldoende intern transport plaatsvindt.

Bij veel percelen in de omgeving waren de aardappels half augustus al zo ver verouderd dat een bespuiting met MH nauwelijks effect meer had. In de Fontanes van Van der Vrande was het effect van de bespuiting juist heel goed, stelt hij. 'Ik controleer de aardappels in de bewaring regelmatig. Ze zijn nog heel rustig.'

De teler constateert dat in het afgelopen jaar de Fontanes het eerder lieten afweten op rijkere gronden zonder TopCote, dan op zijn eigen percelen mét TopCote. Bovendien heeft hij de indruk dat de opbrengsten lager liggen op die rijkere percelen zonder TopCote. 'Ondanks de extreme omstandigheden hebben we de Fontanes tot half september aan de groei kunnen houden', zegt hij.

Bewijs is geleverd

Van der Vrande oogstte vorig jaar gemiddeld 50 tot 55 ton Fontanes van een hectare. Dat is wel zo'n 20 ton minder dan in andere jaren, stelt hij, maar gezien de extreme omstandigheden valt het hem niet tegen. 'TopCote heeft zich bewezen', zegt hij beslist. 'Ondanks de lagere bemestingsnormen oogst ik nu met TopCote toch gelijkwaardige of betere opbrengsten dan voorheen. Een paar jaar geleden was het op deze gronden half augustus gewoon klaar met de groei van de aardappels. Het gewas was té vroeg op z'n retour. De afgelopen twee jaar waarin ik Topcote geef, heb ik dat niet niet meer meegemaakt. TopCote is voor mij een blijvertje'