Vraag naar TN70 maakt grote sprongen

'De fusie paste als een puzzel. Onze posities versterkten elkaar', zegt directeur Jean-Marie van Oort van Topigs Norsvin. Dat de samenwerking met Norsvin zo succesvol zou worden, is boven verwachting. Commercieel manager Ger Spreeuwenberg: 'Had je mij vier jaar geleden gevraagd waar we nu zouden staan, dan had ik dit niet durven dromen.'

In 2012, toen de Noren aanklopten voor de York-zeugenlijn, had Topigs het moeilijk. Tussen 2009 en 2014 werd een steeds groter deel van de genetica ingevuld door de Denen. Een passend antwoord daarop had Topigs op dat moment niet. De Landvarkenlijn voldeed jaren goed, maar de behoeften van de markt veranderden en het aandeel Topigs-zeugen daalde naar 65 procent.

Resultaten boven verwachting

Om de Noorse succesverhalen te verifiëren, zocht Topigs een praktijkbedrijf om de combinatie van Noors Landvarken en de eigen Z-lijn onder Nederlandse omstandigheden te testen. De resultaten zijn volgens Van Oort verbluffend. 'Dergelijke geboortegewichten, melkproductie en groei van de biggen waren nog niet eerder vertoond.'

Over het fokdoel waren de Noren en de Nederlanders het snel eens: balanced breeding. Balans tussen het aantal geboren biggen en het grootbrengend vermogen van de moeders. Door de nieuwe focus steeg het totale aantal levend geboren biggen, het uitvalpercentage ging omlaag en per worp werden meer biggen gespeend.

Zowel Topigs als Norsvin heeft een traditie in onderzoek en ontwikkeling. In 2023 werd daarin 34 miljoen euro geïnvesteerd. Vanuit die traditie is er vanaf het samengaan geïnvesteerd in een infrastructuur die de genetische potentie zo snel mogelijk vooruithelpt en wereldwijde distributie van die genetica mogelijk maakt.

De Noren pasten onder andere het gebruik van chromatografie toe. 'Waar een klein varkensland groot in kan zijn', merkt Van Oort op. De techniek wordt sinds de fusie op grote schaal in de organisatie toegepast op de teststations Delta Canada en Delta Noorwegen.

Vrijloopkraamhokken

Tweede belangrijke pijler onder de genetische vooruitgang is het kernfokbedrijf Innova Canada. Innova is uitgerust met vrijloopkraamhokken. Daar wordt onderzocht hoe goed de moedereigenschappen van de zuivere lijnen werkelijk zijn.

'In de fokkerij zijn we inmiddels aangekomen bij de moeilijke eigenschappen: die met een lage of een nog onbekende erfelijkheidsgraad', licht de directeur toe. In de zeugenlijn vindt selectie plaats op basis van veertig eigenschappen, waarvan verschillende met elkaar samenhangen.

Nieuwe eigenschappen

Nieuwe systemen, zoals het vrijloopkraamhok, en technieken in combinatie met kunstmatige intelligentie voegen ook nieuwe eigenschappen toe om op te selecteren. 'In het verleden ging het om genetische vooruitgang op reproductie- of productie-eigenschappen. We krijgen nu te maken met kenmerken die economisch moeilijker zijn uit te drukken. Dat goed uitzoeken kost tijd en geld', benadrukt Van Oort.

Dat geldt voor alle fokkerijorganisaties. De laatste paar jaar is sprake van een consolidatie binnen fokkerijorganisaties. Volgens de directeur van Topigs Norsvin is er volume nodig om de kosten van nieuwe technieken en het ontwikkelen van innovaties betaalbaar te houden.

De TN70 geldt als een moderne, handzame zeug, die als moederdier past in elk concept. In vakjargon heet dat 'total package'. Niet onbelangrijk noemt Van Oort dat Topigs Norsvin in de loop der jaren het managen van de TN70 steeds beter in de vingers kreeg. 'Genetica maken is één. De genetische potentie van het dier eruit halen is een ander verhaal', benadrukt hij.

Bij Topigs Norsvin wordt dat opgepakt door het Global Technical Service Team, dat niet alleen het product, maar het volledige management op bedrijven ondersteunt. Van Oort en Spreeuwenberg noemen het vliegwiel een mooie metafoor voor de ontwikkeling van het bedrijf. Dat vliegwiel is de laatste drie à vier jaar op gang gekomen.

Concurrerend met Duroc

Belangrijke Europese landen voor de TN70-zeug zijn Duitsland en Spanje, maar ook in Frankrijk, Italië en Denemarken groeit het aandeel. In samenwerking met JSR Genetics gaat de zeug ook naar Groot-Brittannië. 'In Denemarken is onze TN Tempo-beer concurrerend met de Deense Duroc', merkt Spreeuwenberg op. Topigs Norsvin maakt al sinds 2017 TN70-zeugen in Denemarken.

In Spanje is de vraag naar TN70-opfokzeugen groter dan het aanbod. 'Als ik ze niet heb, dan kan ik ze ook niet verkopen', zegt de commercieel manager. Hetzelfde geldt voor de vraag naar TN70-zeugen in de Verenigde Staten. Wereldwijd, exclusief China, heeft Topigs Norsvin een marktaandeel van zo'n 20 procent. Spreeuwenberg: 'We zijn de tweede grootste fokkerijorganisatie ter wereld. De grootste in boerenhanden zegt onze voorzitter altijd.'

China

Vorige zomer begon Topigs Norsvin samen met Muyuan Foods een kernfokkerij met 1.200 zeugen in China voor de productie van zowel zeugen als beren. 'China, dat bijna alle veevoergrondstoffen moet importeren, is op zoek naar efficiëntie', merkt Van Oort op. Ontwikkelingen als de bouw van een slachterij in China waarbij het Duitse Tönnies is betrokken, kan helpen het gebruik van Nederlandse genetica in China aan te jagen.

'Wij hebben onze kennis, kunde en ervaring opgedaan in een straal van 200 kilometer rond Den Bosch. In Nederland, Denemarken, België en Duitsland hebben we de best presterende boeren', zegt de directeur. Die kennis wordt ook buiten Europa toegepast. 'Dat is de slag waar we nu middenin zitten.' Dat is een uitdaging, want het gaat om professionele bedrijven die gemiddeld groter zijn dan die in Noordwest-Europa, met vaak ook een andere managementstructuur.

De focus van Topigs Norsvin ligt op het moment vooral bij groei. Een marktaandeel in Nederland van 85 procent noemt Spreeuwenberg een 'mooie ambitie'. En voor de varkenshouderij daarbuiten? Van Oort: 'De potentie om uit te breiden is er.'