Grote weerstand tegen Mercosur, sommige boeren profiteren

In het handelsakkoord zijn geen garanties ingebouwd die ervoor zorgen dat importen voldoen aan gelijk standaarden voor milieu, dierenwelzijn en arbeidsvoorwaarden. Voor LTO Nederland en de Europese landbouwkoepel Copa-Cogeca redenen om zich te verzetten tegen het vrijdag bereikte akkoord.

'Als deze overeenkomst ook daadwerkelijk door de lidstaten en het Europees Parlement aangenomen wordt, zal dit ingrijpende gevolgen hebben voor de landbouw en de 450 miljoen consumenten in Europa', aldus LTO. De belangenorganisatie vraagt het kabinet daarom tegen dit handelsverdrag te stemmen in de Raad.

Volgens LTO is de Europese landbouwsector kwetsbaar voor de extra concurrentie uit Zuid-Amerika. Het gaat daarbij om rundvlees, gevogelte, suiker, ethanol en rijst, waarbij marktverzadiging en inkomensverlies kunnen optreden door de instroom van goedkope producten.

Zeer verontrustend

Copa-Cogeca noemt het verdrag een 'zeer verontrustende boodschap' voor miljoenen Europese boeren en pleit voor overeenkomsten die eerlijk, evenwichtig en ecologisch duurzaam zijn. 'De huidige EU-Mercosur-overeenkomst voldoet niet aan deze criteria en gebruikt de landbouwsector als onderhandelingsmiddel om andere industrieën te bevoordelen', zegt voorzitter Lennart Nilsson. Hij roept de EU-lidstaten en het Europees Parlement op een krachtig standpunt in te nemen tegen deze handelsdeal.

De Europese Commissie verdedigt Mercosur door te stellen dat de quota's voor rund- en pluimveevlees die de vijf landen mogen exporteren gering zijn ten opzichte van de totale Europese vleesconsumptie. Klaas Johan Osinga, buitenlandadviseur van LTO Nederland en werkzaam in Brussel, hoort dat argument bij ieder handelsakkoord dat wordt gesloten.

'Het gaat maar om een paar procenten van de totale consumptie, hoor je dan. Maar al die afspraken tellen wel op', stelt Osinga. 'We hebben ook een Ceta, een handelsdeal met Canada en Nieuw-Zeeland. Ondertussen importeren we ook rundvlees uit Afrikaanse landen. In totaal kom je dan toch op grote hoeveelheden vlees die de EU binnenkomen.'

Suiker en ethanol

De EU heeft met de Mercosur-landen ook afspraken gemaakt over de import van ethanol voor biobrandstoffen. Dit kan de akkerbouw raken, zegt Osinga. 'Ethanol wordt gemaakt van suiker en de suikerprijs staat onder invloed van de prijs van ethanol. Die markten zijn gekoppeld.'

De Europese melkveehouderij kan wel voordeel halen uit Mercosur, zegt Osinga. Met de deal kunnen op termijn 30.000 ton kaas, 10.000 ton melkpoeder en 5.000 ton babymelkpoeder tariefvrij worden geëxporteerd. 'De tarieven daarop worden in tien jaar tijd geleidelijk afgebouwd. De export kan daarin meegroeien.'

De afspraken over importen van Europese zuivel vallen niet in alle Mercosur-landen in goede aarde, weet Osinga. 'Uruguay en Argentinië zitten hier niet op te wachten. Die landen exporteren zelf ook zuivel. Brazilië is importeur en heeft hier baat bij. Ook in het Ceta-verdrag met Canada zit een exportcontingent van 16.000 ton kaas en dat wordt door Europese producent echt wel benut.'

Het akkoord bevat ook voordelen voor producenten van veevoer. Soja en granen voor veevoer waren al tariefvrij, maar er is in sommige gevallen nog wel sprake van exportbelastingen. Die vervallen met Mercosur. 'Dat kan voor de veevoersector positief zijn.'

Het kan overigens nog maanden duren voordat het akkoord door de Europese Raad wordt aangenomen. En als vier lidstaten die meer dan 35 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigen tegen zijn, kunnen de onderhandelaars terug naar de tekentafel.

Op de achtergrond speelt hier een Frans-Duits conflict. De Fransen zijn fel tegen Mercosur, maar gedreven door een kwakkelende auto-industrie is Duitsland een fervent voorstander. 'In Frankrijk is net het kabinet gevallen en de Duitsers gaan volgend jaar naar de stembus. Dat speelt allemaal mee', besluit Osinga.