'Aardgas is een onbetrouwbare bron geworden'

Achtergrond Glasgroenten Job Hiddink 02 dec 2024 om 06:30uur

Duurzaam verwarmen met een warmtepomp kan een oplossing zijn, maar blijf differentiëren met je energiebronnen. Dat is het advies van BlueTerra-directeur Stijn Schlatmann aan glastuinders. 'Als er geen zon of wind is, kun je beter een warmtekrachtkoppeling (wkk) achter de hand hebben. Al is aardgas wel een onbetrouwbare bron geworden. Zowel beleidsmatig als qua CO2-uitstoot, marktprijs en beschikbaarheid.'

%27Aardgas+is+een+onbetrouwbare+bron+geworden%27

Toenemende kosten van belasting, CO2 en stroom van het net blijven een groot aandachtspunt voor de glastuinbouwsector. Ondernemers kunnen daarop inspelen door energie te besparen, te gaan elektrificeren en warmtenetten op te zetten. 'Maak je verduurzamingsplan met een doorkijk naar 2035', stelt Schlatmann.

De directeur van adviesbureau BlueTerra sprak onlangs op de jaarbijeenkomst van Glastuinbouwpact Bommelerwaard & Tielerwaard en liet de tuinders in de zaal realistische scenario's zien om in de toekomst energie te kunnen blijven betalen. 'De buitenwereld is nog nooit zo guur geweest. De markt, de prijzen en de overheid. Alles is in beweging.'

Volgen Schlatmann is stap 1 kijken wat je kunt besparen. 'Door het plaatsen van schermdoeken, efficiënt ontvochtigen en volledig met led belichten kun je een flinke slag slaan. Overigens is door de stijgende gasprijzen de afgelopen jaren al flink op gas bespaard.' Een goed alternatief van de wkk is een individuele warmtepomp, maar dan kan de beschikbare netcapaciteit wel beperkend zijn.

Het aantal draaiuren van de wkk daalt, maar is cruciaal in de uren dat er geen zon en wind is

Stijn Schlatmann, directeur BlueTerra

Bij een gebrek aan netcapaciteit kan de wkk ook stroom leveren aan de warmtepomp, dus een wkk blijft nog lang belangrijk, verwacht de directeur van BlueTerra. 'Het aantal draaiuren van de wkk daalt, maar is cruciaal in de uren dat er geen zon en wind is. Richting 2030 zal het aantal draaiuren zakken naar beneden de 2.000', zegt Schlatmann.

Sparkspread blijft gunstig

Dat betekent concreet dat de sparkspread voor wkk's voorlopig gunstig blijft. Dit is de marge tussen de opbrengsten van de stroom opgewekt met een wkk en de kosten van het gas dat nodig is om die stroom op te wekken.

'Maar omdat het aantal uren met goedkope stroom stijgt, krijgt de wkk concurrentie wat betreft warmteproductie. Want dan is een warmtepomp goedkoper. De elektriciteitsmarkt zal de rol van de wkk bepalen', voorziet de BlueTerra-directeur.

• Bekijk de actuele energieprijzen

Ontwikkelingen van warmtenetten met geothermie en restwarmte zijn ook in opkomst, maar de haalbaarheid daarvan is locatieafhankelijk. In het Westland staan er op korte termijn nieuwe projecten op de rol. Voor aanleg van een warmtenet is geld beschikbaar binnen de Subsidie Warmte infrastructuur Glastuinbouw (SWiG).

Schlatmann denkt dat de batterij de grootste concurrent wordt van de wkk, alleen is het nog onzeker hoe hard die ontwikkeling gaat. Batterijen in de tuinbouw worden nu vooral nog ingezet voor een goede frequentieregeling. 'Per teelt en locatie kan de beste energiemix sterk verschillen', constateert hij. 'Individueel de rekensom maken blijft belangrijk.'

Kostprijs en netcongestie

Hoewel Stijn Schlatmann voorstander is van de elektrificatie in de glastuinbouw, waarschuwt de directeur van BlueTerra voor de hogere netkosten. 'Die kunnen twee tot drie keer zo hoog worden als in omringende landen. Dat verslechtert onze concurrentiepositie.' Deze hogere kosten zijn toe te schrijven aan de investeringen van netbeheerders in het verzwaren en uitbreiden van het net. Want ook de netcongestie is een heikel punt. Bijna overal in Nederland is de volledige capaciteit van het net bereikt. Schlatmann schat dat dit oplossen tien tot twintig jaar gaat duren. 'Maar overleg met je netbeheerder, soms is er toch wat mogelijk.'