Meer geluk zorgt voor minder problemen bij melkkoeien

Volgens oprichter Joep Driessen van CowSignals is de kern van dierwaardige veehouderij 'een koe die lekker haar ding kan doen'. Volgens hem kan elke ondernemer stappen nemen in zijn management om meer rust in het koppel te creëren en de diergezondheid te verbeteren. Dit komt de melkproductie ten goede en betaalt zichzelf zeker terug.

In Nederland zijn nog veel verbeteringen mogelijk op het gebied van diergezondheid. Gemiddeld hebben drie van de tien koeien op een willekeurig tijdstip op de dag meer dan zes uur niet gegeten. Ook is 25 procent kreupel en heeft bijna de helft van alle melkkoeien een calciumtekort in de eerste week na afkalven.

Genoeg ligruimte

Kleine veranderingen kunnen volgens Driessen een groot verschil maken. 'Zorg voor een stressvrije afkalflijn. Veel en vers voer voor het voerhek, minimaal 85 centimeter vreetruimte per koe en genoeg ligruimte, zodat ze veertien uur per dag kunnen liggen', licht hij toe.

'Dat laatste kan ook door een uitloop te creëren. Doe de droge koeien tien dagen voor afkalven in een groot strohok. Dit alles zorgt voor veel minder stress bij het kalven en minder doodgeboren kalveren', stelt de oprichter van CowSignals.

Ook bij melkkoeien is het belangrijk dat ze genoeg vreetplekken hebben en vers water in grote waterbakken, legt de koesignalenexpert uit. 'Kopruimte bij de ligboxen is essentieel. Daardoor kunnen koeien beter opstaan en lopen ze geen verwondingen op. In de beste stallen van de wereld liggen de koeien in het zand, maar diepstrooiselboxen zijn ook al een stap in de goede richting en komen de ligtijd ten goede'.

Wet- en regelgeving

In het hoofdlijnenakkoord van kabinet-Schoof staat onder andere dat er concrete stappen moeten worden gezet naar een toekomstbestendige, nog meer dierwaardige veehouderij. Op 1 juli 2025 moet hierover een algemene maatregel van bestuur (AMvB) zijn. Deze regels zouden vanaf 2040 moeten ingaan.

Het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) kijkt hoe de regels zo kunnen worden opgesteld dat ze haalbaar zijn voor de sector. Hiervoor zijn ambtenaren in gesprek met experts en worden wetenschappelijke artikelen en praktijkonderzoeken en -pilots gebruikt.

Overgangstermijn

De vraag blijft: wie gaat de extra kosten betalen? Volgens Lidwien Verweij, programmamanager dierwaardige veehouderij bij het ministerie van LVVN, is het van belang dat er een langere overgangstermijn komt. 'Anders kunnen boeren misschien niet snel genoeg voldoen aan de regelgeving. Bovendien moet er een onafhankelijke toetsing plaatsvinden. Dat moet goed in elkaar zitten en kost tijd.'

Bij dierwaardige veehouderij wordt gekeken naar het emotionele geluk van een koe. Driessen legt uit hoe je kunt zien wanneer een koe gelukkig is. 'Je weet dat een koe gelukkig is als ze is volgevreten, lekker ligt te herkauwen, een gladde vacht heeft en misschien zelf wel happy lines laat zien. Oftewel, als alles klopt volgens de koesignalendiamant, dan krijg je blije koeien.'

Glanzende vacht

Happy lines zijn strepen die van voor naar achter op het breedste van de koe zijn te zien zijn. Ze ontstaan door een volle pens. In combinatie met een glanzende vacht zijn deze onderhuidse spieren zichtbaar.

De vee-expert zegt dat hij ziet dat twee derde van de koeien in een gemiddelde stal niet glanst en dus niet gelukkig is. 'Hier moeten veehouders echt stappen in gaan zetten.'

Huisvesting

Volgens de koesignalenexpert is er op veel bedrijven nog wel wat te halen op huisvestingsgebied. Behalve naar goede boxen en ruime vreetplekken zouden ondernemers ook moeten kijken naar de roosters. 'Betonnen roosters zijn prima om op te lopen, maar niet om op te staan. Dat is hartstikke slecht voor de klauwen. Leg dus rubber op de vloer, in ieder geval bij het voerhek.'

Een hoge melkproductie wordt volgens Driessen alleen maar bereikt als koeien genoeg liggen. 'Als je de ligtijd van negen naar twaalf uur weet te krijgen, dan gaat je melkproductie ook met 3 liter omhoog.'

Innovaties

Innovaties spelen ook steeds meer een rol in het management. 'Ondernemers die hierin hebben geïnvesteerd, hebben er zeker baat bij en willen niet meer zonder. Door innovaties weet je beter wat er gebeurt in de stal', stelt de koeienkenner. 'Maar investeren in kennis en huisvesting heeft vele malen meer invloed op een positief saldo dan technologische ontwikkelingen.'

Driessen adviseert ook aandacht te besteden aan de jongveeopfok. 'Zorg ervoor dat kalveren vanaf de eerste week voldoende structuur krijgen naast de melk. Het zijn tenslotte herkauwers. Ze moeten sociaal gedrag kunnen vertonen en groeien beter in groepshuisvesting. Dit is een win-winsituatie voor de ondernemer.'