Oproep aan politiek: faciliteer benchmarken bij gewasbescherming

Donderdagmiddag vond in de Tweede Kamer een rondetafelgesprek plaats over gewasbeschermingsmiddelen ter voorbereiding op het debat met minister Femke Wiersma (LVVN) van volgende week woensdag.

Sprekers tijdens de rond tafel waren onder meer BO Akkerbouw-directeur André Hoogendijk en Ruud Tijssens, directeur Public & Cooperative Affairs bij Agrifirm.

Benchmarking heeft volgens Hoogendijk net zoveel potentie voor het reduceren van het gebruik van chemie in de landbouw als groene middelen, robotisering en mechanische onkruidbestrijding. Tijssen ziet in pilots, waarbij telers elkaars verbruik vergelijken, verschillen van wel 60 procent.

Aantrekkelijk maken voor boeren

Zijn oproep aan de politiek is om het voor boeren aantrekkelijk te maken om deel te nemen aan een systeem van benchmarking. ‘Maak dit structureel zichtbaar en bespreekbaar’, aldus Tijssens die ‘boeren leren van boeren’ net zo belangrijk vindt als innovatie op dit gebied.

Volgens Hoogendijk is het op basis van de huidige gegevens die boeren al opgeven al mogelijk om te benchmarken op teeltniveau. ‘We kunnen het op een vergelijkbare manier borgen zoals ze dat in de veehouderij doen met het gebruik van antibiotica.’

Tijdens de ronde tafel kwamen ook de zorgen aan bod die omwonenden van landbouwpercelen hebben over gewasbeschermingsmiddelen. Henk Baptist sprak namens het burgerinitiatief Meten=Weten. Daar leven grote zorgen over middelen die zich over grote afstanden kunnen verspreiden.

Middelen moeten op akker blijven

‘Het intrekken van die middelen moet de hoogste prioriteit hebben. We leven in een deken van gewasbeschermingsmiddelen die er niet zouden mogen zijn. Middelen moeten op de akker blijven’, aldus Baptist die zich baseert op metingen in tuinen, huisstof en Natura2000-gebieden.

Piet van IJzendoorn, van Pan Nederland, een actiegroep die chemische middelen wil uitbannen uit de landbouw, vindt dat de politiek iets moet doen aan de wijze waarop middelen worden beoordeeld. ‘Daarbij wordt uitgegaan van niet schadelijk tot het tegendeel is bewezen. De industrie zou moeten bewijzen dat middelen onschadelijk zijn. Dat is in mijn visie een fundamenteel verschil.’

Volgens Hoogendijk kan meer transparantie vanuit telers een bijdrage leveren aan het verbeteren van de relatie met omwonenden. ‘Ik hoor ook frustraties van telers die al alternatieve middelen gebruiken. Zodra ze met een grote spuitmachine het land oprijden krijgen ze de vraag wat ze aan het doen zijn. Het helpt niet om het geheim te houden. Leg het maar op tafel.’

Bij het debat over gewasbeschermingsmiddelen speelt bescherming van de biodiversiteit en waterkwaliteit een grote rol. Tijssens van Agrifirm waarschuwt wel voor een te eenzijdige focus. ‘Er hebben veel aspecten invloed op de biodiversiteit: de inrichting van het landschap en klimaatverandering zijn cruciale andere factoren.’

Focus niet op kilo's

Ook bieden zogeheten groene of biologische middelen niet altijd een betere oplossing, zegt Tijssens. ‘Pas op met een focus op kilo’s actieve stof per hectare. Groene en biologische middelen hebben een lagere milieu-impact, maar in het gebruik zullen de kilo’s in gerbruik toenemen.’

Het debat in de Tweede Kamer over de gewasbescherming is op woensdag 27 november van 14.00 - 18.00 uur.