Beoogd EU-landbouwcommissaris Hansen werkt zich met verve door vragenvuur

Tijdens het drie uur durende kruisverhoor kwamen veel onderwerpen aan bod: van gewasbeschermingsmiddelen tot etikettering van voedselproducten, en van klimaatverandering tot hectarepremies binnen het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). 'Als we gewasbeschermingsmiddelen gaan verbieden, dan moeten we ervoor zorgen dat er goede alternatieven beschikbaar zijn', ging Hansen dieper in op het eerstgenoemde thema.

'De landbouw ligt mij nauw aan het hart. Ik kom zelf uit de sector', zei de Luxemburger al snel tijdens de hoorzitting. Hansen hield zich, mede door zijn kennis van de sector en zijn uitstraling en woordgebruik, goed staande tijdens het vragenvuur, die redelijk vriendelijk en nooit venijnig werd. Al was er één uitzondering; een Slowaakse afgevaardigde vroeg zich hardop af of Hansen zijn oren niet teveel zal laten hangen richting zijn nicht Martine Hansen, de landbouwminister van Luxemburg.

Die opmerking schoot bij Hansen duidelijk in het verkeerde keelgat: 'Ik heb veel familiebanden', reageerde hij fel. 'Mijn moeder is Nederlandse, mijn vader had een boerderij vlak bij België en ik heb een neef in Nederland die socialist is. Laat ik duidelijk zijn dat ik er als landbouwcommissaris zal zijn voor boeren in alle lidstaten', waarna de leden van de hoorzittingscommissie luid applaudisseerden.

Asgar Christensen uit Denemarken kijkt 'erg uit naar de komst van een nieuwe landbouwcommissaris'. Daarmee deelt hij meteen een indirecte sneer uit naar de aftredende Janusz Wojciechowski, die in de afgelopen vijf jaar bijna nergens zijn gezicht heeft laten.

Hansen kan het in dat opzicht niet veel slechter doen. En naar eigen zeggen is hij dat ook niet van plan: 'Ik wil in gesprek met de mensen die direct te maken hebben met het landbouwbeleid. Ik zal dan ook veel op pad zijn en zeker niet in de ivoren toren van Brussel blijven zitten.'

Emotioneel moment

Een opvallend moment tijdens de hoorzitting was de emotionele reactie van Hansen op een vraag over het hoge aantal zelfdodingen onder boeren en tuinders. Hij kan zijn tranen niet bedwingen als hij vertelt over zijn broer. 'Hij was veehouder, maar heeft zijn bedrijf voortijdig gestopt. Hij overleed vorig jaar na een val. Ik weet dat de vele kopzorgen over het boerenbestaan daaraan bijgedragen hebben. Maar hij vroeg nooit om hulp. Boeren werken hard en maken lange dagen, terwijl het inkomen maar 60 procent bedraagt van het gemiddelde inkomen. Dat kan niet, we moeten onze boeren beter beschermen.'

Op dit emotionele moment na, blijft de 42-jarige politicus over het algemeen zeer kalm, antwoordt hij rustig en zonder aarzeling op de vragen van het Europees Parlement en krijgt hij met subtiele grapjes af en toe ook de lachers op zijn hand. Elk onderwerp dat wordt aangestipt vindt Hansen 'belangrijk', al schuift hij af en toe ook de verantwoordelijkheid zich af door naar andere beoogd Eurocommissarissen, dan wel het Europees Parlement, te wijzen.

Met name de angst van enkele leden van het parlement dat boeren en tuinders uit hun (voornamelijk Midden- en Oost-Europese) lidstaten de dupe worden van het nabije handelsakkoord met Zuid-Amerika (Mercosur) kwam maandag meermaals aan de orde. Zoals verwacht ging Hansen niet mee in dat sentiment en verdedigde hij het handelsakkoord.

'Internationale handel biedt kansen. We voeren meer uit dan in, zelfs 230 miljard euro aan voedingsmiddelen. Dat is een troef voor de landbouw. We moeten dus wel handel blijven drijven. Ik besef dat vooral de grotere bedrijven hier bij voeren, maar de marges blijven klein. We moeten goed naar de voorwaarden kijken. Ik doe al het mogelijke om tot een zekere wederkerigheid te komen. Maar uiteindelijk ga ik er niet over, het Europees Parlement wel. Mercosur is wel belangrijk voor de Europese Unie, zeker in het licht van de oplopende spanning met China', aldus Hansen.

Ook stipte de beoogd landbouwcommissaris de transitie naar meer plantaardige eiwitten aan. 'We zullen meer van deze eiwitten moeten produceren binnen de Europese Unie. Daarbij moeten producten die niet geschikt zijn voor onze markten op een zwarte lijst komen.'

Grondhonger

Europarlementariër Bert-Jan Ruissen stipte in de hoorzitting de grondschaarste in relatie tot de landbouw aan. 'Ik ben blij dat het toekomstperspectief van jonge landbouwers een van uw speerpunten is. Momenteel is beschikbaarheid van landbouwgrond een groot probleem, het is moeilijk voor jongeren om grond aan te kopen. In Nederland gaat deze grond massaal naar natuur, vanwege Natura 2000. Bent u het met mij eens dat we daarmee moeten stoppen en dat we de natuurdoelstellingen beter kunnen bereiken met agrarische natuur?'

Hansen beaamt het verhaal van Ruissen. 'Toegang tot grond wordt steeds moeilijker door de groeiende bevolking en het feit dat andere sectoren meer kunnen betalen. Daarom moeten we landbouwgrond beter beschermen, al is dat altijd een evenwichtsoefening met grond die nodig is voor natuur. We moeten geen bossen opofferen voor landbouw. Ik wil graag in december beginnen met een jeugddialoog, het platteland moet aantrekkelijk blijven voor jongeren.'

Over het terugdringen van de CO2-uitstoot was Hansen genuanceerd. 'De veehouderij is een belangrijke veroorzaker, maar tegelijkertijd zijn er steeds minder bedrijven met vee. We moeten de uitstoot aanpakken met innovatie, niet door met de botte bijl veehouderijen weg te saneren.'

Groen licht

Het grote applaus, de vele schouderklopjes en de opgestoken duimen na afloop van de hoorzitting wijzen erop dat Hansen groen licht krijgt van het Europees Parlement. Die voorspelling werd na afloop van de evaluatie al voorzichtig bevestigd door vier Europarlementariërs die aangaven dat hij geslaagd is voor de test.

Zelf heeft hij zin in de zware klus die hem te wachten staat, zei hij na afloop. 'Het is duidelijk dat de uitdagingen enorm zijn en de polarisatie groot is, maar ik kijk ernaar uit om de sector samen te brengen en een concrete toekomst te geven. Ik weet dat het moeilijk zal zijn, maar ik heb de overtuiging om het te doen.'