Pootgoedteler kruipt het hele seizoen door het oog van de naald

Met de zelfrijdende tweerijige zeefbandrooier van Dewulf rooide Smits dinsdag 24 september het Fontane-pootgoed onder mooie omstandigheden. Vanuit de cabine doet hij zijn verhaal. 'De zware kleigrond op dit perceel is nu mooi zacht. Ideaal', klinkt hij tevreden. De teler in gemeente Het Hogeland, het uiterste puntje bovenin Groningen, wilde gas geven met de oogst. De weerberichten geven namelijk een paar kletsnatte dagen op.

'We zijn nu al een week volop aan het rooien. Dit perceel is 10 hectare groot, het is nu de beurt aan de Fontane's.' De rooisnelheid ligt op z'n 5 kilometer per uur. Na één keer heen en weer oogsten op het perceel lost Smits de pootaardappelen in de kipper op de wendakker. Dankzij de valmat in de kipper blijven de knollen schadevrij.

Het perceel ligt op ongeveer 2 kilometer van het bedrijf. Drie kippercombinaties en twee chauffeurs, de moeder van Smits en zijn nichtje, zijn voldoende om de oogst van het land naar de bewaarschuur te brengen. Een andere medewerker van het bedrijf verzorgt de inschuring van het product.

Smits spreekt over een lastig seizoen vanwege de hoge phytophthoradruk en vele neerslag. 'We zijn helaas niet vrij gebleven van deze schimmel, ondanks dat we een strak spuitschema hebben aangehouden. Door de wegval van sterke gewasbeschermingsmiddelen moesten we wel om de vijf dagen spuiten tegen phytophthora', geeft de akkerbouwer aan.

Smits vervolgt: 'Gelukkig kruipen we wat betreft extreme buien het hele seizoen al door het oog van de naald. De grootste bui was denk ik 35 millimeter binnen een dag. Dat is op vele andere plekken in Nederland wel anders geweest.'

Daarnaast heeft Smits het idee dat door het groeizame weer en de daardoor harde loofgroei, een gewasbeschermingsmiddel dit jaar sneller verdund dan wel minder goed werd opgenomen. 'Als er net na de bespuiting een nieuw blaadje aan komt, dan is deze onvoldoende beschermd. Phytophthora, en ook luizen, grijpen juist op die blaadjes in.'

Hoeveel impact de schimmelziekte uiteindelijk heeft gehad op de opbrengst, durft de pootgoedteler niet te zeggen.

Bacterieziek

De nattigheid zorgde er verder voor dat er druk van bacterieziek was in de pootaardappelen. 'We vonden af en toe een slappe plant. Keuringsdienst NAK heeft daardoor bij de veldkeuring een deel van het pootgoed in klasse verlaagd', zegt Smits. Landelijk is bacterieziek goed voor 80 procent van de verlagingen.

Smits verwacht dat er weinig virus in het pootgoed zit. De uitslagen zijn nog niet binnen, maar de nacontrolecijfers van NAK zijn tot dusver minder hoopvol. 'Hoe dat kan? Daar heb ik nog niet echt een verklaring voor', zegt de teler. 'We hebben het hele seizoen weinig virus gevonden en ook waren er weinig bladluizen aanwezig.'

Smits bracht door het late en natte pootseizoen pas begin mei de meeste pootaardappelen in de grond. 'De kleigrond was soms wel wat hard en stijf, maar uiteindelijk zijn de landbewerkingen goed gelukt. Dat geldt ook voor het aanfrezen van de ruggen.'

Vroeg versleten

Ondanks het korte groeiseizoen was het aardappelgewas dit jaar vroeg versleten, vindt Smits. 'Dat heeft enerzijds te maken met de nattigheid, waardoor mineralen snel uitspoelden en het gewas dus weinig nutriënten heeft kunnen opnemen. Anderzijds speelden ook de warme en droge periode in augustus en begin september parten. De aardappelen gingen ineens snel op retour.'

Al met al rekent de Groningse akkerbouwer op een hogere pootgoedopbrengst dan vorig jaar. 'Door de goede knolzetting is het tal veel groter dan vorig jaar. Ik reken op een bruto-opbrengst van zo'n 40 tot 50 ton per hectare.'

Smits teelt in totaal 75 hectare pootgoed, allemaal voor aardappelcoöperatie Agrico in het Flevolandse Emmeloord. Fontane is met 10 hectare zijn grootste ras. Daarnaast teelt de akkerbouwer negen andere rassen. De pootgoedteelt begint op het bedrijf met miniknollen en het streven is om PB4 en S af te leveren.

Het grootste deel wordt in kisten bewaard, circa 80 procent. Fontane draait Smits los in de schuur. De bedoeling is om dit ras in februari af te leveren. Naast pootgoed verbouwt het Groningse bedrijf zaaiuien, sjalotten, suikerbieten, erwten en wintertarwe.