Daling voedselverspilling in Nederlandse supermarkten zet door

Ten opzichte van de eerste meting in 2018 is dit een daling van 35 procent. De uitkomsten van het onderzoek zijn donderdag aangeboden aan minister Femke Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur. 'Ik ben blij om te zien dat er steeds minder voedselverspilling in de retail is', reageert Wiersma. 'Onze boeren, vissers en tuinders werken elke dag ontzettend hard om eten van de hoogste kwaliteit op onze borden te krijgen. Elke kilo die we hiervan onnodig weggooien is één te veel.'

Volgens de minister is voedselverspilling 'een keerzijde van onze welvaart'. 'Er zijn nog veel mensen op deze wereld die zich dat niet kunnen permitteren. Voedselverspilling tegengaan verdient daarom onze grote aandacht.'

Directeur Toine Timmermans van stichting Samen Tegen Voedselverspilling: 'De versnelling in de daling van voedselverspilling heeft voor een groot deel te maken met de doelstellingen die supermarkten nastreven op het verlagen van de eigen footprint. Dit is onder andere ingegeven door recent ingevoerde wetgeving als CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), waarmee ze verplicht zijn te rapporteren over hun impact op mens en milieu. Hopelijk kunnen zij hiermee een voorbeeld zijn voor andere sectoren.'

Resultaten per productgroep

De supermarktbranche brengt sinds 2018 voedselverspilling in kaart. Het aandeel verliezen voor menselijke consumptie ten opzichte van de inkoopvolumes is voor de volgende productcategorieën als volgt:

• Brood, afbakbrood en banket: 6,5 procent ten opzichte van 7,7 procent in 2018
• Vers vlees en verse vis: 1,4 procent ten opzichte van 2,9 procent in 2018
• Aardappelen, groenten en fruit: 2,1 procent ten opzichte van 2,7 procent in 2018
• Zuivel, eieren, gekoelde kant-en-klaarproducten: 1,0 procent ten opzichte van 1,4 procent in 2018
• Overige verse en houdbare producten: 0,3 procent ten opzichte van 0,4 procent in 2018

Hieruit blijkt dat de productgroep brood, banket en afbakbrood het minst efficiënt is voor wat betreft gebruik voor menselijke consumptie, met 6,5 procent verliezen van de totale inkoop. Drank is de meest efficiënte categorie met slechts 0,2 procent verliezen van de totale inkoop.

Forse reductie op brood en vlees en vis

De daling is het gevolg van de actieve inzet van de supermarkten op de categorieën brood en banket en vers vlees en verse vis. Supermarkten zetten al jaren in op het beter uitverkopen van brood door bijvoorbeeld brood van gisteren te verkopen tegen een gereduceerd tarief. Dat heeft geleid tot een afname van 16 procent ten opzichte van 2022. Ondanks deze grote afname kent deze productcategorie nog steeds de grootste verliezen.

Ook ligt de focus op het reduceren van verspilling van vers vlees en verse vis. Omdat de productie van vlees een relatief hoge ecologische footprint heeft, is het extra zonde als dit verloren gaat. Daarom besteden supermarkten veel aandacht aan beter voorraadmanagement van deze producten. Dat resulteerde in een afname van 37 procent verliezen ten opzichte van 2022.

Kunstmatige intelligentie

Supermarkten blijven actief inzetten op verdere reductie van voedselverspilling, zegt algemeen directeur Marc Jansen van het CBL. 'Supermarkten zetten vol in op innovaties. Zo wordt er bijvoorbeeld gewerkt met kunstmatige intelligentie om vraag en aanbod nog beter op elkaar af te stemmen. Ook worden nieuwe producten voor de huismerken ontwikkeld op basis van reststromen, zoals pastasaus van overgebleven tomaten of koekjes en cake van overgebleven bananen.'

Daarnaast werken supermarkten aan consumentenvoorlichting met onder andere bewaaradviezen en tips voor het gebruik van restjes. Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Dirk en DekaMarkt zijn bovendien onderdeel van de Coalitie Houdbaarheid. Daarin is afgesproken om op ten minste 50 procent van de huismerkproducten de t.h.t.- en t.g.t.-datums te verduidelijken met een icoon. Uit onderzoek blijkt dat onduidelijkheid over houdbaarheidsdatums namelijk een van de grootste redenen voor verspilling is bij consumenten thuis.