Pilot Noordwest-Nederland: maatwerk stuwt draagvlak ecoregelingen

In de pilot 'Naar een puntensysteem voor de ecoregeling' werd een eigen ecoregeling ontwikkeld die virtueel werd getest op ruim tachtig bedrijven. In plaats van de bestaande 25 ecoregelingen werd voor 45 activiteiten onderzocht hoe agrariërs zouden kiezen. Een groot deel van de maatregelen werd vervolgens in de praktijk getoetst op praktische inpasbaarheid en controleerbaarheid.

De helft van de maatregelen kende oplopende bedrijfsniveaus: hoe beter de prestatie, hoe meer punten. Daarbij gaat het onder meer om een afnemend bemestingsniveau, een oplopende gewasdiversiteit en een oplopend aandeel natuur- en landschapselementen. Veel maatregelen, zoals gebruik van ruige mest en compost, chemievrij grasland, minder eiwit voeren en niet-kerende grondbewerking, bleken populair onder de deelnemende agrarische bedrijven.

Maatschappelijke waardering

De beloning in het pilotproject was in tegenstelling tot het huidige systeem dat is gebaseerd op kosten van de activiteiten, gebaseerd op de maatschappelijke waardering daarvan. Ook werd puntentoekenning geregionaliseerd: hoe urgenter de gebiedsopgave, hoe hoger het aantal punten.

De pilot heeft volgens de initiatiefnemers een groot aantal aanbevelingen opgeleverd om het maatregelmenu te verbreden en de vergroeningswinst te verhogen. Maar het succes van de regeling is niet alleen afhankelijk van de geboden maatregelen, stellen de organisaties. 'In het toewerken naar een verbeterde ecoregeling in 2028 moeten we hard werken aan wederzijds vertrouwen en een goede samenwerking. Hiermee is met deze pilot een voorzichtige stap gezet. Hoewel de ecoregeling het afgelopen jaar veel stof heeft doen opwaaien, blijkt uit de pilot ook dat er binnen de sector volop bereidheid is om mee te denken over de doorontwikkeling van de regeling. Omdat draagvlak en doelmatigheid hand in hand gaan, is het cruciaal dat deze animo wordt benut.'

Het pilotproject begon in 2021 en is onlangs afgerond. In het project werkten de Noord-Hollandse agrarische natuurvereniging Water, Land en Dijken en BoerenNatuur Groningen West en BoerenNatuur Flevoland samen met LTO Nederland. De financiering was in handen van de Europese Unie en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit in het kader van de Pilots toekomstbestendige landbouw nieuw GLB.