'Claim verdeling GLB-subsidie is dubieuze stemmingmakerij'

De auteurs van het artikel schrijven onder meer dat de 57 miljard euro aan GLB-steun voor 80 procent bijdraagt aan veehouderijproductie met veel emissies naar milieu en uitstoot van broeikasgassen.

Maar dat klopt dus niet, volgens Jongeneel. 'De kern van mijn kritiek is dat de auteurs de ontkoppeling van de hectarepremie, die al in 2003 is ingevoerd, niet meenemen. Circa 75 procent van de steun die de EU in het kader van het GLB-beleid verleent, is via ontkoppelde hectarebetalingen. Dat wil zeggen, en dat is cruciaal, dat het er niet toe doet wat een agrarisch ondernemer met die hectare doet.'

De auteurs veronderstellen volgens de wetenschapper dat de Europese steun aan boeren de oorzaak is van hun productie. 'Meer steun leidt tot meer productie en milieubelasting, zo redeneren ze. Maar precies vanwege de ontkoppeling is dit onjuist. De steun valt weliswaar aan boeren toe, maar daarmee is het geen oorzaak van de hoge veehouderijproductie.'

Het feit dat de auteurs van Nature Food deze ontkoppeling negeren, haalt volgens Jongeneel de basis onder de redenering in het artikel weg. 'Want als er geen verband is tussen de steun en de productie, mag je een dergelijke causaliteit niet leggen.'

Onbegrijpelijk

Jongeneel is verbaasd over deze misstap van het tijdschrift. 'Ik had verwacht, in een artikel waarin deze causaliteitsclaim wordt gemaakt, op z’n minst een discussie aan te treffen waarom ze bijvoorbeeld de ontkoppelingsclaim verwerpen. Maar helemaal niets van dat alles. Voor mij is dat onbegrijpelijk en als ik dit stuk had moeten reviewen, zou ik het op die gronden alleen al hebben afgewezen.'

Het artikel plaatst het GLB van de EU en ook de veehouderijsector onterecht in een verkeerd daglicht, stelt Jongeneel. 'Het stuk suggereert dat de EU de veehouderijsector zowel direct als indirect heel sterk subsidieert en daarmee de emissieproblemen verergert. Maar dat kun je dus zo helemaal niet stellen. Ik denk dat het meer in de richting van de 10 procent gaat.'

Integriteit

Is er opzet in het spel? Jongeneel gaat uit van de integriteit van de auteurs, maar dit artikel beïnvloedt volgens hem de beeldvorming van het EU-beleid. 'En of je nou wil of niet, er blijft altijd iets van hangen. Ook al klopt het niet.'

De landbouweconoom overweegt officieel te reageren op het artikel. 'Ik heb met onze communicatieafdeling geschakeld en wil graag een wetenschappelijke reply insturen. Ik weet niet of dat wordt toegekend. Dat wacht ik af.'