WUR: melkveehouder gematigd positief over verduurzaming

Alle veertig geïnterviewde boeren noemen vooral het ontbreken van een goed verdienmodel als obstakel. Bij het verminderen van broeikasgas- en ammoniakemissies en het behoud van biodiversiteit ervaren zij de meeste belemmeringen. Ook twijfelen ze over grondgebondenheid en eiwit halen van eigen land. Energiebesparing en produceren en gebruiken van duurzame energie roepen de minste vragen op.

Daarnaast ervaren boeren drempels als het gaat om wisselend beleid, een gebrek aan visie bij de overheid, steeds veranderende duurzaamheidsprogramma's bij de zuivelorganisaties, het ontbreken van een stip op de horizon en perspectief, een negatief imago en een gebrek aan kennis bij burgers, beleidsmakers en politieke partijen.

Wat is duurzaamheid?

Melkveehouders denken verschillend over wat duurzaamheid precies is en niet alle geïnterviewden lijken zich bewust te zijn van de duurzaamheidsopgave waar zij voor staan. Vooral bij 'ongrijpbare' thema's zoals het terugdringen van ammoniak- en broeikasgasemissies en biodiversiteit blijkt nog veel onduidelijk te zijn.

Volgens de onderzoekers is er een kloof tussen wat boeren belangrijk vinden en wat de overheid en zuivelorganisaties belangrijk vinden. Belangrijk zijn volgens hen kennisoverdracht en communicatie 'op maat' om bewustwording bij melkveehouders te stimuleren en het 'waarom' uit te leggen, naast het wegnemen van obstakels en het bieden van handelingsperspectief.

Meer samenhang

De melkveehouders vragen bovendien om meer integraal beleid waarin de samenhang tussen diverse duurzaamheidsmaatregelen en de richting waar de overheid en de zuivelsector naartoe willen bewegen – de stip op de horizon – duidelijk worden.

Ten slotte zou volgens de onderzoekers iets gedaan moeten worden dat appelleert aan het gevoel van onrechtvaardigheid dat veel melkveehouders ervaren: hoe verhouden de inspanningen die melkveehouders moeten leveren zich tot de inspanningen die van andere sectoren, zoals de industrie en de luchtvaart, worden verwacht om biodiversiteit te behouden en klimaatverandering tegen te gaan?

De interviews vonden plaats in 2021, toen het stikstofdossier de boventoon voerde. Het advies van de commissie-Remkes was in 2020 verschenen en in maart 2021 werd de stikstofwet aangenomen waarin beleidsdoelen zijn opgenomen waarvan duidelijk was dat die van grote invloed zouden kunnen zijn op de veehouderij in Nederland.