Kritiek VVD op rol banken in stikstofcrisis

Na de linkse oppositie is ook regeringspartij VVD kritisch over de rol van de Rabobank in de stikstofdiscussie. De grootste kredietverstrekker aan de landbouwsector klaagde vorige week 'ten onrechte' dat het kabinet zich te eenzijdig zou richten op krimp van de veestapel, zegt Kamerlid Thom van Campen.

'Dat is een bewering waarvan de bank weet dat zij boeren daarmee in het hart raakt', aldus Van Campen. Hij vindt dat Rabobank 'onnodig onrust creëert' en wijst erop dat de coalitiepartijen allang hebben afgesproken 'dat krimp van de veestapel nooit een doel op zich zal zijn.'

Helpen met aanpassing

Van Campen wil dat kredietverstrekkers als Rabobank na jaren van investeringen in schaalvergroting, boeren nu ook gaan helpen zich aan te passen aan strengere stikstofnormen. Ze moeten wat hem betreft 'niet alleen maar intensivering en kwantiteit stimuleren, maar vooral extensivering en kwaliteit.'

Net als de linkse partijen wil de VVD voorkomen dat boeren die stoppen al het geld dat zij daarvoor krijgen 'linea recta' moeten overmaken naar de bank. Van Campen wil daarnaast van landbouwminister Henk Staghouwer weten wat die gaat doen om speculatie met landbouwgrond tegen te gaan 'door vastgoedjongens die azen op boeren zonder opvolger die overwegen te stoppen'.

Doel steunen

Het CDA toonde zich kritisch op andere zaken, maar blijft net als VVD, D66 en ChristenUnie het doel steunen om de uitstoot van stikstof te halveren. Dat heeft CDA-Kamerlid Derk Boswijk nog eens bevestigd in het debat. Wel is hij kritisch op 'het kaartje', dat vooral veel twijfels opriep, en merkt hij op dat 'zelfs welwillende provincies nu al dreigen af te haken.'

De stikstofkaart, waar per gebied staat aangegeven met hoeveel procent de stikstof daar omlaag zou moeten, heeft 'niet geleid tot duidelijkheid, maar boosheid en grote onzekerheid', aldus Boswijk. Provincies krijgen nog een jaar de tijd om de gebiedsaanpak zelf in te vullen, maar de verminderingsdoelen per provincies staan. Verschillende provincies spreken hun kritiek uit op de plannen, die zij veelal onhaalbaar en onrealistisch noemen. Het CDA wil dat provincies inderdaad genoeg vrijheid krijgen.

Stikstofgrenzen

Verder wil Boswijk dat er soepel wordt omgegaan met de stikstofgrenzen in de natuur, de zogenoemde 'kritische depositiewaarden'. Met een 'degelijke onderbouwing' moet er in een aantal gebieden van deze waarden worden afgeweken, aldus de CDA'er. Het kabinet moet veel meer regelen voor boeren die wél doorgaan met hun boerenbedrijf, voegt Boswijk toe. Hij mist concrete plannen om agrariërs perspectief te geven.

Ook Boswijk verklaarde zich kritisch op de perspectiefbrief van landbouwminister Henk Staghouwer. 'De worst die wordt voorgehouden is eigenlijk een heel klein worstje. En er zit ook nog weinig smaak aan.' Perspectief moet er ook komen voor de zogenoemde PAS-melders, benadrukte hij. Ook vraagt de christendemocraat zich af waarom de stikstofdoelen voor andere sectoren ontbreken. Liever had hij een 'integraal plan' gezien.

Grondkwestie

Gideon van Meijeren van FvD stelt dat het stikstofprobleem onzin is. 'Zonder stikstof zou er helemaal niets groeien in de natuur.' Hij stelt dat het vooral een grondkwestie is. 'Duizenden boerenbedrijven hangen aan een zijden draadje. Wij willen onze boeren vrij laten om te boeren.' Van Meijeren is de laatste spreker. Daarna start de beantwoording door de ministers.