Nederlandse export rekent op andere afzet na importheffing VS

De Verenigde Staten (VS) zijn geen grote afzetmarkt voor de totale Nederlandse land- en tuinbouw. De Amerikanen kopen hier vooral bollen, snijbloemen, kaas, graanproducten en groente. Als alcoholische dranken en vis buiten beschouwing worden gelaten, bedraagt de Nederlandse agrarische en voedingsmiddelenexport naar de VS zo'n 1,1 miljard euro. Daarmee heeft ongeveer 1 tot 2 procent van de Nederlandse uitvoer de VS als bestemming.

Bedrijven die zijn gespecialiseerd in de export zullen er flink buikpijn van hebben, stelt directeur Matthijs Mesken van de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijproducten (VGB). 'In het algemeen zal het voor de sierteelt niet zo desastreus zijn. De export naar de VS heeft een aandeel van 2,3 tot 3 procent van de totale exportwaarde in de sierteelt.'

De Brexit had een veel grotere impact dan deze importtarieven, aldus Mesken. 'Veel meer zorgen baart het feit dat één persoon zoiets kan doen buiten de wereldhandelsorganisatie en adviezen van economen om. Hij zet de hele wereld op zijn kop. En wat gaat dit met de dollar doen?'

Nooit goed voor handel

'Importtarieven zijn nooit goed voor de handel', reageert een woordvoerder van de centrale Organisatie voor de Vleessector (COV). Hoe groot het effect op de vleesexport zal zijn, is volgens de COV moeilijk in te schatten. De VS rekende al een importheffing van 26 procent op kalfsvlees. Nu komt daar 20 procent bovenop. 'De rundvleesprijzen in de VS zijn al hoog. Misschien kan dit er ook nog wel bij.'

Nederland exporteert voor zo'n 25 miljoen euro aan rundvlees naar de VS. Dat is 9 procent van de totale Nederlandse rundvleesexport buiten de EU. Bij varkensvlees gaat het om 43 miljoen euro; zo'n 2,5 procent van de totale Nederlandse varkensvleesexport buiten de EU.

In de aardappelverwerking zal het effect van de heffingen van bedrijf tot bedrijf verschillen, vertelt Andries Middag van de Vereniging voor de Aardappelverwerkende Industrie (Vavi). Bedrijven als Lamb Weston en McCain hebben in Noord-Amerika ook vestigingen. Dat is anders voor fritesproducenten als Aviko, Farm Frites en Agristo. Toch is de algemene teneur onder de verwerkers dat ze tot nog toe altijd wel een weg in de afzet hebben gevonden, reageert Middag.

Bloembollen als halffabrikaat

‘We hadden gehoopt op minder heffing of een uitzonderingspositie’, vertelt directeur Mark-Jan Terwindt van de brancheorganisatie van handelsbedrijven in bloembollen en boomkwekerijproducten Anthos. ‘De impact is nog moeilijk in te schatten.’

Terwindt wijst daarbij op de grote bloemenimport in de VS uit Zuid-Amerika die nu ook belast wordt met een heffing van 10 procent. Als in die stroom wat gaat veranderen kan dat grote invloed hebben. Met bollen die als halffabrikaat worden geëxporteerd kan de bloemenproductie in de Verenigde Staten een impuls worden gegeven. Daarmee speelt deze export in op de behoefte om lokale productie in de VS te stimuleren, wil Terwindt maar zeggen. ‘Of het lukt om voor deze bollen een ander tarief te krijgen is afwachten’, voegt hij er aan toe.

Voorlopig is er zeker geen paniek in de bollensector. Dat komt mede ook vanwege de schaarste in de tulpenbollen waardoor sprake is van hogere prijzen. Tulpenfestivals wijzen uit dat de tulp op een zeer groot enthousiasme kan rekenen in de VS. ‘De liefde voor de bloemen geeft hoop.’

Zuivel

De Nederlandse export van kaas naar de VS was 120 miljoen euro in 2024. 'De Nederlandse zuivelsector volgt de ontwikkelingen rond de aangekondigde importtarieven in de Verenigde Staten nauwgezet', reageert strategisch adviseur Jan Wisse van de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO). 'In het algemeen zijn verstoringen van handelstarieven ongunstig voor stabiliteit van handel en export. Voedselketens zijn wereldwijd nauw verweven, verstoringen in de grondstofketens kunnen doorwerken naar andere delen van ketens en regio’s.'