Volg hier Kamerdebat over stikstofaanpak

Het debat belooft een lange zit te worden. Er is de hele dag voor uitgetrokken, inclusief de avond. Zestien fracties hebben zich voor het debat aangemeld. De verwachting is dat het landkaartje met de reductiedoelen voor veel discussie zal zorgen.

Op die kaart van Nederland is met kleurcodes zeer gedetailleerd aangegeven in welk gebied de stikstof met welk percentage omlaag zou moeten. De reductiepercentages lopen uiteen van 12 tot 95 procent in Natura 2000-gebieden.

Dat kaartje, vorige week gepresenteerd door minister Van der Wal, maakte vorige week al de Haagse tongen los. Provinciale afdelingen van CDA en VVD dringen aan op aanpassingen van de plannen. Deze regeringspartijen lijken daartoe bereid, al willen ze de reductiedoelen daarbij overeind houden. Hier zou uit kunnen komen dat er meer nadruk wordt gelegd op innovatieve reductiemaatregelen in plaats van uitkopen.

Ook de ChristenUnie maakt zich zorgen over de kloof tussen politiek Den Haag en het platteland. CU-fractievoorzitter Gert-Jan Segers liet zich ontvallen te vrezen voor een burgeroorlog als de voorstellen worden doorgezet. Later kam hij daarop terug, maar de vrees voor confrontaties tussen boeren en overheden leeft wel degelijk. D66 wil dat het stikstofbeleid onverkort wordt uitgevoerd.

Felle kritiek

Vanuit de oppositie klinkt felle kritiek. Dat er in de plannen nog helemaal niet is gekeken naar andere sectoren, valt daar verkeerd. JA21 en BBB pleiten voor aanpassing van de Wet natuurbescherming en daarmee het stikstofbeleid niet langer te baseren op de kritische depositiewaarde (KDW). Moties met die strekking werden deze week in Kamer verworpen.

Kamerlid Roelof Bisschop (SGP) noemde het boerenprotest van woensdag 'een duidelijk signaal aan het kabinet'. 'Ga in gesprek met boeren en maak een plan. Wat er nu ligt, is een tekentafeldictaat en dat gaat niet werken.' Hij mist de aandacht voor innovatie in de beoogde stikstofaanpak en hekelde de stikstoflandkaart. 'Dat doet geen recht aan de werkelijkheid.' Bisschop gaat trachten in het stikstofdebat op donderdag het beleid een andere richting op te sturen.

Linkse partijen werpen terug dat de uitstoot van ammoniak schadelijk is voor de natuur en dat Nederland ook van de rechter de neerslag van stikstof in kwetsbare natuur moet verminderen. Onafhankelijk Kamerlid Pieter Omtzigt mengt zich steeds nadrukkelijker in het stikstofdebat. Woensdag stak hij in een videoboodschap de protesterende boeren in Stroe een hart onder de riep. Wel riep hij ze op het gesprek gaande te houden, 'ook met mensen met wie je het totaal niet eens bent'.

Richtinggevend kaartje

Veel politieke partijen zijn vooral ongelukkig met de manier waarop het kabinet de zogenoemde 'gebiedsgerichte aanpak' twee weken geleden presenteerde. Over het landkaartje zegt Van der Wal zelf de doelen daarop 'richtinggevend en indicatief' zijn. De provincies, die een jaar de tijd krijgen om hun gebiedsplannen te presenteren, krijgen genoeg ruimte, stelt de bewindsvrouw.

Voorwaarde is dat de algemene doelen worden gehaald: halvering van de stikstofuitstoot in 2030 en bijna driekwart van de beschermde gebieden op het voor de natuur veilige niveau. Alle coalitiepartijen staan achter die doelen, die ook in het coalitieakkoord staan.

Meer innovatie en verduurzaming

In reactie op kritiek van de coalitiepartijen zal stikstofminister Van der Wal dan ook veel wijzen naar de provincies: die moeten bepalen hoe de plannen worden ingevuld. Hoe het beleid precies per gebied uitpakt, moet nog blijken. Maar kritische partijen willen ook dat er minder focus op de uitkoop van boeren komt en meer op innovatie en verduurzaming. Daarnaast wordt er volgens hen onvoldoende naar andere sectoren gekeken.