Langetermijneffecten Agriterra in Zambia

Agriterra ondersteunde van 2015 tot 2021 meer dan 15 grote coöperaties en boerenorganisaties in Zambia, met als doel hen sterker en zelfredzamer te maken. Hoewel het kantoor in 2021 werd gesloten, blijft de impact van deze vijf jaar ondersteuning zichtbaar. De door Agriterra geholpen coöperaties hebben de geleerde lessen succesvol uitgebouwd.

'Wat begon als een ontwikkelingsprogramma, groeide uit tot een fundament voor blijvende verandering. De coöperaties hebben op eigen kracht veel bereikt', benadrukt Marnix Sanderse, voormalig bedrijfsadviseur bij Agriterra.

Een treffend voorbeeld is de Nyimba District Farmers' Association (NDFA), die onder begeleiding van Agriterra uitgroeide tot de grootste regionale boerenorganisatie van Zambia met 5.700 leden. De huidige manager, Titus Mwale, begon ooit als stagiair met steun van Agriterra. Nu leidt hij samen met voorzitter Jeremiah Nyendwa de boerenorganisatie die een kunstmestlening van $150.000 regelde voor haar leden, waarvan 95 procent is terugbetaald. Dit illustreert hun sterke financieel beheer, maar ook het vertrouwen en de betrokkenheid van de boeren.

NDFA heeft bovendien een professioneel bestuursmodel ontwikkeld met een raad van toezicht die het bestuur kritisch volgt. Deze focus op goed bestuur en transparantie vormt een belangrijke factor voor groei van de organisatie.

Zelfredzaamheid

Volgens Sanderse lag de kracht van Agriterra's werk in de verandering van denkwijze bij zowel bestuurders als boeren. 'We hebben boeren geleerd hun financiën bij te houden, waardoor ze inzicht kregen in hun winst en verliezen. Dit is essentieel voor zakelijk succes,' vertelt hij.

'Boeren zagen hun zelfvertrouwen groeien. Ze realiseerden zich dat ze hun eigen toekomst in handen konden nemen. Daarnaast werd er aandacht besteed aan jeugdparticipatie en vrouwelijk leiderschap, waardoor nieuwe generaties actief betrokken raakten bij de coöperaties. Zo kwamen jongeren van de NAJK uit Nederland naar Zambia, wat een enorme stimulans was voor de jonge mensen daar. Deze uitwisselingen gaven hun nieuwe energie en inspiratie.'

'Wat Agriterra uniek maakt, is de combinatie van training, advies en uitwisseling,' aldus Sanderse. 'Deze aanpak is gericht op het opbouwen van langdurige relaties en het versterken van de interne capaciteit van de coöperaties. Onze missie was om coöperaties te helpen groeien én hen de tools te geven om zelfstandig verder te kunnen.'

Het werken met een lokaal team en het inzetten van Agripoolers, experts afkomstig uit Nederland en landen zoals Kenia en Oeganda, bleek erg succesvol. Sanderse: 'Agripoolers komen uit de praktijk en begrijpen de uitdagingen die boeren dagelijks ervaren.'

Blijvende impact

Sanderse, die zelf in Zambia woont, maakt zich via diverse projecten nog steeds hard voor de boeren en coöperaties daar. Hij is trots op wat hij en zijn team bereikt hebben. 'Zelfs na het vertrek van Agriterra uit Zambia blijven de coöperaties waarmee we werkten groeien. Ze sluiten zelfstandig leningen af, passen hun diensten aan bij veranderende omstandigheden zoals droogte of zaadgebrek, en bouwen nieuwe partnerschappen op. Dit toont aan dat onze trainingen niet alleen kennis hebben overgedragen, maar ook zelfredzaamheid en ondernemerschap bij de boeren hebben ontwikkeld. De impact is niet gestopt bij het einde van het project. Sterker nog, daarna is de echte groei pas begonnen.'

Dit artikel is gecreëerd door onze kennispartner Agriterra