Geen verrassing in landbouwbegroting, extra geld naar klimaat

Nieuws Politiek Peter Smit 21 sep 2021 om 17:03uur

De landbouwbegroting voor 2022 die dinsdag door het kabinet is gepresenteerd ligt op hetzelfde hoge niveau als vorig jaar: bijna 2 miljard euro. De uitdagingen voor het ministerie van LNV voor volgend jaar zijn dan ook vrijwel identiek. Bovendien vallen er van een demissionaire regering geen verrassingen te verwachten.

De LNV-begroting voor 2022 moet onder meer de plannen dragen voor de stikstofaanpak en het natuurherstel zoals deze zijn vastgelegd in de aangenomen stikstofwet, voluit de Wet stikstofreductie en natuurverbetering.

In 2022 implementeert LNV een pakket stikstofreducerende (bron)maatregelen voor behoud, herstel en bescherming van kwetsbare natuur. Dat zorgt ook voor economisch perspectief en maakt het mogelijk dat de PAS-melders een natuurvergunning krijgen.

• Lees ook: Koning: 'Toekomstperspectief boeren belangrijk'

Voor deze maatregelen is eerder al 5 miljard euro uitgetrokken voor de periode tot 2030. Voor de versterking van de natuur en biodiversiteit wordt samen met de provincies invulling gegeven aan het programma Natuur. Tot 2030 staat hier jaarlijks zo'n 300 miljoen euro op de begroting. In die periode moet onder meer 37.000 hectare nieuw bos worden gerealiseerd.

Grote opgaven

'Nederland staat voor grote opgaven op het gebied van stikstof, klimaat en waterkwaliteit. Evenwichtig en perspectiefvol landbouw- en natuurbeleid zijn van groot belang om deze opgaven het hoofd te bieden', aldus het ministerie in een toelichting. 'In de LNV-begroting voor 2022 krijgen boeren, tuinders, akkerbouwers, vissers en natuurbeheerders steun – in beleid en in financiën – om met deze opgaven aan de slag te gaan.'

Om de natuur te versterken en vergunningverlening op gang te houden, is op termijn extra inzet nodig.

Met de omslag naar kringlooplandbouw wordt gewerkt aan efficiënt gebruik van grondstoffen en een productie die samengaat met de natuur. Vanaf 2022 start het ministerie met pilots voor de omslag naar kringlooplandbouw. Daarvoor is een set kritische prestatie-indicatoren ontwikkeld waarmee regionaal gaat worden geëxperimenteerd.

Ondersteuning omschakelaars

Marktpartijen, consumenten en overheden hebben volgens het ministerie allemaal de verantwoordelijkheid dat duurzame inzet gaat lonen, ook voor de boer die het voedsel produceert. Met het Omschakelprogramma, waarvoor 175 miljoen euro beschikbaar is, biedt LNV ondersteuning in de financiering die nodig is voor het maken van de omslag naar toekomstbestendige landbouw.

In 2022 moet het tempo van de uitvoering van het klimaatakkoord flink omhoog. De Europese Unie besluit in 2022 op welke wijze de lidstaten gezamenlijk de overeengekomen 55 procent reductie van broeikasgasemissies moeten realiseren. Dan wordt ook duidelijk wat de consequenties van het Europees klimaatbeleid zijn voor de landbouw en het landgebruik in Nederland.

Om hier op in te kunnen spelen, verkent LNV aanvullende maatregelen en instrumenten op de thema's veehouderij, veenweiden, glastuinbouw en voedsel. Uitgangspunt daarbij is dat de te verkennen maatregelen structureel effectief zijn en dat ze onderdeel zijn van de transitie naar een meer duurzame landbouw om in de periode na 2030 te komen tot het gestelde doel: klimaatneutraal in 2050.

Duurzame gewasrotatie

De verdere verbetering van de waterkwaliteit is een ander beleidsterrein waar komend jaar nieuwe maatregelen te verwachten zijn. Onlangs presenteerde landbouwminister Carola Schouten het zevende actieprogramma Nitraatrichtlijn voor de periode 2022-2025. Daarin staat onder meer de overgang naar verplichte duurzame bouwplannen met meer gewasrotatie.

De voorstellen deden in de agrarische sector al veel stof opwaaien. Bij de uitwerking van het programma bekijkt LNV samen met de keten hoe de gevolgen voor boeren en tuinders kunnen worden opvangen.

• Lees ook: LTO: Urgentie en oplossingen ontbreken in Miljoenennota

In het verlengde van natuur, milieu, stikstof en klimaat staat ook de verdere verduurzaming van de veehouderij op de LNV-agenda voor 2022. Komend jaar spant het ministerie zich dan ook in voor de aanpak van stalbranden en verbetering van dierenwelzijn tijdens hitteperiodes. Dat geldt eveneens voor acties ter verbetering van het slachtsysteem.

Om het risico op het ontstaan en de verspreiding van zoönosen te beperken, versterkt LNV het zoönosebeleid, samen met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het recent opgeleverde rapport 'Zoönosen in het vizier' van de expertgroep zoönosen is daarbij het uitgangspunt.

Meer inzet op klimaat

Voor wat de LNV-initiatieven voor 2022 betreft volgt het kabinet reeds bekend beleid. Een demissionair kabinet maakt doorgaans geen nieuw beleid, maar past in de eerste plaats op de spreekwoordelijke winkel. Toch maakt deze regering een uitzondering voor onder meer de klimaataanpak, de woningcrisis en de bestrijding van ondermijnende criminaliteit.

Volgens het demissionaire kabinet kan de urgentie van deze dossiers niet wachten op de vorming van een nieuwe regering. Voor extra inzet op de reductie van de CO2-uitstoot wordt daarom 6,8 miljard euro uitgetrokken. Hiermee wil het kabinet ook hoge dwangsommen uit het Urgenda-vonnis voorkomen. Een deel van het extra klimaatbudget, 700 miljoen euro, gaat naar waterstofprojecten en 600 miljoen euro is voor het stimuleren van elektrisch transport.

1 miljard euro extra voor woningbouw

Ook de woningbouw kan niet wachten op een nieuw kabinet. Daarom boekt Rutte III verspreid over de komende tien jaar 1 miljard euro extra in om de bouw van nieuwe woningen een impuls te geven. Politie en justitie krijgen 400 miljoen euro extra voor het bestrijden van georganiseerde misdaad.

Een ander nieuw potje van 300 miljoen euro is voor de Nederlandse techindustrie. Deze moet een inhaalslag maken bij nieuwe technieken en diensten in de chip- en cloudsector. In de begroting van minister Wopke Hoekstra van Financiën staat verder nog 200 miljoen euro om het koopkrachtplaatje te repareren.