Eerste resultaten met proef hergebruik drainwater zijn veelbelovend

De grensregio Vlaanderen-Nederland is een regio met een hoge concentratie aan aardbeientelers. Bij de vermeerdering worden de planten meestal opgekweekt op trayvelden in de openlucht. Deze velden kunnen onderhevig zijn aan grote neerslaghoeveelheden waardoor het opvangen van al het drainwater niet haalbaar is. Hergebruik van dit water heeft meerdere voordelen: het vermindert de waterbehoefte, zorgt voor een minimale uitspoeling van nutriënten en verlaagt de productiekosten door een optimaal gebruik van nutriënten.

Het project Recupa heeft als doel de waterstroom rond trayvelden te sluiten door de juiste ontsmettingstechnieken te selecteren die de grote hoeveelheden neerslag kunnen verwerken in openluchtomstandigheden. Op deze manier hopen de projectpartners de voordelen van een gesloten waterstroom en het hergebruik van nutriënten te kunnen optimaliseren. De opgedane kennis willen ze verspreiden naar tuinders, leveranciers van ontsmettingstechnieken en installateurs van trayvelden.

Ontsmettingstechnieken

Het tweede projectjaar is onlangs afgerond en de eerste resultaten zijn bekendgemaakt. 'Die zijn veelbelovend', zegt projectleider Rob Schrauwen van ZLTO. 'We hebben zes verschillende ontsmettingstechnieken met elkaar vergeleken en op een uitzondering na blijken ze erg goed te werken. Hiermee kan een hoge mate van waterzuivering worden bereikt, wat erg belangrijk is om schimmelvrij te werken en gezond plantmateriaal te kunnen houden.'

Uit monsters en metingen blijkt dat tot 90 procent van het water kan worden hergebruikt. 'Telers zijn dan niet afhankelijk van grondwater en water dat moet worden opgepompt', aldus Schrauwen. 'Komend jaar willen we de kosten van de systemen in beeld gaan brengen. Dat is belangrijk als we willen dat telers ook daadwerkelijk met de systemen aan de slag kunnen gaan.'

Organisch materiaal

Elke ontsmettingstechniek getest in Recupa heeft een andere manier van werken om het water zuiver te maken, zegt onderzoeker Dieter Baets van Proefcentrum Hoogstraten. 'Belangrijk om te weten is dat alle geteste technieken, op uv-ontsmetting na, kunnen worden ingezet voor de ontsmetting van drainwater afkomstig van aardbeientrayvelden. Mits er goed wordt voorgefiltreerd om het organische materiaal zoals potgrond te vermijden.

De verschillende ontsmettingstechnieken zijn getest in een proefopstelling op Proefcentrum Hoogstraten. Per teeltseizoen zijn daar drie technieken met elkaar vergeleken. 'Op deze manier is het mogelijk om onder gelijkwaardige omstandigheden de werking van verschillende ontsmettingstechnieken te onderzoeken', aldus Baets.

First-flush-systeem

Daarnaast is ook gekeken naar de waterstromen op een trayveld in een 'first-flush-systeem'. 'Dit systeem is zo opgebouwd dat de eerste kubieke meter van een regenbui in de vorm van drainwater wordt opgevangen in een vuile drainsilo. Dit water kan worden ontsmet om nadien opnieuw te gebruiken op het aardbeientrayveld.'

Door de waterstromen in kaart te brengen toonden de onderzoekers aan dat tot 90 procent van het irrigatiewater in het systeem kan worden gehouden en niet uitspoelt naar het oppervlaktewater. 'Zo worden nutriënten optimaal ingezet op het trayveld zonder het oppervlaktewater te vervuilen', laat de onderzoeker weten.

Het project loopt nog tot het voorjaar van 2022. 'We hebben nog een heel teeltseizoen waarin we andere zuiveringstechnieken gaan onderzoeken om zo breed mogelijk in beeld te krijgen welke technieken er zijn en wat de kosten daarvan zijn', zegt ZLTO-projectleider Schrauwen. 'Dat gaan we ook met overloopcapaciteiten doen. Niet alleen in Hoogstraten, maar ook op de vier pilotbedrijven in Vlaanderen en Brabant.'