Zuid-Holland komt met aparte beleidsregels voor Nieuwkoop

LTO Noord Zuid-Holland-voorzitter Arie Verhorst is blij dat binnenkort met de pilot kan worden begonnen, maar betreurt het dat de proef niet over heel Zuid-Holland wordt uitgerold. 'Dat hadden we liever gezien. Nu beperkt het zich tot een gebied waar boeren wat meer ruimte in wet- en regelgeving krijgen.'

Volgens gedeputeerde Baljeu vraagt een uitrol over de hele provincie echter meer onderzoek en meer tijd. 'Waar de landbouw te maken heeft met het besluit emissiearme huisvesting, hanteert de industrie de regels van best bruikbare technieken. Een uitrol over de hele provincie vraagt dus meer kennis. Dat is een tijdrovende klus die de invoering van het Nieuwkoopse model belemmert. Bij succes kunnen partijen alsnog gaan kijken of de aanpak in de gehele provincie kan worden doorgevoerd.'

'Pilot in maart van start'

Nieuwkoopse boeren willen zo snel mogelijk aan de slag met een stikstofreductiepilot. Zij willen salderen met stikstof die vrijgespeeld is door innovatie. Zij presenteerden in september vorig jaar hun plan om versneld stikstof te reduceren door maximaal te innoveren. Het Rijk en de provincies Zuid-Holland en Utrecht lieten toen weten positief tegenover het stikstofreductieplan te staan en te onderzoeken of een proef mogelijk is. Het definitieve groene licht voor de pilot lijkt er nu snel te komen, geeft adviseur Paul Rijken aan die de boeren begeleidt.

Rijken gaat er vanuit dat de speciale beleidsregels in februari afgerond kunnen worden en de pilot in maart van start kan gaan. De agrarische ondernemers willen permanent 44 procent stikstof inleveren om de depositie op de stikgevoelige natuur te verminderen. Dat is hoger dan de 30 procent die veel provincies al in de provinciale regels hebben opgenomen.

Als tegenprestatie voor de 14 procent extra vragen de boeren provincie Zuid-Holland speciale beleidsregels vast te stellen, waarmee de hobbels in de besluiten rond de emissiearme huisvesting gladgestreken worden en de boer de tijd krijgt om - na afloop van het leasecontract - de ontwikkelruimte zelf te benutten gedurende de afschrijvingstermijn van de innovatie, zo'n 25 jaar.

Sneeuwbaleffect

De veehouders verwachten dat met hun plan een sneeuwbaleffect optreedt. Na afloop van de verleaseperiode nemen boeren met een lage milieu-impact productieruimte van verouderde bedrijven over en verduurzamen zo de sector. Ze gaan er vanuit dat naarmate de innovaties zich verder doorontwikkelen op deze manier nog 70 procent stikstofreductie behaald kan worden binnen de melkveehouderij.

Om de pilot in een straal van zo'n 2 kilometer rond de Nieuwkoopse Plassen te kunnen uitvoeren, ontwikkelt provincie Zuid-Holland speciale beleidsregels voor het pilotgebied, geeft gedeputeerde Baljeu aan. 'Met deze pilot willen we gezamenlijk uitzoeken wanneer er sprake is van innovatie, hoe de innovatie geborgd wordt, voor welke periode verleasen mogelijk is en welke afspraken nodig zijn om dit Nieuwkoopse model in te zetten bij vergunningverlening. Belangrijk aandachtspunt is dat het moet leiden tot afname van de stikstofdepositie en dat het een juridisch werkbare oplossing moet opleveren.'

Onder andere provincies Utrecht en Zuid-Holland, het ministerie van LNV en LTO Noord voeren nog overleg over de juridische uitwerking van het plan. 'We hebben toegezegd daar naar te kijken. Op papier ziet het plan er goed uit, maar we moeten zeker weten dat we de hobbels hebben weggenomen', stelt een woordvoerder van het ministerie.

Vervolg Proeftuin Veenweiden

De proef is qua innovaties een vervolg op de Proeftuin Veenweiden, zegt Rijken. Dat project werd in oktober 2019 afgesloten. Tien pilotboeren in de Westelijke Veenweiden wisten daarin met relatief eenvoudige maatregelen hun ammoniakuitstoot - en daarmee stikstofuitstoot - met gemiddeld 22 procent te reduceren. In combinatie met aanpassingen in de stal liep dat op tot 55 à 60 procent.

In de nieuwe stikstofpilot wordt gekeken naar de gehele bedrijfsvoering: technieken die mest en urine scheiden, opslag en toediening van mest, beweiding en naar het voer. De pilot duurt naar verwachting drie jaar. Landbouwminister Carola Schouten brengt, als de coronamaatregelen dat toelaten, 18 januari een werkbezoek aan de boeren in Nieuwkoop.