Oesterzwam gaat in Doubleganger en Zwarma

Van Lieshout uit Liessel is een bezige bij: ze heeft haar eigen oesterzwammenkwekerij, ontwikkelt innovatieve ideeën voor de champignonteelt met Mobichamp en is bestuurslid van de oesterzwammenvereniging. Voor dat laatste is haar belangrijkste drijfveer dat ze wil dat consumenten meer oesterzwammen gaan eten. De vereniging heeft een studieclub om op teeltgebied van elkaar te leren.

'We proberen nieuwe producten te ontwikkelen, want alleen inzetten op de consumptie van verse oesterzwammen is niet voldoende. Er liggen veel kansen, maar die moet je zien en je moet veel geduld hebben.'

RIJP

Sinds kort is de ondernemer aangesloten bij het door boeren, ZLTO en Geodan ontwikkelde platform RIJP. Doel is dat boerderijwinkels, cateraars en retail vanuit het platform een divers pakket aan streekproducten van boeren af kunnen nemen. Zo'n streekproduct is de Doubleganger, die Van Lieshout samen met streekproductenwinkel 't Streeckhuys in Deurne heeft bedacht. Het is een hamburger waarin het vlees voor de helft is vervangen door oesterzwammen.

'De Doubleganger bevat minder vet, zout en calorieën en meer vezels en smaak dan een gewone hamburger en is een duurzame en gezonde keus zonder dat je bewust minder vlees eet', zegt Van Lieshout. 'Als slogan gebruiken we: de enige mannenburger die je vrouw ook wil eten. Dat sluit daar mooi bij aan.'

Groter bereik

Alle kwekers die bij de oesterzwammenvereniging zijn aangesloten, mogen de Doubleganger op de markt brengen. 'We hopen dat we zo met een beperkt marketingbudget een groter publiek kunnen bereiken', zegt de ondernemer.

Van Lieshout heeft ook aan de wieg gestaan van het Zwam worstenbroodje, met een vulling van half oesterzwammen en half varkensvlees. 'Bijkomend voordeel is dat je dergelijke producten in de diepvries een half jaar kunt bewaren, terwijl je oesterzwammen alleen vers kunt verkopen. Daarmee hopen we in de toekomst de pieken en dalen in de afzet enigszins af te vangen.'

Bestemming voor voetjes

Voor de voetjes van de oesterzwammen, normaal gesproken een restproduct, heeft Van Lieshout eveneens een nieuwe bestemming gevonden. De Eindhovense ontwerper Doreen Westphal van Botanic Bites is vanaf 2016 aan het pionieren met tapas, saté en worst van de voetjes. In 2019 bedacht ze daar nog een variant op shoarmavlees bij: Zwarma.

Ook op andere gebieden doet de kweker aan duurzaamheid: het stro uit de kweekpakketten gaat als bodemverbeteraar het land weer op en de kwekerij heeft 343 zonnepanelen, goed voor een capaciteit van 100.000 wattpiek.

PlanetProof

De kwekerij is PlanetProof-gecertificeerd, maar Van Lieshout heeft geen interesse in een biologische certificering. 'De vraag naar biologische oesterzwammen is lager dan het aanbod, dus dat heeft weinig zin. Maar als die vraag groeit en ik biologisch substraat kan krijgen, wil ik de overstap wel maken.' De meeste oesterzwammen komen terecht bij retailbedrijven in Nederland, België en Duitsland en zijn na aankoop nog ongeveer een week houdbaar.

Bedrijven bieden de ondernemer weleeens hun koffiedrab aan om in het substraat voor de oesterzwammen laten te verwerken. 'Daar wil ik best over meedenken, maar dan verwacht ik ook een tegenprestatie, bijvoorbeeld dat ze de Doubleganger of het Zwam worstenbroodje in hun kantines gaan verkopen. Het moet voor beide partijen iets opleveren.'

Als dochter van champignonkwekers had Van Lieshout een droom: de champignonkwekerij van de toekomst. 'Een champignon kan wel 4 procent per uur groeien en daarom moet een plukker veel besluiten nemen. Met slimme software wilde ik het oogsten eenvoudiger maken en automatiseren.' Het lukte niet om de financiering voor de eigen kwekerij los te krijgen, maar het idee liet haar niet los.

Oogstwijzer

Samen met twee compagnons heeft Van Lieshout in 2011 softwarebedrijf Advanced Mushroom Research opgericht. De door hen ontwikkelde Oogstwijzer meet boven een teeltbed eigenschappen als diameter, bolling van de hoed en structuur van de champignons. Gekleurde lichtjes op geselecteerde champignons geven vervolgens een plukadvies aan de plukker.

Bij Koolen Champignons in Slootdorp staat een proefopstelling van de Oogstwijzer. Daarmee hopen de initiatiefnemers champignonkwekerijen over de hele wereld te interesseren. 'De volgende stap is robotisering van het plukproces. Dat is hard nodig, want het wordt lastiger om oogstpersoneel te vinden en te behouden', zegt Van Lieshout.